Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης (*)
Τους θερινούς μήνες, κυρίως στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, τα μεγάλα στάδια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης γέμιζαν από φανατικούς φιλάθλους για να παρακολουθήσουν το δημοφιλές άθλημα, «κάτς», ή «ελευθέρα πάλη», με καταξιωμένους Έλληνες αθλητές αλλά και πασίγνωστους ξένους. Το «κάτς» ήταν ένα πολύ παλιό άθλημα, που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, αλλά διατηρήθηκε και αναπτύχθηκε στον ελληνισμό της Ανατολής, στον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη, την Σμύρνη, ενώ το πήραν πολύ αργότερα οι Τούρκοι, το αγάπησαν και το ανακήρυξαν εθνικό σπορ με τους πεχλιβάνηδες. Οι Πόντιοι διατήρησαν την πάλη στο περιθώριο των πανηγυριών, ως σημαντικό δημοφιλές θέαμα, δίδοντας στους νικητές ως βραβείο κατά περίπτωση, ζωντανό αρνάκι, κατσικάκι, κόκορα, χρήματα ή ενδύματα…
Αργότερα η πάλη μεταφέρθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες, βαπτίσθηκε στις ΗΠΑ σε «κάτς», στη δεκαετία του ’30, με εντυπωσιακά νούμερα των παλαιστών, όπου μεσουράνησε και ένας δικός μας, ο Τζίμ Λόντος, με το περίφημο αεροπλανικό κόλπο. Το κάτς μετετράπη σύντομα σε είδος διασκέδασης, και τα μεταπολεμικά χρόνια έγινε της μόδας στην Αθήνα, γεμίζοντας τα καλοκαιρινά βράδια τα γήπεδα, με αγώνες που οργάνωναν κάποια γραφεία. Οι παλιοί Αθηναίοι θα ενθυμούνται τους αγώνες που έδιναν άσσοι του «κάτς» στο γήπεδο Λεωφόρου Αλεξάνδρας, στο Αιγάλεω, στον Πανελλήνιο και στο γήπεδο του Απόλλωνα στη Ριζούπολη, όπου το «ξύλο» έπεφτε μεταξύ των διαγωνιζομένων «αλύπητα».
Προηγούντο οι διαφημίσεις στις αθλητικές εφημερίδες. «Μη χάσετε την τιτανομαχία μεταξύ του Τζώρτζ Μπόλα, του ανθρώπου με την ουρά, εναντίον του Καρπόζηλου», ή ακόμα, την σύγκρουση του ανθρώπου με την μάσκα εναντίον του Καμπαφλή ή κάποιων άλλων εναντίον του Λαμπράκη, του Παπαλαζάρου, ή του Ναθαναήλ. Αυτά τα ονόματα ακούγονταν τότε, αυτοί ήξεραν το «κάτς», ένα άθλημα περισσότερο θεαματικό, φιγουρατζίδικο, πολλά άλματα, συγκρούσεις γιγάντων, γιατί ο καθένας απο τους αθλητές αυτούς ζύγιζε πάνω απο 120 κιλά.
Τύχαινε καμιά φορά οι σικέ αγώνες να γίνονται αμέσως αντιληπτοί απο τους φιλάθλους που αγανακτισμένοι φώναζαν το ρυθμικό σύνθημα «θα μπούμε μέσα» και «αίσχος, αίσχος!». Άλλοτε πάλι πετούσαν στο ρίγκ στραγάλια, σαΐτες, χαλικάκια και ο,τι άλλο αντικείμενο έβρισκαν. Πάντως οι αθλητές του κάτς φρόντιζαν να δείχνουν οτι ρίχνουν ξύλο και τύχαινε καμιά φορά ν’ ανοίξει μύτη και να τρέχουν αίματα…
Οι οργανωτές φανάτιζαν το κοινό πρίν απο κάθε αγώνα, όπως έγινε ένα βράδυ του Ιουλίου 1961 στο γήπεδο Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Προσκλήθηκαν τότε δύο Γάλλοι αθλητές του κάτς, ο Ιβάρ Μαρτισόν και ο Φελίξ Μικέ που και οι δύο μαζί ζύγιζαν 250 κιλά. Αντίπαλοί τους, οι Λαμπράκης και Παπαλαζάρου, με πολύ λιγότερα κιλά. Πανδαιμόνιο στο γήπεδο. Ο φανατισμένος κόσμος, άνδρες, ακόμα και γυναίκες, ούρλιαζαν κυριολεκτικώς κάθε φορά που τα δύο ζευγάρια συγκρούονταν στο ρίγκ. Ανάμεσα στους φιλάθλους και υπουργοί. Απο τους τακτικούς θεατές, ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως Ευάγγελος Καλαντζής. Και κάθε τόσο εμψύχωναν τους Έλληνες αθλητές: «Απάνω του Λαμπράκη, καθάρισέ τον!» ή «Έλα Παπαλαζάρου, δώστου να καταλάβει…»
Μάλιστα σε κάποιο διάλειμμα του αγώνα, πλησίασε ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως Ευάγγελος Καλαντζής τον Λαμπράκη και του πρόσφερε μια παγωμένη μπύρα, ενθαρρύνοντας τον να νικήσει τον αντίπαλό του. Τόσο σκληρός ήταν ο αγώνας, που οι αθλητές κυνηγούσαν ο ένας τον άλλο και έξω απο το ρίγκ. Τελικά οι Έλληνες νίκησαν τους Γάλλους με δύο πτώσεις. Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει ποιές ακριβώς ήταν αυτές οι δύο πτώσεις, γιατί οι γίγαντες του κάτς απο την στιγμή που άρχισε ο αγώνας έπεφταν συνεχώς κάτω, άλλοτε μέσα στο ρίγκ και άλλοτε έξω απο αυτό. Και όλο αυτό το διάστημα, τα στραγάλια και τα φασόλια, καμιά φορά και… γίγαντες, πήγαιναν σύννεφο πάνω στους παλαιστές στο ρινγκ.
Αγώνες «κάτς» διεξάγονταν και στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα το θέρος του 1965, παρατηρήθηκε μεγάλη κοσμοσυρροή στο γήπεδο Χαριλάου για να παρακολουθήσουν αγώνες Ελλήνων κατσέρ με ξένους, μέχρι τελικής πτώσεως. Εκεί έκλεψε την παράσταση ο Θανάσης Καμπαφλής, άριστος ερμηνευτής δημοτικών τραγουδιών, που συνέτριψε τον Φιλανδό αντίπαλο του ΄Αρνι Σαρ και αποθεώθηκε! Νικητές ήταν επίσης, οι Παπαλαζάρου, Καρυστινός και Ασημάκης με αντιπάλους Αμερικανούς και ΄Αγγλους. Ο θρίαμβος του Καμπαφλή επαναλήφθηκε λίγες μέρες μετά στο γήπεδο του ΠΑΟΚ όπου μπροστά σε χιλιάδες θεατές, διέσυρε τον αμερικανό Αμέσσα, ενώ το δίδυμο Καρπόζηλου-Λαμπράκη τους Σατούρσκι και Σούλτς.
(*)
akontogiannidis@yahoo.gr
Στη βασική φωτογραφία ο Λαμπράκης και Παπαλαζάρου αρπάζουν τον Γάλλο Μαρτισόν, και τον πετούν πάνω στον Μικέ.