Ανήμερα του Σταυρού η Σμύρνη στις φλόγες!

 Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη (*) 

Στις 14 Σεπτεμβρίου  1922, ανήμερα του Σταυρού, μετά από ένα οδυνηρό τριήμερο αγωνίας και διωγμών των Ελλήνων, η Σμύρνη τυλίγεται στις φλόγες από τους Τούρκους που θέλουν να σβήσουν ό,τι ελληνικό υπάρχει σ’ αυτήν την ιστορική ελληνική πόλη. Να σβήσουν την ιστορία, τον πολιτισμό της και τους ΄Ελληνες που τη δημιούργησαν. Στα ερείπια της πανέμορφης αυτής Ελληνικής πόλης, που χτίσθηκε πριν από 3.000 χρόνια και είχε ανακαινισθεί από τον Μεγαλέξανδρο, ενταφιάζεται πλέον οριστικά η «Μεγάλη Ιδέα», με την οποία γαλουχήθηκαν πολλές γενιές Ελλήνων και στο πρόσωπο του Ελευθερίου Βενιζέλου είχε βρει τον εκφραστή της…

Από νωρίς το πρωί,  μόλις αποχώρησαν τα ελληνικά στρατεύματα, ένα τμήμα 400 ατάκτων- Τσετών του Κιόρ  Πεχλιβάν εισέρχεται από την δυτική πλευρά της Σμύρνης και αμέσως μετά Πεζικά τμήματα του τουρκικού στρατού υπο τον στρατηγό Νουρεντίν Μπέη, εισέρχονται στην πόλη και προβαίνουν σε μαζικούς διωγμούς και φόνους Ελλήνων.  Με την πάροδο της ώρας, άλλοι Τούρκοι –Τσέτες κάνουν επιδρομές στις γειτονιές, βάζοντας φωτιές, προβαίνουν σε λεηλασίες, σφαγές, βιασμούς και κάθε είδους φρικαλεότητες σε βάρος των χριστιανών Ελλήνων και Αρμενίων.

Η πρώτη φωτιά ξεκίνησε από την Αρμενική συνοικία. Οι Αρμένιοι , όταν είδαν τους εξαγριωμένους Τσέτες έτρεξαν στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου για να σωθούν. Εκείνοι, χωρίς οίκτο, ανατίναξαν το ναό κι έβαλαν φωτιές παντού.

Μετά οι επιδρομές επεκτάθηκαν στις ελληνικές γειτονιές και οι μόνες που δεν πειράχτηκαν ήταν οι εβραϊκή γειτονιά και η τουρκική. Αφού επί ένα τριήμερο λεηλάτησαν και κατέστρεψαν σπίτια και μαγαζιά παρέδωσαν την πόλη στις φλόγες. Πολλοί κρύφτηκαν στα υπόγεια και τις καταπακτές για να σωθούν προσωρινά, αλλά η ασφυξία από τους καπνούς τους ανάγκασαν να βγούν στους δρόμους, όταν οι φλόγες κύκλωσαν τα σπίτια τους.

Όλη τη νύχτα ακούγονταν γοερές κραυγές και πυροβολισμοί σε διάφορα μέρη της πόλης. Αμερικανοί υπήκοοι αφηγούνται, οτι έβλεπαν παντού πτώματα Ελλήνων σκόρπια στους δρόμους. « Είδαμε, εγραφαν οι Αμερικανοί, εννιά κάρα φορτωμένα πτώματα από την περιοχή που είναι γύρω από το Διοικητήριο και άλλοι είδαν τρία κάρα με πτώματα στην περιοχή του Αστυνομικού Τμήματος!…»

Ανεμπόδιστοι οι Τσέτες και ο Στρατός κυνηγούσαν κι έσφαζαν  όπου έβλεπαν ΄Ελληνες να τρέχουν αλλόφρονες να σωθούν από τις φωτιές… Τα σοκάκια γέμισαν πτώματα… Πάνω από 700.000 Έλληνες στην παραλία της Σμύρνης τρέχουν πανικόβλητοι, ψάχνοντας τρόπους προστασίας της ζωή τους και των μικρών παιδιών τους…

Ο ύπατος αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης το όνειδος της Ελλάδος, τον οποίο τοποθέτησε στη Σμύρνη ο Βενιζέλος, βρισκόταν πλέον ασφαλής στη Γαλλία, αφού τον παρέλαβε αγγλικό πολεμικό πλοίο. Ο Αγιος των Σμυρνιών, μητροπολίτης Χρυσόστομος, εμαρτύρησε νωρίτερα με τον πλέον φρικτό τρόπο, όπως και άλλοι μητροπολίτες…

Οι φωτιές που έβαλε, κατά μαρτυρία Άγγλων, ο Τούρκικος Στρατός, έχουν ζώσει όλα τα παραλιακά κτίρια. Καίγονται εκκλησιές, νοσοκομεία, εμπορικά καταστήματα, φιλανθρωπικά ιδρύματα, ξένα προξενεία και τράπεζες… Οι άτακτοι Τσέτες επιδίδονται σε φόνους, λεηλασίες καταστημάτων και σπιτιών, αρπαγές γυναικών και παρθένων. Και όταν εμφανίζεται ο Χίτλερ της εποχής εκείνης Μουσταφά Κεμάλ, ξεσπούν σε ζητωκραυγές.

Και ο στρατηγός Νουρεντίν, με εντολή του εκδίδει  διάταγμα, με το οποίο, χιλιάδες Έλληνες και Αρμένιοι στρατεύσιμης ηλικίας οδηγούνται στην ενδοχώρα ενώ όλοι οι άλλοι θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου κι έχουν διορία να φύγουν μέσα σε μία εβδομάδα. Διαφορετικά θα οδηγηθούν στην Ανατολία…

Τις τραγικές εκείνες ώρες, αγγλογαλλοαμερικανικά πλοία βρίσκονται αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Σμύρνης και τα πληρώματα τους δείχνουν πλήρη αδιαφορία για τα τεκταινόμενα! Μένουν ξεδιάντροπα απαθή στις σφαγές! Όσοι από τους κυνηγημένους  ‘Έλληνες βουτούν και κολυμπώντας φτάνουν και σκαρφαλώνουν στα πλοία τους, οι ναύτες με τους υποκοπάνους των όπλων τους χτυπούν με αγριότητα στα χέρια και πέφτουν στην θάλασσα, αδιαφορώντας αν θα πνιγούν… Η θάλασσα γεμίζει με πτώματα…

Tα θύματα εκείνης της σφαγής Έλληνες και Αρμένιοι υπολογίστηκαν στις 150.000. Ανέπαφη στη Σμύρνη έμεινε μόνο η Εβραϊκή συνοικία και η φυσικά η Τουρκική… ΄Ολες οι άλλες έγιναν στάχτη!

(*)  akontogiannidis@yagoo.gr

!