«Ο μεγάλος σοφός» το νέο βιβλίο της Νεκταρίας Ζαγοριανάκου

 
 
 
Από τη Μαίρη Γκαζιάνη
 
 
Η Νεκταρία Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα γεννήθηκε στην Σπάρτη. Μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε Ιατρική στη Ρώμη. Ειδικεύτηκε στην Κυτταρολογία και αναγορεύτηκε διδάκτορας της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το πρώτο της βιβλίο «Γνωριμία… με το Ζαγόρι» εκδόθηκε το 2010. Είναι παντρεμένη, μητέρα δυο αγοριών και ζει στα Ιωάννινα.
ΕΡ. Κυρία Ζαγοριανάκου γεννηθήκατε στη Σπάρτη αλλά μεγαλώσατε στην Αθήνα. Πόσο σπαρτιάτισσα αισθάνεστε;
ΑΠ. Είμαι Σπαρτιάτισσα. Την Σπάρτη, τη Μάνη τις κουβαλώ μέσα μου, είναι κομμάτια μου που στήνω μπρος μου κάθε στιγμή. Για να μπορέσω να πάω παρακάτω πρέπει πάντα να θυμάμαι από έρχομαι.
ΕΡ. Σπουδάσατε ιατρική στη Ρώμη. Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η Ρώμη και γενικότερα η Ιταλία;
ΑΠ. Η Ρώμη είναι το δεύτερο σπίτι μου. Πέρασα σημαντικά χρόνια της ζωής μου που σμίλεψαν τον χαρακτήρα και την αισθητική μου. Μου ταιριάζει σαν πόλη. Ζούσα στο Τραστέβερε για έξι χρόνια στην καρδιά της παλιάς Ρώμης, ίσως η μεγάλη αγάπη που έχω για την ιστορία να οφείλετε στο ότι για χρόνια περπατούσα σε πλακόστρωτους στενούς δρόμους που τους αγκαλιάζουν κτήρια με ηλικία εκατοντάδων ετών.
ΕΡ. Στη συνέχεια βρεθήκατε διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ποια επίδραση έχει στον ψυχισμό σας η ιδιαίτερη πόλη των Ιωαννίνων με την λίμνη της και τριγύρω τα ψηλά βουνά;
ΑΠ. Η Παμβώτιδα, ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά! Όσο για τους πρόποδες των ψηλών βουνών που την αγκαλιάζουν ομολογώ πως με παίδεψαν στην αρχή,  ήταν σαν να οριοθετούσαν το νου και τον ορίζοντά μου. Είμαι θαλασσινή μέχρι κόκκαλο, βέβαια για όλα υπάρχει μια λύση αρκεί να έχεις θετική σκέψη. Επαναπροσδιόρισα τη σχέση μου και έχω πια καταλήξει ότι δεν υπάρχει ωραιότερη θέα από το να ανέβεις στου Λιγκιάδες και να αγναντέψεις την πόλη από ψηλά, εκεί αντιλαμβάνεσαι την μαγεία του βουνού. Όταν γνώρισα τον τόπο και περπάτησα στο Ζαγόρι, στα Τζουμέρκα ένιωσα ένα σκίρτημα, ένα δέος για την ήρεμη δύναμη του βουνών της Ηπείρου. Είναι σαν τους ανθρώπους της, περήφανα, κακοτράχηλα, θέλει κόπο για να τα ανακαλύψεις μιας και κρύβουν καλά τις ομορφιές τους γιατί είναι για λίγους κι εκλεκτούς.
ΕΡ. Αν και είστε διδάκτορας της Ιατρικής ασχολείστε και με τη συγγραφή βιβλίων. Πότε μπήκε στη ζωή σας η συγγραφή;
ΑΠ. Η συγγραφή ήταν πάντα εκεί, απλά περίμενε υπομονετικά την κατάλληλη στιγμή.
ΕΡ. Το πρώτο σας βιβλίο «Γνωριμία… με το Ζαγόρι» πως το εμπνευστήκατε;
ΑΠ. Σας το είπα, προέκυψε κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης της σχέσης μου με τα βουνά!
ΕΡ. Το δεύτερο βιβλίο σας «Τα θεριά της Μεσογείου»  σε τι αναφέρεται;
ΑΠ. Στα Θεριά μου ξεδιπλώνεται όλη μου η αγάπη για τον τόπο μου, τη Μάνη. Το βιβλίο μιλά για ένα κομμάτι της ιστορίας των Ελλήνων όχι ιδιαίτερα γνωστό το οποίο ήθελα να αναδείξω με μια ιστορία. «Οι Μανιάτες με τους Κρητικούς είναι αδέρφια» αυτή η έκφραση συντρόφευε τα παιδικά μου χρόνια μιας και την άκουγα συχνά όταν ήμουν στη Μάνη. Τα θεριά της Μεσογείου μιλούν για την πολιορκία του Χάνδακα, του σημερινού Ηρακλείου την μεγαλύτερη πολιορκία στην παγκόσμια ιστορία και για την ελληνική αδελφότητα της Βενετίας. Μέσα από τρείς ήρωες ο αναγνώστης ταξιδεύει στο χρόνο και ανακαλύπτει τους Μανιάτες πειρατές, τους Κρητικούς αγιογράφους, την Κωνσταντινούπολη, τα Θεριά μου είναι ένα ταξίδι.
ΕΡ. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Ο μεγάλος σοφός», ένα ιστορικό βιβλίο που αναφέρεται στην περίοδο της Αναγέννησης όπου η οικογένεια των Μεδίκων επικρατούσε στην οικονομική, πολιτική και καλλιτεχνική ζωή της Φλωρεντίας.  Τι αντιπροσωπεύει για εσάς εκείνη η περίοδος;
ΑΠ. Θα μπορούσα να σας μιλώ για μέρες, το λέει το σαγηνευτικό της όνομα. Αναγέννηση. Δημιουργία, ομορφιά, τέχνη, φιλοσοφία, επανατοποθέτηση…
ΕΡ. Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε να γράψετε ένα βιβλίο για την οικογένεια των Μεδίκων;
ΑΠ. Ας ξεκαθαρίσουμε ότι ο πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ο Θεόδωρος και όχι οι Μέδικοι. Ένας Έλληνας που ξεκινά από την Κωνσταντινούπολη και καταλήγει στην Φλωρεντία. Η ιστορία του βιβλίου αφορά την αγάπη ενός ανθρώπου για τα βιβλία, μιλά για το πώς η συγκεκριμένη περίοδος της Αναγέννησης επηρεάζει τον ήρωα. Ο άνθρωπος στην περίοδο της Αναγέννησης τοποθετείται στο κέντρο, το τώρα είναι που έχει σημασία, όχι το αύριο, ούτε το ‘χθές. Μέσα σε αυτό το κλίμα και με τις επιλογές που κάνει αναγεννάται ο ίδιος.
ΕΡ. Δεδομένου ότι τα περισσότερα πρόσωπα, που αναφέρονται το βιβλίο σας, υπήρξαν πραγματικά, από πού αντλήσατε τα στοιχεία που χρησιμοποιήσατε;
ΑΠ. Τα ιστορικά γεγονότα είναι προϊόν έρευνας. Υπάρχει βιβλιογραφία για όποιον αναγνώστη θέλει να εμβαθύνει τις γνώσεις του.
ΕΡ. Ο Θεόδωρος Αγαπητός που είναι ο κεντρικός ήρωάς σας, είναι δικός σας δημιούργημα ή υπαρκτό πρόσωπο;
ΑΠ. Είναι δικό μου δημιούργημα.
ΕΡ. Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή του βιβλίου;
ΑΠ. Περίπου ένα χρόνο.
ΕΡ. Γιατί ο Θεόδωρος αποκαλεί τον Λαυρέντιο «μικρή εργατική μέλισσα»;
ΑΠ. Είναι μια έκφραση δική μου, αυτό ήταν ειδικά την περίοδο που προετοιμαζόταν για τη διαδοχή της εξουσίας και που ήταν τόσο νέος. Ο Λαυρέντιος δούλευε σκληρά κι αγόγγυστα όπως μια μέλισσα!
ΕΡ. Ποια προσωπικότητα, της οικογένειας των Μεδίκων, θεωρείτε ότι ήταν η πιο λαμπερή, ο Κόζιμος ή ο Λαυρέντιος;
ΑΠ. Ο Λαυρέντιος. Βέβαια πρέπει να πούμε ότι είχε κληρονομήσει αρκετά στοιχεία του παππού του, όπως το να μπορεί να διακρίνει μια μεγαλοφυΐα. Ο Λαυρέντιος για παράδειγμα ανακάλυψε τον Μικελάντζελο σε ηλικία δεκατριών χρονών, κατάλαβε το μεγάλο ταλέντο του και τον πήρε στην αυλή των Μεδίκων. Δεν είναι ένα λαμπρό χάρισμα αυτό; Η αναγνώριση ενός ταλέντου;
ΕΡ. «Η τύχη αρχηγός είναι και ότι θέλει κάνει» συλλογίζεται ο Θεόδωρος στις αρχές του βιβλίου. Ο δρόμος που ακολούθησε ήταν παιχνίδι της τύχης ή επιλογή του;
ΑΠ. Οι άνθρωποι φτιάχνουν πορείες ζωής πιστεύοντας στην τύχη ενώ κατά βάθος είναι επιλογές και το αντίθετο. Είναι μια ωραία αναγκαία πλάνη που κάνει ο άνθρωπος με το νου του για να πάει μπροστά.
ΕΡ. Το παλάτι, που χτιζόταν στην οδό Λάργκα, ήταν δείγμα έπαρσης εκ μέρους του Κόζιμο;
ΑΠ. Το εξηγώ και μέσα στο βιβλίο, ο πατέρας του Κόζιμο δεν ήθελε να δείχνει τον πλούτο που είχε στα χέρια της η οικογένεια. Ήθελε να κρατά χαμηλό προφίλ, τακτική που ακολουθούν πολλοί ευκατάστατοι άνθρωποι για να μην προκαλούν τον φθόνο διότι γνωρίζουν ότι ο φθόνος είναι ανθρώπινος και ολέθριος. Όσο για τον Κόζιμο ήταν ένα όνειρο, που το πλήρωσε, η πόλη δεν άντεξε τέτοια ομορφιά, δεν ήταν ακόμη έτοιμη για κάτι τέτοιο. Εκείνη την εποχή το σπίτι αυτό ήταν μια τεράστια πρόκληση, ήταν το σπίτι ενός βασιλιά! Χάρη όμως στο όνειρο του Κόζιμο μπορούμε εμείς σήμερα και θαυμάζουμε αυτό το υπέροχο κτήριο με τα εκπληκτικά έργα τέχνης.
ΕΡ. «Δεν είμαι αρχηγός. Λες να γίνω, Θεόδωρε;» αμφέβαλε ο Λαυρέντιος και ρωτούσε τον Θεόδωρο, όμως ονομάστηκε Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής. Που οφείλεται η μεταμόρφωσή του; 
ΑΠ. Οι έξυπνοι, ταλαντούχοι, ιδιοφυείς άνθρωποι πάντα αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους. Ίσως για αυτό λόγω των ανασφαλειών τους προσπαθούν παραπάνω και ποτέ δεν είναι ικανοποιημένοι με τον εαυτό τους. Ο Λαυρέντιος είχε δίπλα του τους καλύτερους δασκάλους της εποχής, συναναστρεφόταν με ιδιαίτερα μορφωμένους ανθρώπους. Ο Λαυρέντιος δεν θα έλεγα μεταμορφώθηκε αλλά μορφώθηκε σωστά από τη αρχή.
ΕΡ. «Ο μίτος (της Αριάδνης) είναι η ψυχή μας, το κουβάρι είναι η λύση για να μη χαθούμε στο λαβύρινθο της ζωής» απευθύνει ο Λαυρέντιος στον Θεόδωρο. Πόση αλήθεια βρίσκεται σ΄ αυτή τη φράση σας;
ΑΠ. Είναι η δική μου αλήθεια και για αυτό το έγραψα.
ΕΡ. «Δυστυχώς, στην καταστροφή του Βυζαντινού κράτους, στην Άλωση της Πόλης, οφείλεται ο διαφωτισμός των Δυτικών, η Αναγέννηση» γράφει ο Θεόδωρος στον Ισίδωρο. Οι Μέδικοι, κατά πόσο συνετέλεσαν στην Αναγέννηση;
ΑΠ. Κοιτάξτε όταν έφτασε ο ήρωας, ο Θεόδωρος στην Φλωρεντία είχαν ήδη μπει οι βάσεις της Αναγέννησης. Οι Μέδικοι βοήθησαν διότι ενίσχυσαν οικονομικά κάθε δημιουργική πρωτοβουλία, επίσης έφτιαξαν κτήρια, βιβλιοθήκες, δρόμους, προσέλκυσαν βυζαντινούς λόγιους στην πόλη. Φυσικά μην ξεχνάμε ότι ήταν τραπεζίτες καμιά κίνησή τους δεν ήταν τυχαία και χωρίς προσωπικό όφελος.
ΕΡ. Πιστεύετε ότι, με την επιρροή του Σαβοναρόλα, οι Φλωρεντίνοι υπήρξαν άδικοι κατά της οικογένειας των Μεδίκων; 
ΑΠ. Απλά άλλαξε χέρια η ηγεσία της πόλης. Ο Σαβοναρόλα έφερε το τέλος μιας εποχής, τέτοιου τύπου γεγονότα συμβαίνουν πάντα στην Ιστορία. Άλλωστε όπως λέω και στο βιβλίο ο απλός λαός μέχρι ενός σημείου καταλάβαινε τι ακριβώς γινόταν στην πόλη, οι Μέδικοι εκδιώχθηκαν για ένα διάστημα και στη συνέχεια επέστρεψαν ξανά.
ΕΡ. Ποια συναισθήματα σας άφησε, η ζωή του Θεόδωρου Αγαπητού, μετά τη λέξη τέλος που γράψατε στο βιβλίο σας;
ΑΠ. Ήταν ένας ήρωας που αγάπησα πολύ και τον φρόντισα, τον προστάτεψα, ακολούθησε την εποχή του, αναγεννήθηκε, εξανθρωπίστηκε, τόλμησε, άλλαξε, γεύτηκε όσα περισσότερα μπορούσε να του προσφέρει η ζωή και το κυριότερο έμεινε για πάντα πιστός στις αξίες του.
*** Το βιβλίο «Ο μεγάλος σοφός» της Νεκταρίας Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ
 

;