Πολύμνια Κοσσόρα: «Ένα καλό βιβλίο παραμένει ζωντανό και ενδιαφέρον για πολλά χρόνια»

 Συνέντευξη στην Σοφία Παππά 

Με αφορμή τη συμπλήρωση του ενός χρόνου από την κυκλοφορία του μυθιστορήματος της «Καίει ο ήλιος τα μεσάνυχτα;», η αγαπημένη συγγραφέας μιλά στη Σοφία Παππά και το now24.gr για την έως τώρα πορεία του και τα σχέδιά της για το «αδερφάκι του», το καινούριο της βιβλίο.

Έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του μυθιστορήματός σας «Καίει ο ήλιος τα μεσάνυχτα;» ποιες είναι οι τοπ στιγμές που κρατάτε;

Στιγμές χαράς, συγκίνησης, αλλά και κάποιες στιγμές μιας παράξενης αμηχανίας. Το πρώτο άγγιγμα του τυπωμένου βιβλίου, η μυρωδιά του χαρτιού, τα χρώματα του εξώφυλλου. Όλα σου φαίνονται οικεία και μαζί άγνωστα και τρομακτικά. Μα καλά, δικό μου είναι αυτό; Αυτό είναι το πόνημα πάνω στο οποίο ξόδεψα χρόνο και ψυχή; Θα αρέσει; Θα διαβαστεί; Κάπως έτσι. Αλλά και η υπέροχη βραδιά της πρώτης παρουσίασης στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου. Aκόμη, μοναδική στιγμή, όταν το αντίκρυσα ξαφνικά και απροειδοποίητα,   ξαπλωμένο σε πολλά αντίτυπα στην προθήκη μεγάλου  βιβλιοπωλείου. Κορυφαία στιγμή βέβαια και η πρώτη κυκλοφορία της αγγλικής έκδοσης στην παγκόσμια αγορά. Νέο σχήμα, νέο εξώφυλλο, και μια μετάφραση δουλεμένη λέξη-λέξη, στα χέρια κάθε αναγνώστη από την Ευρώπη, στην Ασία και την Αμερική, από τον Βορρά στον Νότο, ανοιχτό σε ένα μεγάλο άγνωστο κοινό.

Οι ήρωες σας είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Πόσο δύσκολο είναι να πλάσετε χαρακτήρες που θα μπορούσαν να είναι φίλοι/συγγενείς του αναγνώστη;

Οι ήρωες πλάθονται στα μέτρα της ιστορίας που θέλεις να διηγηθείς. Ναι, οι δικοί μου ήρωες είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, με όλες τις ανθρώπινες δόσεις δύναμης και αδυναμίας, στενομυαλιάς ή γενναιοδωρίας, φόβων, ελπίδων ή ματαίωσης. Κάθε ένας από αυτούς φέρει και πολλά μικρά χαρακτηριστικά δικά μου και των ανθρώπων γύρω μου, σε τέτοιο μίγμα που δεν είναι καθόλου ανιχνεύσιμα. Αυτό είναι που με γοητεύει. Πάντως, γράφοντας αυτό το μυθιστόρημα, διαπίστωσα ακόμη μια φορά πόσο δύσκολο είναι να σκαλίσεις τις ψυχές των  συνηθισμένων ανθρώπων. Υπάρχουν ρήγματα ερμητικά κλεισμένα, αναμνηστικά σημάδια από παλιές πληγές, αλλά και ταμιευτήρες θάρρους, αγάπης και δύναμης.

Ο αναγνώστης αναζητά το οικείο σ’ ένα μυθιστόρημα ή έλκεται από ήρωες έξω από τα δικά του νερά;

Κάθε αναγνώστης είναι και ένας ξεχωριστός κόσμος. Μπορεί να αγαπήσει ή να βρει αδιάφορο ένα βιβλίο για χιλιάδες λόγους, συχνά δυσδιάκριτους και από τον ίδιο. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι αναγνώστες ίσως σαγηνεύονται από το άγνωστο, το άπιαστο, κάτι έξω και πέρα από αυτούς, στο οποίο μπορούν δουν την αντανάκλαση του εαυτού τους έστω και στιγμιαία. Έναν εαυτό πιο δυνατό, πιο ωραίο, ακαταμάχητο. Από την άλλη όμως το οικείο τούς προσφέρει μια γνήσια συγκίνηση. Ταυτίζονται με τον ήρωα, μπαίνουν στη θέση του, συμπάσχουν, αγωνιούν ή χαίρονται μαζί του.  

Στο πάρτι για τη συμπλήρωση του ενός έτους από την κυκλοφορία του μυθιστορήματός σας αναφέρατε ότι ένα βιβλίο παραμένει νέο όσος καιρός κι αν περάσει. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό αλλά και για τα εμπόδια με τα οποία αναμετράται ένα μυθιστόρημα όσο περνά ο χρόνος.

Ναι, πιστεύω ότι ένα καλό βιβλίο παραμένει ζωντανό και ενδιαφέρον για πολλά χρόνια. Μια ιστορία καλογραμμένη δεν έχει ημερομηνία λήξης, δεν είναι στιγμιαίας κατανάλωσης. Είτε ξετυλίγεται στον χρόνο που γράφτηκε, είτε σε παρελθόντα χρόνο, έχει πράγματα να πει. Καθρεφτίζει χαρακτήρες και καταστάσεις ανθρώπινες με άχρονη ουσία και αξία. Το βιβλίο παραμένει λοιπόν ζωντανό, εξαφανίζεται ωστόσο από την αγορά. Κάθε νέο κύμα εκδοτικής παραγωγής στην Ελλάδα σπρώχνει έξω από τα ράφια των βιβλιοπωλείων τα προηγούμενα. Αλλά και οι εκδότες δεν επενδύουν πλέον στην προώθηση του. Ίσως είναι πολλοί και αδήριτοι οι λόγοι που συμβαίνει αυτό. Η εμπορική πραγματικότητα των βιβλιοπωλείων, η μεγάλη παραγωγή νέων βιβλίων σε αλλεπάλληλες φουρνιές μέσα στον χρόνο, το περιορισμένο αναγνωστικό κοινό, η ανυπαρξία κεντρικής πολιτικής για το βιβλίο και άλλα πολλά. Υπάρχει πάντως ένα εργαλείο που παραμένει και είναι ισχυρό: η προώθηση από στόμα σε στόμα.

Τι εύχεστε να φέρει στο βιβλίο σας ο επόμενος χρόνος;

Δυο ευχές από καρδιάς. Πρώτη, να συγκινήσει  πολλούς νέους αναγνώστες που θα τους συντροφέψει είτε στις διακοπές, είτε τις χειμωνιάτικες ώρες. Στο μετρό ή στο σπίτι, στο αεροπλάνο ή την παραλία. Δεύτερη, εξίσου σημαντική, να αποκτήσει σύντομα ένα νέο αδελφάκι. Αυτή η ευχή απευθύνεται κυρίως σε μένα. Να τελειώσω τη συγγραφή του νέου μου βιβλίου σε εφικτό χρόνο δημιουργικής πειθαρχίας.