Θοδωρής Κούκιας : Όποτε δε βρίσκω παράθυρα με θέα διαβάζω ή γράφω βιβλία

Από την Μαίρη Γκαζιάνη

Ο Θοδωρής Κούκιας γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γιάννενα. Σπούδασε οικονομικά στην Ελλάδα και έκανε μεταπτυχιακό στην Αγγλία, στη διοίκηση επιχειρήσεων. Συνέχισε τις σπουδές του στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο αποφοιτώντας από τη σχολή Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας. Έχει εργαστεί ως τραπεζικός υπάλληλος, ως σύμβουλος νεανικής επιχειρηματικότητας της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, ενώ υπήρξε και εργαστηριακός συνεργάτης του ΤΕΙ Ηπείρου. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Χίου. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Το νεκρό ψάρι (Εκδόσεις Πηγή, 2014) βραβεύτηκε στον λογοτεχνικό διαγωνισμό «Σικελιανά 2014» και κέρδισε έπαινο στον πρώτο λογοτεχνικό διαγωνισμό της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Χίου «Κοραής». Έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο Αριστείας και Καινοτομίας στην εκπαίδευση από το Υπουργείο Παιδείας.

ΕΡ. Κύριε Κούκια, γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στα Ιωάννινα. Ποια επίδραση έχει στο συναισθηματισμό σας η ρομαντική λίμνη Παμβώτιδα και τα ψηλά βουνά που περιτριγυρίζουν την πόλη;

ΑΠ. Νομίζω αυτό ακριβώς το συναισθηματικό δίπολο της εσωστρέφειας από τη μια που σου δημιουργεί αυτός ο ορεινός φράχτης και της επιθυμίας να τον δαμάσεις και να απεγκλωβιστείς από τα στενά όριά του απ’ την άλλη λειτουργεί ως καύσιμο δημιουργίας και έκφρασης… όσο για τη λίμνη… υπάρχουν τόσοι όμορφοι θρύλοι που συνοδεύουν την ύπαρξή της που είναι σχεδόν αδύνατο να μην διεγείρουν τη φαντασία σου ή να μη σε κάνουν να θέλεις να τους συντηρήσεις, να τους επαναπροσδιορίσεις να τους εμπλουτίσεις ενδεχομένως και να τους απενοχοποιήσεις…

ΕΡ. Μεγαλώνοντας σπουδάσατε οικονομικά, συνεχίσατε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στη σχολή Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, εργαστήκατε σε τράπεζα και καταλήξατε εκπαιδευτικός στη Μέση Εκπαίδευση. Τι σας «ανάγκασε» να ακολουθήσετε αυτήν την πορεία;

ΑΠ. Οι σπουδές στα οικονομικά έγιναν για να συντηρήσουν τις υλικές μου ανάγκες και οι σπουδές στην Ισπανική Γλώσσα και στον Πολιτισμό του Ιονίου Πανεπιστημίου για να συντηρήσουν τις αντίστοιχες πνευματικές… δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να χαρακτηρίσω αυτή την αντιφατική πορεία από το να την εντάξω στο ρεύμα του μαγικού ρεαλισμού…

ΕΡ. Σε ποια ηλικία ανακαλύψατε τη λογοτεχνία ως ανάγνωσμα;

ΑΠ. Εκεί κάπου στις αρχές του δημοτικού, μάλλον δεν είχε κάποια αξιόλογη θέα το παράθυρο της αίθουσας οπότε η ματιά μου χανόταν στα «Ψηλά Βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου που βρισκόταν σε ένα παρακείμενο ξεχαρβαλωμένο ράφι… είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου ότι όταν μάθω να διαβάζω θα το δανειζόμουν… έτσι έγινε κι έκτοτε όποτε δε βρίσκω παράθυρα με θέα διαβάζω ή γράφω βιβλία…

ΕΡ. Και πότε ανακαλύψατε το ταλέντο σας στη συγγραφή;

ΑΠ. Δεν το έχω ανακαλύψει ακόμα… απλώς γράφω… και μικρός έγραφα,  για την ακρίβεια ξαναέγραφα από την αρχή όσα παραμύθια δε μου άρεσαν…

ΕΡ. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων». Σε τι παραπέμπει ο τίτλος;

ΑΠ. Στη συναισθηματική κόπωση όλων εκείνων που αγωνίζονται για να παραμείνουν διαφορετικοί…

ΕΡ. Αν και το βιβλίο σας απευθύνεται σε νεανικό αναγνωστικό κοινό, πιστεύω ότι θα ήταν καλό να διαβαστεί και από τους γονείς. Ποια είναι η δική σας άποψη;

ΑΠ. Θα ήθελα να διαβαστεί από όλους όσους ασχολούνται με παιδιά και δη εφήβους. Και αν θέλουν να τους πουν κάτι που με λόγια δε μπορούν… ας τους χαρίσουν αυτό το βιβλίο.

ΕΡ. Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στους νέους μέσα από το βιβλίο σας; 

ΑΠ. Να απολαμβάνουν τη διαφορετικότητάς τους και να αντιδρούν σε ό,τι αισθάνονται να τους καταπιέζει…

ΕΡ. Η αφήγηση είναι σε πρώτο πρόσωπο και η 15χρονη ηρωίδα σας είναι παιδί χωρισμένων γονιών με μοναδικούς φίλους-συμμαθητές ένα αγόρι με σύνδρομο Άσπεργκερ κι ένα κορίτσι αλβανικής καταγωγής. Η επιλογή των δυο φίλων της ήταν ανάγκη ή προτίμηση;

ΑΠ. Τι όμορφο η ανάγκη να εξελίσσεται σε προτίμηση και ακόμα ομορφότερο η προτίμηση να γίνεται ανάγκη;

ΕΡ. «Γλυκό και πικρό συνάμα» χαρακτηρίζεται το βιβλίο σας στο οπισθόφυλλο, «όπως είναι άλλωστε και η ίδια η διαδικασία ενηλικίωσης». Η ιστορία της Νεφέλης είναι μια συνηθισμένη ιστορία εφήβου;

ΑΠ. Δυστυχώς ναι… η ψυχολογία των νέων δοκιμάζεται καθημερινά στο σχολείο, στο σπίτι, στις παρέες, στα ηλεκτρονικά σοκάκια… οι προκλήσεις πολλές, τα μέσα αντίδρασης λίγα.

ΕΡ. Στο βιβλίο αναφέρεται πολύ συχνά η χρήση του διαδικτύου από τους εφήβους. Πιστεύετε ότι οι σημερινοί έφηβοι έχουν εγκλωβιστεί «στα δωμάτια τους πίσω από οθόνες υγρών κρυστάλλων» καταγράφοντας τα like και που νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;

ΑΠ. Ναι, αισθάνομαι ότι ζούμε το μύθο του σπηλαίου του Πλάτωνα στην πιο εξελιγμένη του μορφή… κάθε like και μια χειροπέδα, μέρα με τη μέρα εκχωρούμε όλο και περισσότερο εαυτό στα social media και στο τέλος θα φτάσουμε στο σημείο να νοιαζόμαστε μόνο για το avatar μας και όχι για την πραγματική μας υπόσταση… και δεν σταματάει στους εφήβους αυτό!

ΕΡ. Ένα άλλο θέμα που αναφέρετε στο βιβλίο σας είναι το σχολικό bulling. Πόσο συχνά είναι τέτοιου είδους φαινόμενα στα σχολεία;

ΑΠ. Δεν είναι απλώς συχνά, είναι και ποικιλόμορφα… συναισθηματικός, λεκτικός,  ψυχολογικός εκφοβισμός, τελευταία παρατηρείται έξαρση στο ηλεκτρονικό bullying όπου ο καθένας μπορεί να πάρει το ρόλο του νταή πίσω από την ασφάλεια και την ανωνυμία του ίντερνετ. Ξέρετε είναι ακόμα πιο αδίστακτοι οι ηλεκτρονικοί νταήδες…

ΕΡ. Ποιος/οι είναι αρμόδιος/οι στα σχολεία για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών;

ΑΠ. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν συσταθεί στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ομάδες πρόληψης σχολικού εκφοβισμού που είναι υπεύθυνες για την συστηματική ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των μαθητών γύρω από το ζήτημα. Σε κάθε περίπτωση θα συμβούλευα κάθε παιδί που αισθάνεται ότι θυματοποιείται να το εκμυστηρευτεί σε οποιονδήποτε καθηγητή θέλει, εκείνος θα βρει τη λύση…

ΕΡ. Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού, όταν αναγνωρίζει κάποια σημάδια κατάθλιψης ή οτιδήποτε σχετικό σε έναν έφηβο, όπως συνέβη στην περίπτωση της Νεφέλης με την καθηγήτριά της;

ΑΠ. Ο κάθε εκπαιδευτικός οφείλει καθετί που αντιλαμβάνεται να αλλάζει στη συνήθη συμπεριφορά του παιδιού να το συζητάει με το γονιό, με ειδικούς ακόμη και με το ίδιο το παιδί… μπορούμε να προλάβουμε πολλές καταστάσεις όταν υπάρχει ανοιχτός διάλογος και προθυμία για συνεργασία. Εκτιμώ ωστόσο πως υστερούμε ακόμα σε θέματα συνεργασίας σχολείου-κηδεμόνα-φορέων.

ΕΡ. Αφού σας ευχαριστήσω και σας ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σας, θα σας ζητήσω να κλείσετε με μια δική σας φράση αυτή τη συνέντευξη.

ΑΠ. Κι εγώ σας ευχαριστώ για τις όμορφες ερωτήσεις. Θα κλείσω με μια παράγραφο από το εν λόγω βιβλίο.

«Έμοιαζαν πολύ οι άνθρωποι με τις Α4. Είχαν έρθει καθαροί, λευκοί στη ζωή και έψαχναν να γεμίσουν τις σελίδες της ζωής τους με κείμενα μοναδικά. Κάποιοι περίμεναν άλλους να γράψουν πάνω τους. Άλλοι γέμιζαν μόνοι τους τις σελίδες τους. Κάποιοι κοίταζαν πως θα φτιάξουν το ομορφότερο και ανθεκτικότερο εξώφυλλο. Άλλοι νοιάζονταν μόνο για το εσωτερικό. Κάποιοι πιο συνειδητοποιημένοι έγραφαν λίγα και καλά. Ήξεραν άλλωστε ότι οι αράδες τους αποκτούσαν νόημα μόνο όταν διαβάζονταν από ανθρώπους με αστραφτερό βλέμμα. Και το νόημα αυτό άλλαζε από άνθρωπο σε άνθρωπο».

*** Το βιβλίο «το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων» του Θοδωρή Κούκια κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Μαίρη Γκαζιάνη Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από διακόσιες συνεντεύξεις. Το Φθινόπωρο του 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Γράφει στίχους για τραγούδια ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά.