Η συγγραφέας Ιφιγένεια Τέκου και οι «Θάλασσες μας χώρισαν»

Από τη συγγραφέα Μαίρη Γκαζιάνη

Η Ιφιγένεια Τέκου, μια νέα γυναίκα και νέα συγγραφέας, επικυρώνει επάξια την ιδιότητα της συγγραφέα με το δεύτερο μυθιστόρημά της «Θάλασσες μας χώρισαν». «Δεν μπορώ να με φανταστώ χωρίς  την απίστευτη πληρότητα που μου προσφέρει το γράψιμο» δηλώνει η ίδια, κι εμείς συμπληρώνουμε ότι, δεν μπορούμε να φανταστούμε να μην διαβάζουμε τα γραπτά της.

ΕΡ. Ιφιγένεια γεννήθηκες και μεγάλωσες στην πρωτεύουσα, στην περιοχή της Κυψέλης. Πως θυμάσαι την Κυψέλη των παιδικών σου χρόνων και πως την βλέπεις σήμερα;

ΑΠ. Γεννήθηκα σε κάποιο στενό της Κυψέλης κοντά στο σινεμά Αμόρε. Όμορφα χρόνια! Μπορεί να μην είχαμε τότε τις ευκολίες που χαίρονται τα παιδιά στις μέρες μας, όμως είχαμε τη «γειτονιά». Όλη μέρα στους δρόμους -τότε δεν υπήρχαν τόσα αυτοκίνητα- να κυνηγιόμαστε, να παίζουμε μήλα, κρυφτό, φυσοκάλαμα, βόλους.  Αργότερα, γύρω στα δέκα, αρχίσαμε με τις φίλες μου τις βόλτες στην Φωκίωνος Νέγρη, στα πάνω και στα κάτω Goodies όπως τα λέγαμε τότε.  Κι ακόμα πιο μετά, έφηβες πλέον, αγοράζαμε πιτσίνια και σοκολάτες και τα τρώγαμε στα σκαλοπάτια της φίλης μου της Μαργαρίτας διαβάζοντας κάποιο δανεικό άρλεκιν. Τα τελευταία χρόνια έχω εγκαταλείψει το κέντρο της Αθήνας μα όποτε ο δρόμος με φέρνει ξανά στην Κυψέλη των παιδικών μου χρόνων θλίβομαι καθώς τα πάντα έχουν αλλάξει προς το χειρότερο.

ΕΡ. Μεγαλώνοντας σπούδασες Γαλλική Φιλολογία. Η λογοτεχνία ήταν πάντα στο «αίμα» σου;

ΑΠ. Θυμάμαι όταν δήλωνα τις σχολές στο μηχανογραφικό. Είχα δηλώσει πρώτα όλες τις φιλολογίες. Γαλλική, Αγγλική, Ιταλική και τέλος Ελληνική, με αυτή τη σειρά. Η γαλλική λογοτεχνία όμως ήταν η αγαπημένη μου. Απολάμβανα να διαβάζω όλους τους μεγάλους γάλλους λογοτέχνες και ποιητές και για να πω την αλήθεια, ακόμα το κάνω.

ΕΡ. Στη συνέχεια «μεταπήδησες» στα οικονομικά παίρνοντας μεταπτυχιακό τίτλο από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τι σε οδήγησε σ΄ αυτή τη «στροφή»;

ΑΠ. Το μεταπτυχιακό μου ήταν πάνω στη  διοίκηση επιχειρήσεων, κάτι που μου θα μου φαινόταν ιδιαίτερα χρήσιμο με ό,τι κι αν σκόπευα να ασχοληθώ στην πορεία, έτσι σκέφτηκα τότε.  Επίσης, με την κατάργηση της επετηρίδας, οι πιθανότητες να εργαστώ σε κάποιο σχολείο, όπως ονειρευόμουν, είχαν μειωθεί, άρα έπρεπε να διευρύνω τις γνώσεις μου αν ήθελα να έχω δουλειά. Γιατί για μένα αυτό ήταν πάντα το ζητούμενο, να μην μένω χωρίς δουλειά.

ΕΡ. Πότε ξεκίνησες να γράφεις με σκοπό να εκδοθούν τα βιβλία σου; 

ΑΠ. Το γράψιμο το είδα πιο σοβαρά όταν γέννησα το γιο μου. Δεδομένου ότι δεν είχα βοήθεια, κάποιον να μου τον κρατάει όσο εγώ έλειπα στη δουλειά, αναγκάστηκα να προσαρμοστώ σε πιο σπιτίσια δεδομένα. Πήρα λοιπόν ένα λάπτοπ και άρχισα να γράφω. Φυσικά, όσο κι αν ήλπιζα να εκδοθεί κάποια στιγμή το πρώτο μου βιβλίο, δεν ήταν αυτός ο μοναδικός λόγος που συνέχιζα τόσο προσηλωμένη. Όπως τότε, έτσι και τώρα συνεχίζω γιατί δεν μπορώ να με φανταστώ χωρίς  την απίστευτη πληρότητα που μου προσφέρει το γράψιμο.

ΕΡ. Το 2015 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά σου «Θάλασσες μας χώρισαν» από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ. Και η ερώτηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι, οι θάλασσες χωρίζουν, μήπως όμως ταυτόχρονα ενώνουν;

ΑΠ. Το νερό όσο ορμητικό κι αν είναι, πάντα θα αποδεικνύεται ανίσχυρο μπροστά την ανθρώπινη θέληση. Ούτε η απόσταση ούτε οτιδήποτε άλλο μπορεί να μας απομακρύνει  ή να μας ενώσει. Αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς τους ίδιους.

ΕΡ. Το βιβλίο σου αναφέρεται σε μια συγκλονιστική ιστορία που κυρίως βασίζεται στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε δυο αδερφές. Υπάρχουν πραγματικά γεγονότα από τα οποία άντλησες την έμπνευση της ιστορίας σου;

ΑΠ. Η ιστορία μου δεν βασίζεται σε κανένα πραγματικό γεγονός ούτε καν σε προσωπική μου εμπειρία καθώς είμαι μοναχοπαίδι. Ακριβώς για αυτό το λόγο όμως νομίζω πως με τραβάει η πολύπλοκη σχέση ανάμεσα σε δυο αδέλφια του ίδιου φύλου. Πάντα αναρωτιόμουν πώς να είναι! Έχοντας διαβάσει αρκετά βιβλία που είτε παρουσίαζαν τις σχέσεις μεταξύ των αδελφών ιδανικές είτε πολύ άσχημες, θέλησα να δείξω το κάτι ανάμεσα. Εξάλλου καμία ανθρώπινη σχέση δεν είναι μόνο άσπρο μαύρο. Μαζί με την αγάπη μπορεί να συνυπάρχει ο φθόνος και ο ανταγωνισμός, το μίσος καμιά φορά, όλα στη δική τους αναλογία.

ΕΡ. Ένα απρόσμενο πάθος σηματοδοτεί τις εξελίξεις του βιβλίου. Σύμφωνα με την πορεία των ηρώων πρόκειται για πάθος ή για εμμονή;

ΑΠ. Κατά κάποιο τρόπο όλα τα πάθη εμπεριέχουν και το στοιχείο της εμμονής. Παθιάζομαι με κάποιον σημαίνει παθαίνω εμμονή μαζί του, δεν σημαίνει όμως απαραίτητα πως τον αγαπάς. Ο χρόνος είναι αυτός που δείχνει την πορεία ενός πάθους.

ΕΡ. Η ηρωίδα σου Ελπίδα, από παιδί, αισθάνεται μειονεκτικά απέναντι στην αδερφή της. Πιστεύεις ότι είναι λάθος των γονιών και ιδίως της μητέρας της;

ΑΠ. Μιλώντας γενικότερα, πιστεύω πως  είναι ευθύνη των γονιών να προστατεύουν τις σχέσεις ανάμεσα στα παιδιά τους, προσπαθώντας πάντα να κρατάνε τις εύθραυστες ισορροπίες. Ωστόσο, οι γονείς είναι άνθρωποι και θα κάνουν και λάθη, είναι λογικό. Έτσι και η μητέρα της Ελπίδας και της Παρασκευούλας, ενώ σίγουρα είχε καλή πρόθεση και αγαπούσε και τα δύο της κορίτσια  ίσως άθελά της να ξεχώρισε την Παρασκευούλα.

ΕΡ. Σε κάποιο σημείο η Ελπίδα ακούει τη μητέρα της να εύχεται «να είχε απομακρυνθεί η Ελπίδα αντί της Παρασκευούλας». Αλήθεια πως θα αισθανόταν κάθε παιδί ακούγοντας αυτά τα λόγια από τη μητέρα του;

ΑΠ. Σίγουρα είναι πολύ άσχημο για ένα παιδί να ακούει τέτοια λόγια από το στόμα της μητέρας του. Παρόλ’ αυτά  κάθε γονιός μέσα στην θλίψη ή στο θυμό του θα πει πολλά. Αυτό δεν σημαίνει πως τα εννοεί κιόλας.

ΕΡ. Το όνομα Ελπίδα είναι τυχαίο; Ή ο προορισμός της ήταν, παρά τα λάθη της, να ανατρέψει καταστάσεις και συναισθήματα, να γίνει η ελπίδα;

ΑΠ. Πράγματι το όνομα «Ελπίδα» δεν ήταν τυχαίο. Η συγχώρεση και η ελπίδα έχουν τον κύριο λόγο σε αυτό το μυθιστόρημα.

ΕΡ. Η «προικισμένη» από τη φύση Παρασκευούλα είναι αδύναμη κι εύκολα καταρρέει μέχρι που φτάνει στο μη «αναστρέψιμο» λάθος. Αυτοτιμωρείται για να βρει την λύτρωση αλλά ταυτόχρονα «τιμωρούνται» και οι υπόλοιποι. Η λύτρωση έρχεται;

ΑΠ. Συχνά πιστεύουμε πως κάποιος που είναι προικισμένος με όλες τις χάρες, ότι θα είναι παράλληλα δυνατός, γεμάτος αυτοπεποίθηση κι ότι όλα αυτά τα χαρίσματά του θα αποτελούν κατά κάποιο τρόπο  κυματοθραύστη απέναντι στις συμφορές που θα συναντήσει στο διάβα του. Κι όμως, καμιά φορά ο πιο δυνατός είναι και ο πιο αδύναμος. Η Παρασκευούλα  καταφέρνει προς το τέλος να βγάλει στην επιφάνεια τη δύναμή της καθώς αναζητά τη λύτρωση, που ναι, φυσικά και θα έρθει.

ΕΡ. Παρά τις διαφωνίες και τα «λάθη» ο δεσμός ανάμεσα στις δυο αδερφές αποδεικνύεται ισχυρός. Πιστεύεις ότι αυτό ισχύει πάντα στη πραγματική ζωή;

ΑΠ. Νομίζω πως ο αδελφικός δεσμός είναι ισχυρός όμως δυστυχώς πολλές φορές αποδεικνύεται «λίγος» απέναντι στις περιστάσεις.

ΕΡ. «Ακολουθώ το μονοπάτι που μου ανοίχτηκε και περιμένω να το διαβώ μέχρι το τέλος του» γράφει η μοναχή Αλεξία. Η μοίρα μας οδηγεί ή εμείς καθορίζουμε τη μοίρα μας;

ΑΠ. Επειδή εγώ δεν είμαι η μοναχή Αλεξία, δεν είμαι καν μοναχή, θα πω με βεβαιότητα πως εμείς καθορίζουμε τη μοίρα μας.  Εμείς και μόνο εμείς σκεφτόμαστε, αποφασίζουμε, πράττουμε  και τελικά δεχόμαστε τις συνέπειες, θετικές ή αρνητικές, όλων αυτών.

ΕΡ. «… η προσδοκία πολλών ευτυχισμένων στιγμών είχαν λειτουργήσει επουλωτικά πάνω στα βαθιά τραύματα…». Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να επουλωθούν, στη σκέψη και στη ψυχή ενός ανθρώπου, τα βαθιά τραύματα του παρελθόντος;

ΑΠ. Η επούλωση ενός ψυχικού τραύματος εξαρτάται από το πόσο  βαθύ είναι το τραύμα. Σε γενικές γραμμές θεωρώ πως κάθε πόνος απαλαίνει (δεν είμαι σίγουρη ότι φεύγει ποτέ στ’ αλήθεια) αρκεί  να περάσει ο απαιτούμενος χρόνος.

ΕΡ. «Διόρθωσε τα λάθη σου όπως μπορείς και προχώρα» γράφει πάλι η  μοναχή Αλεξία. Αυτό το «όπως μπορείς» πόσο εφικτό είναι να φέρει τη γαλήνη; 

ΑΠ. Το πιο σημαντικό είναι να μπορείς να αναγνωρίσεις το λάθος σου και μετά να προσπαθήσεις να το διορθώσεις. Φυσικά  μια εκ των υστέρων διόρθωση δεν είναι πάντα εφικτή, όμως οφείλουμε να το επιχειρήσουμε. Αν τα καταφέρουμε σίγουρα θα νιώσουμε γρηγορότερα τη γαλήνη. Δεν είναι τυχαίο που άνθρωποι γεμάτοι τύψεις προσπαθούν να επιδοθούν σε αγαθοεργίες. Ελπίζουν ότι βοηθώντας άλλους ανθρώπους θα νιώσουν καλύτερα.

ΕΡ. «Πάντα ο ένας αγαπάει περισσότερο από τον άλλον. Νομίζω έτσι πρέπει» αναφέρεται σε κάποιο σημείο του βιβλίου. Τελικά η ισορροπία των σχέσεων έρχεται μέσα από το πολύ του ενός και το λιγότερο του άλλου;

ΑΠ. Δεν ξέρω τι ισχύει γενικά, όμως εγώ πάντα πίστευα πως  για να υπάρχει ισορροπία σε μια σχέση είναι επιθυμητό τα δύο μέρη της να μην βρίσκονται συναισθηματικά  στα αντίθετα άκρα αλλά ούτε να νιώθουν ακριβώς το ίδιο πάθος που τρελαίνει και οδηγεί σε ζήλια και τσακωμούς.  Να  νιώθουν ασφαλώς και οι δύο αγάπη όμως  ο ένας να νιώθε ένα τσικ παραπάνω, μονάχα ένα τσικ.

ΕΡ. Ένας κύκλος η ζωή των ηρώων σου, από τη Σύμη στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια, στην Ικαρία, στη Σύμη και τριγύρω η ίδια θάλασσα. Μήπως, στον κύκλο της ζωής, ότι μοιάζει να χωρίζει, αυτό το ίδιο είναι που ενώνει;

ΑΠ. Η ιστορία των ηρώων μου ξεκινά από τη Σύμη και τελειώνει στη Σύμη διαγράφοντας έναν ολόκληρο κύκλο ζωής. Στην ουσία δεν είναι οι θάλασσες που τους χώρισαν μα οι  ίδιες τους οι αδυναμίες κι όταν τελικά τις αναγνωρίσουν και συμφιλιωθούν μαζί τους, τότε καταφέρνουν και ξεπερνάνε τα εμπόδια.

ΕΡ. Τι θα ήθελες να πεις ως επίλογο της κουβέντας μας;

ΑΠ. Θα ήθελα να ευχηθώ καλή χρονιά με υγεία σε όλο τον κόσμο. Ελπίζω το 2016 να φέρει ειρήνη, αγάπη και ευτυχία σε όλο τον πλανήτη.

*** Το βιβλίο «Θάλασσες μας χώρισαν» της Ιφιγένειας Τέκου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

Μαίρη Γκαζιάνη Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Γράφει στίχους για τραγούδια, με τελευταίο το «Μαζί μου σε θέλω» (οι στίχοι περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ) σε μουσική και ερμηνεία Χλόης Λάμπρου. Υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά.