Πώς το υπό όρους «ναι» της Χαμάς στρίμωξε τον Νετανιάχου-Η επίθεση στην Ντόχα που άλλαξε τη στάση Τραμπ

Τέσσερις μόλις μέρες μετά την επιστροφή του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου από την Ουάσινγκτον, όπου αποδέχθηκε δημόσια και πανηγύρισε το 20-σημείο σχέδιο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, η Χαμάς υπέβαλε τη δική της απάντηση – πυροδοτώντας μια ακολουθία ραγδαίων εξελίξεων που ο Νετανιάχου δύσκολα θα μπορούσε να έχει προβλέψει και δεν θα είναι απαραίτητα σε θέση να ελέγξει.

Για τον Νετανιάχου, η απάντηση της Χαμάς ήταν ακριβώς αυτό που περίμενε – καθώς και αυτό που ήδη κυκλοφορούσε ως εκτίμηση στους κύκλους ασφαλείας του Ισραήλ τις τελευταίες μέρες: μια δήλωση υπό όρους αποδοχής με επιφυλάξεις.

Η Χαμάς δήλωσε έτοιμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους και να ξεκινήσει άμεσες διαπραγματεύσεις, ωστόσο δεν έφτασε σε πλήρη υιοθέτηση του σχεδίου, διαφωνώντας σε καίρια ζητήματα όπως η συμμετοχή στη μεταπολεμική παλαιστινιακή διοίκηση και παραλείποντας εντελώς οποιαδήποτε αναφορά στον αφοπλισμό.

Αυτή ήταν η βασική εκτίμηση στη γρήγορη τηλεδιάσκεψη που συγκάλεσε αργά το βράδυ της Παρασκευής ο Νετανιάχου με κορυφαίους Ισραηλινούς αξιωματούχους για να αξιολογήσουν την είδηση από τη Χαμάς, σύμφωνα με ισραηλινή πηγή που είχε ενημέρωση για τη συζήτηση. Το Ισραήλ θεώρησε την απάντηση της Χαμάς ως ένα «ναι, αλλά στο όριο της απόρριψης».

Ωστόσο, ο Τραμπ είχε μια εντελώς διαφορετική ερμηνεία. Σε μια δραματική ανακοίνωση από τον Λευκό Οίκο, υποστήριξε ότι η Χαμάς ενέκρινε το σχέδιό του και διέταξε το Ισραήλ να σταματήσει αμέσως τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, διακηρύσσοντας ένα ιστορικό επίτευγμα: «Η Χαμάς είναι έτοιμη για διαρκή ΕΙΡΗΝΗ».

Η εντολή του Τραμπ ανάγκασε τον Νετανιάχου σε μια εντυπωσιακή αναδίπλωση από μία από τις πάγιες αρχές του – τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων μόνο εν μέσω πυρών – και αφήνει το Ισραήλ με περιορισμένα περιθώρια ελιγμών, ακόμη και καθώς κρίσιμα ζητήματα της πρότασης παραμένουν άλυτα.

Ο Τραμπ άφησε στον Νετανιάχου ελάχιστη επιλογή. Μέσα σε λίγες ώρες, το γραφείο του πρωθυπουργού εξέδωσε μια ασυνήθιστα χρονισμένη ανακοίνωση νωρίς το πρωί του Σαββάτου, με την οποία γνωστοποιούσε την ετοιμότητα του Ισραήλ να εφαρμόσει το πρώτο στάδιο του σχεδίου Τραμπ. Στη συνέχεια, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι προχωρά στις επιχειρησιακές προσαρμογές για να ανταποκριθεί στις νέες οδηγίες, χωρίς όμως να αποκαλύψει λεπτομέρειες.

Με το μεγαλύτερο μέρος της ισραηλινής κυβέρνησης –που κυριαρχείται από θρησκευτικά κόμματα– ουσιαστικά ανενεργό το Σαββατοκύριακο, οι πολιτικές επιπτώσεις δεν έχουν ακόμα φανεί. Οι ακροδεξιοί εταίροι του Νετανιάχου, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και Μπετσαλέλ Σμοτριτς, έχουν εδώ και καιρό απειλήσει να ρίξουν την κυβέρνησή του εάν ο πόλεμος τερματιστεί. Το δράμα των χθεσινοβραδινών εξελίξεων αναμένεται να ταράξει την ισραηλινή πολιτική σκηνή τις επόμενες μέρες.

Σύμφωνα με τους New York Times, η στάση του Τραμπ άλλαξε μετά την επίθεση του Ισραήλ στη Ντόχα. Μέχρι τότε, ο Τραμπ είχε αφήσει στον Νετανιάχου μεγάλη ελευθερία στη διεξαγωγή του πολέμου κατά της Χαμάς. Όμως η πρόκληση της Ντόχα άλλαξε τα δεδομένα. Η αγανάκτηση των αραβικών εταίρων, σε συνδυασμό με τον κίνδυνο περαιτέρω διπλωματικής απομόνωσης του Ισραήλ, ώθησε την Ουάσιγκτον να δράσει. Ο Αμερικανός πρόεδρος και ο σύμβουλός του Στιβ Γουίτκοφ ενίσχυσαν τις επαφές με τους περιφερειακούς μεσολαβητές και έθεσαν τον Νετανιάχου προ των ευθυνών του.Οι ημέρες που προηγήθηκαν της επίσημης ανακοίνωσης σημαδεύτηκαν από έντονες διαπραγματεύσεις. Ο Νετανιάχου αφιέρωσε ώρες για να επαναδιαπραγματευθεί το κείμενο, απαιτώντας την αφαίρεση κάθε αναφοράς σε ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος και αποσπώντας διατυπώσεις που αφήνουν στο Ισραήλ ευρύ περιθώριο στρατιωτικής δράσης. Η Ουάσιγκτον υποχώρησε σε αρκετά σημεία, διατηρώντας ωστόσο μια αόριστη αναφορά σε «αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση».

Αλλά ο Τραμπ επέβαλε έναν συμβολικό όρο: ο Νετανιάχου έπρεπε να ζητήσει επίσημα συγγνώμη από το Κατάρ για τον βομβαρδισμό της 9ης Σεπτεμβρίου. Μια εξαιρετικά σπάνια παραχώρηση για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ο οποίος αναγκάστηκε να διαβάσει δήλωση συγγνώμης τηλεφωνικά απευθείας στον εμίρη του Κατάρ, υπό το βλέμμα του Τραμπ

Αν και το σχέδιο Τραμπ έλαβε την υποστήριξη αρκετών αραβικών πρωτευουσών, οι πρώτες ρωγμές εμφανίζονται ήδη. Το Πακιστάν εξέφρασε τη διαφωνία του, κρίνοντας ότι το τελικό κείμενο δεν ανταποκρίνεται σε όσα είχαν συμφωνηθεί στη σύνοδο έκτακτης ανάγκης της Ντόχα. Άλλες χώρες φοβούνται ότι η τελική εκδοχή είναι υπερβολικά ευνοϊκή για το Ισραήλ.

Η Χαμάς, από την πλευρά της, παραμένει διφορούμενη. Οι μαχητές της, αποδυναμωμένοι αλλά ακόμη ενεργοί, συνεχίζουν έναν αποκεντρωμένο ανταρτοπόλεμο στη Γάζα. Κάποια στρατιωτικά στελέχη μάλιστα απειλούν να ενταχθούν σε άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως η Ισλαμική Τζιχάντ, αν υπογραφεί συμφωνία.

Πηγή: ethnos.gr