Από τη Μαίρη Γκαζιάνη
Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος (Αθήνα, 1959) έχει δημοσιεύσει περισσότερα από είκοσι έργα μυθοπλασίας (Διόδια, Τα τζιτζίκια, Ο εργένης, Λούλα, Η απίστευτη ιστορία της πάπισσας Ιωάννας, Μαύρος γάμος, Η επινόηση της πραγματικότητας, Φίλοι, Ιστορίες της Λίμνης, Η πιο κρυφή πληγή κ.ά.), τέσσερα βιβλία μεταξύ χρονικού και αυτοβιογραφίας (Ακούει ο Σημίτης Μητροπάνο;, Η δική μου Αμερική, Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας), καθώς και μια συλλογή-σύνθεση με μεταφρασμένα αποσπάσματα από αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Έργα του μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες και διασκευάστηκαν για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το προσωπικό αρχείο του βρίσκεται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.
ΕΡ. Κύριε Ραπτόπουλε, αν και σπουδάσατε παιδαγωγικά και δημοσιογραφία, επιλέξατε τη συγγραφή. Τι σας ώθησε προς αυτή τη κατεύθυνση;
ΑΠ. Ακόμα το ψάχνω.
ΕΡ. Έχετε ζήσει για μικρά χρονικά διαστήματα στο εξωτερικό. Έχετε επηρεαστεί από την ξένη λογοτεχνία;
ΑΠ. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι αδύνατον να μην έχει επηρεαστεί από τη λογοτεχνία της μητρόπολης ένας συγγραφέας της περιφέρειας.
ΕΡ. Βιβλία σας έχουν μεταφερθεί στη θεατρική σκηνή, στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη. Γράφετε με σκοπό τη μεταφορά τους ή προκύπτει στην πορεία;
ΑΠ. Αυτές οι δουλειές ξεκινάνε από τους σκηνοθέτες, ο συγγραφέας δεν μπορεί να προκαλέσει τις διασκευές των βιβλίων του. Από κει και πέρα, η σημερινή πεζογραφία είναι αναπόφευκτα σφραγισμένη από το σινεμά, και φυσικά το θέατρο το περιέχει.
ΕΡ. Πολλά βιβλία σας έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες. Πως αισθάνεστε με τη συγγραφική καταξίωσή σας και στο εξωτερικό;
ΑΠ. Δύο έχουν μεταφραστεί όλα κι όλα, κι από αυτά μόνο «Η απίστευτη ιστορία της πάπισσας Ιωάννας» κυκλοφόρησε στην Ιταλία από έναν λιλιπούτειο εκδοτικό οίκο. Η καταξίωση, που λέτε, απέχει παρασάγγες.
ΕΡ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Λεσβία», και δεν είναι η πρώτη φορά που γράφετε για τη γυναικεία σεξουαλικότητα. Τι είναι αυτό που σας εξιτάρει;
ΑΠ. Η γυναικεία σεξουαλικότητα με ενδιαφέρει από όταν ήμουν αγοράκι. Όσο για τη λογοτεχνική αξιοποίησή της, είναι ένα θέμα που οι ποιητές και πεζογράφοι της γενιάς του πατέρα ή του παππού μου δεν επιτρεπόταν να αγγίξουν, γιατί οι κοινωνίες ήταν πολύ πιο συντηρητικές.
ΕΡ. Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να περιγράψει ένας άντρας συγγραφέας τη γυναικεία σεξουαλικότητα, κάτι που μόνο από την αντίθετη πλευρά γνωρίζει;
ΑΠ. Στην εποχή μας, η σεξουαλικότητα προσφέρεται ως ένα νέο, ανεξερεύνητο μέχρι σήμερα υλικό, για να ψυχογραφήσεις τους ήρωες ή να δραματοποιήσεις μια κατάσταση. Επωφελούμαι από τα νέα ήθη, με λίγα λόγια. Κατά τα άλλα, λογοτεχνικά, την ίδια δυσκολία αντιμετωπίζεις όταν ζωντανεύεις γυναίκες ή άντρες, παιδιά ή γέρους, αγίους ή δολοφόνους. Εξάλλου, σήμερα, όλοι πια γνωρίζουν τα πάντα. Αρκεί να θέλεις να ψάξεις, έστω και στο διαδίκτυο.
ΕΡ. Φαντάζομαι ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να περιγράψετε μια ιδιαιτερότητα όπως είναι ο λεσβιακός έρωτας. Αντλήσατε πληροφορίες από λεσβιακά άτομα ή είναι όλα προϊόν της φαντασίας σας;
ΑΠ. Εδώ και σαράντα χρόνια που δημοσιεύω, συναναστρέφομαι σχεδόν εκ των πραγμάτων ομοφυλόφιλους ή λεσβίες. Τους ξέρω, ασφαλώς, καλύτερα από ό,τι ο μέσος άνθρωπος.
ΕΡ. Η ηρωίδα σας Μελίνα τυχαία ανακαλύπτει τον λεσβιακό έρωτα. Θεωρείτε ότι είναι λεσβία, αμφισεξουαλική ή ό,τι συνέβη ήταν τυχαίο;
ΑΠ. Όλα τυχαία είναι. Και την ίδια στιγμή, όλα μπορούν να δώσουν την εντύπωση του προκαθορισμένου.
ΕΡ. Στο βιβλίο σας περιγράφετε επίσης τον βιασμό της Μελίνας από τον Σωτήρη. Δεν πρόκειται για έναν κατ΄ εξακολούθηση βιαστή αλλά για ένα άτομο εξαρτημένο και περισσότερο μας περιγράφετε την προσωπικότητά του μέσα από τις ουσίες. Πώς «μπήκατε» στη ψυχοσύνθεσή του;
ΑΠ. Κατέκλεψα μερικές σελίδες από ένα εγχειρίδιο ψυχιατρικής, το οποίο αναφέρω σε μια σημείωση στο τέλος της «Λεσβίας». Εν ολίγοις, ο μισοσαλεμένος, ντοπαρισμένος χούλιγκαν είναι γέννημα θρέμμα της πραγματικότητας. Ως ένα βαθμό τουλάχιστον. Για την ακρίβεια, είναι σαν Κένταυρος. Μισός πραγματικός και μισός (μιλάω για το μέρος του βιαστή) επινοημένος.
ΕΡ. Γιατί προσθέσατε κι έναν βιασμό στον ήδη ταλαιπωρημένο συναισθηματικό κόσμο της Μελίνας;
ΑΠ. Η κτηνώδης πλευρά του αρσενικού είναι το αντίβαρο μέσα μου, και μέσα στις αναγνώστριες και στους αναγνώστες, είναι ο άλλος πόλος στο σύμπαν της «Λεσβίας», όπου κυριαρχεί το επαυξημένο, πολλαπλασιασμένο, μεγεθυμένο θηλυκό.
ΕΡ. Τι θέλατε να δηλώσετε στην 2η συνάντηση του βιαστή με το θύμα του;
ΑΠ. Ότι τα γρανάζια εκεί επάνω γυρίζουν αργά, χωρίς να είναι πάντα ορατά. Ότι οι συμπτώσεις μπορούν να είναι τόσο σημαδιακές, ώστε να καταντούν μοιραίες. Ότι υπάρχουν σ’ αυτή τη ζωή αντικατοπτρισμοί: χρονικοί, τοπικοί, ψυχικοί. Και ούτω καθεξής.
ΕΡ. Το βιβλίο σας έχει έναν προκλητικό τίτλο και η γραφή σας είναι ωμή εφόσον τα γράφετε όλα με τ΄ όνομά τους. Σε ποια κατηγορία το εντάσσετε;
ΑΠ. Ο τίτλος «Λεσβία» σοκάρει μόνο τους ομοφοβικούς, και δεν συμφωνώ ότι «τα γράφω όλα με τ’ όνομά τους». Προσπάθησα να είμαι όσο πιο υπαινικτικός γινόταν. Εντάσσεται άνετα στην κατηγορία: Τα βιβλία του Βαγγέλη Ραπτόπουλου.
ΕΡ. Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια η ερωτική προτίμηση εκφράζεται ελεύθερα, πως βλέπετε το σεξουαλικό μέλλον;
ΑΠ. Το σεξ, ξέρετε, είναι σαν μαγική εικόνα. Όσο μεγαλύτερη η απελευθέρωση, τόσο μικρότερη η απόλαυση. Ίσως στο μέλλον δούμε ένα είδος στροφής σε συντηρητική κατεύθυνση.
ΕΡ. Τι θα θέλατε να πείτε ως επίλογο της κουβέντας μας;
ΑΠ. Διαβάστε πιο πολλά καλά βιβλία!
*** Το βιβλίο «λεσβία» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ
 Μαίρη ΓκαζιάνηΓεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Γράφει στίχους για τραγούδια, υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά. |
