Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη
Ο Νίκος Καζατζόπουλος γεννήθηκε το 1952 στην Ιτέα Φωκίδας. Είναι Μικρασιάτης τρίτης γενιάς με αναφορές στη Σμύρνη και τους Ελιγμούς της Βιθυνίας. Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Ολοκλήρωσε την καριέρα του ως διευθυντής του Λυκείου Ιτέας διδάσκοντας για 33 χρόνια σε γυμνάσια και λύκεια της Αθήνας και της Φωκίδας. Είναι συγγραφέας των βιβλίων: «Ανάλυση Α΄» και «Ανάλυση Β΄» για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου. Το 2008 ανασύστησε το «Σύλλογο Μικρασιατών Ιτέας» και ήταν επί επτά συνεχή έτη πρόεδρός του μ’ ενεργή δράση.
Ζει μόνιμα στην Ιτέα. Είναι παντρεμένος με τη Νάντια Μαντά-Καζατζοπούλου κι έχει δύο παιδιά, τον Βασίλη και την Ηρώ. Τον Μάιο του 2016κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο το «Νιλουφέρ».
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Κύριε Καζατζόπουλε γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Ιτέα Φωκίδας και είστε Μικρασιάτης τρίτης γενιάς. Τι κρατάτε στη μνήμη σας πιο έντονα από τις διηγήσεις που σαν παιδί ακούγατε από τους μεγάλους για τη χαμένη πατρίδα;
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ: Λίγοι από τους Μικρασιάτες της πρώτης γενιάς άνοιγαν την καρδιά και το στόμα να μιλήσουν για την πατρίδα τους όπως την έλεγαν. Η πιο πειστική εξήγηση γι΄ αυτό είναι ότι ήθελαν να ξεχάσουν ότι τους πλήγωνε. Νομίζω ένας δεύτερος λόγος είναι ότι ο αγώνας για επιβίωση στη νέα πατρίδα απορροφούσε κάθε ψυχική και πνευματική ικμάδα.
Μ.Γ.: Μεγαλώνοντας σπουδάσατε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πότε ανακαλύψατε την αγάπη σας για τα μαθηματικά;
Ν.Κ.: Την αγάπη μου για τα μαθηματικά την καλλιέργησε και ενίσχυσε ο μαθηματικός του Γυμνασίου μου. Τα μέγιστα συνέβαλε και ένας από τους καθηγητές μου στο φροντιστήριο. Ο έρωτας όμως ολοκληρώθηκε στο Πανεπιστήμιο.
Μ.Γ.: Υπηρετήσατε 33 χρόνια στην δημόσια εκπαίδευση και σήμερα είστε συνταξιούχος. Πως ήταν η σχέση σας με τα παιδιά;
Ν.Κ.: Αναπολώντας τα 33 χρόνια στα σχολεία διαπιστώνω ότι ήταν θετική η παρουσία μου. Δεν είναι ότι έτσι θέλω να πιστεύω εγώ, το βλέπω στο βλέμμα και το ακούω από το στόμα εκατοντάδων μαθητών μου.
Μ.Γ.: Με την πολύχρονη εμπειρία που διαθέτετε ποια είναι η γνώμη σας για τη σημερινή εκπαίδευση στην Ελλάδα;
Ν.Κ.: Στη μέση εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια της δικής μου παρουσίας η κατάσταση ήταν διαρκώς επιδεινούμενη. Το σχολείο είχε απαξιωθεί από τους μαθητές και την κοινωνία. Τα αίτια κατά την δική μου εκτίμηση είναι κοινωνιολογικά, οικονομικά, πολιτικά. Η ανάλυση τους είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο, μια ξεχωριστή αναφορά.
Μ.Γ.: Το 2008 ανασυστήσατε τον «Σύλλογο Μικρασιατών Ιτέας» κι επί επτά συνεχή χρόνια διατελέσατε πρόεδρός του. Ποια ανάγκη σας ώθησε στην ανασύσταση του Συλλόγου και τι είδους είναι οι δραστηριότητές του;
Ν.Κ.: Στην ανασύσταση του συλλόγου Μικρασιατών Ιτέας με ώθησε η επιθυμία και ο σκοπός της διατήρησης της μνήμης της πρώτης γενιάς των μικρασιατών κι ότι έφερε μαζί της σε κουλτούρα, έθιμα, στάση ζωής από τις πατρίδες τους. Ήθελα ο σύλλογος επίσης να υπηρετεί τους παραπάνω σκοπούς μακριά από εθνικιστικές κραυγές και ρεβανσισμούς χωρίς νόημα. Οι δράσεις του σε συνεργασία με άλλους μικρασιατικούς συλλόγους να παρουσιάζουν και να αναδεικνύουν αυτά τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία.
Μ.Γ.: Αν και μαθηματικός στραφήκατε και στη λογοτεχνία. Πότε ανακαλύψατε το συγγραφικό σας ταλέντο;
Ν.Κ.: Λογοτεχνία διάβαζα από φοιτητής. Το πρώτο μου βιβλίο «Το Νιλουφέρ» το έδωσα με την προτροπή των δικών μου στον εκδότη μου, όταν πλέον είχα τελειώσει με το σχολείο. Αυτός το αξιολόγησε θετικά και με παρότρυνε να συνεχίσω να γράφω.
Μ.Γ.: Υπάρχει σχέση ανάμεσα στα μαθηματικά και τη συγγραφή;
Ν.Κ.: Δεν νομίζω να υπάρχει σχέση επί της ουσίας. Τη μόνη σχέση που διακρίνω και την έχουν επισημάνει οι αναγνώστες των δύο βιβλίων μου έχει να κάνει με τον τρόπο γραφής και μάλλον είναι απόρροια της μαθηματικής μου παιδείας. Ο λόγος μου είναι λιτός, κατανοητός, απαλλαγμένος από πλατειασμούς που πολλές φορές κουράζουν τον αναγνώστη.
Μ.Γ.: Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Βεβαιότητες και ψευδαισθήσεις». Τι αφορά η ιστορία που αφηγείστε;
Ν.Κ.: Στο βιβλίο μου «Βεβαιότητες και Ψευδαισθήσεις» καταγράφω την διαδρομή φίλων και γνωστών από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου μέχρι την ενηλικίωση τους για 25 χρόνια περίπου.
Μ.Γ.: Ο ήρωάς σας Νικηφόρος ανήκει στη γενιά του Πολυτεχνείου όπως κι εσείς και είναι μαθηματικός όπως κι εσείς. Υπάρχουν βιογραφικά ή βιωματικά στοιχεία στο βιβλίο σας;
Ν.Κ.: Βέβαια υπάρχουν βιογραφικά στοιχεία των πρωταγωνιστών, αλλά και πολλά βιώματα, εικόνες, ακούσματα από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής.
Μ.Γ.: Ξεκινώντας από το παρόν, κάνετε μια αναδρομή στη ζωή του ήρωά σας μέσα από τον έρωτά του για τη Δέσποινα και την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε τα χρόνια της φοιτητικής του ζωής. Πόσο έχει αλλάξει ο Νικηφόρος του 1973 με τον Νικηφόρο που συναντάμε στο βιβλίο σας πολλά χρόνια αργότερα;
Ν.Κ.: Ο Νικηφόρος στην πρώτη νεότητα του, στα φοιτητικά του χρόνια έχει σχεδόν γοητευτεί από τις ιδέες της αριστεράς. Δεν εντάχτηκε όμως ποτέ στις φοιτητικές αριστερές οργανώσεις της εποχής, όπως οι περισσότεροι φίλοι του. Η σχέση του με την αριστερά ήταν περισσότερο ιδεαλιστική με αρκετές υποσημειώσεις και ενδοιασμούς. Στο πέρασμα των χρόνων επαληθευτήκαν οι υποσημειώσεις και οι ενδοιασμοί του, αλλά δεν έπαψε να τον ελκύουν και να συμμερίζεται ιδέες και απόψεις που μιλούν για ένα καλύτερο κόσμο.
Μ.Γ.: «Μες στο καμίνι των αγώνων για δημοκρατία σμιλεύονται χαρακτήρες, ιδεολογίες, στάσεις ζωής» γράφετε στο οπισθόφυλλο. Όσα σμιλεύτηκαν την περίοδο εκείνη παρέμειναν σταθερά στη συνέχεια ή στη διαδρομή λοξοδρόμησαν;
Ν.Κ.: Για τους περισσότερους της παρέας του βιβλίου τους συνοδεύουν ακόμη οι στάσεις ζωής και οι αξίες που σμιλεύτηκαν εκείνα τα χρόνια. Για μερικούς δεν ισχύουν πλέον γιατί μάλλον είχαν επιφανειακή σχέση με τις αξίες και τα δρώμενα εκείνης της εποχής. Τα άλλοθι και τα προσχήματα δεν είναι δύσκολο να τα βρεις.
Μ.Γ.: Με το πέρασμα των χρόνων, ποιες είναι οι βεβαιότητες που επαληθεύονται και ποιες οι ψευδαισθήσεις που αποκαλύπτονται;
Ν.Κ.: Στο πέρασμα του χρόνου βεβαιότητα αποδείχτηκε ο έρωτας των δύο νέων που διήρκησε στο πέρασμα τόσων χρόνων. Ψευδαίσθηση και ουτοπία αποδείχτηκε ότι μπορεί να αναπτυχτούν και να ευημερήσουν κοινωνίες και ατομικά ο άνθρωπος έξω από τα πλαίσια και τους κανόνες της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας.
Μ.Γ.: Καταληκτικά και σύμφωνα με την εξέλιξη της ιστορίας του βιβλίου σας, οι βεβαιότητες υπερτερούν των ψευδαισθήσεων ή αντίστροφα;
Ν.Κ.: Μάλλον θα έλεγα ότι υπερτερούν οι ψευδαισθήσεις, αλλά θα έλεγα ότι οι πρωταγωνιστές της ιστορίας ενστερνίζονται νέες βεβαιότητες μετά από ανάλυση των ψευδαισθήσεων που δημιούργησε η χρονική περίοδο της νιότης τους. Βεβαιότητες που τους κάνει να αντιμετωπίζουν με μια πιο αισιόδοξη ματιά τον νέο αιώνα που πλησιάζει.
Μ.Γ.: «… κυριαρχούν διαψεύσεις για τις αρχές, τις αξίες και τα πιστεύω των πρωταγωνιστών και των αγώνων της νιότης τους» γράφετε πάλι στο οπισθόφυλλο. Που οφείλονται οι διαψεύσεις;
Ν.Κ.: Οι διαψεύσεις της παρέας του βιβλίου οφείλονται στο γεγονός ότι νόμιζαν ότι απάντηση στη χούντα θα ήταν μόνο η αλλαγή σχέσεων και ιδεών της κοινωνίας σε αριστερή κατεύθυνση. Αυτό όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκε αλλά και ηττήθηκε σε όλη την Ευρώπη.
Μ.Γ.: Οι αξίες και τα ιδανικά μεταλλάσσονται ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες;
Ν.Κ.: Ναι νομίζω ότι υπάρχει μια πλήρης αμφίδρομη σχέση του εποικοδομήματος με τις διαμορφούμενες οικονομικές και παραγωγικές σχέσεις σε μια κοινωνία.
Μ.Γ.: Τι έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον έρωτα του Νικηφόρου με τη Δέσποινα;
Ν.Κ.: Η αγνότητα και η ανιδιοτέλεια των δύο νέων, γι΄ αυτό και αναζωπυρώνεται ο έρωτας τους μετά από πολλά χρόνια.
Μ.Γ.: Η φοιτητική ζωή, ο κοινός αγώνας ένωσε πολλούς φοιτητές. Πως παρουσιάζεται η φιλία στο βιβλίο σας;
Ν.Κ.: Στο βιβλίο έχουμε τις φιλίες που δημιουργούνται από τους συναγωνιστές αλλά και άλλες που έχουν δημιουργηθεί από τα σχολικά τους χρόνια και τους ακολουθούν και τα υπόλοιπα χρόνια. Σημαντικές φιλίες οφείλονται και στην κοινή μικρασιατική καταγωγή πρωταγωνιστών του βιβλίου .
Μ.Γ.: Αναφέρετε ότι «Οι ανθρώπινες σχέσεις βρίσκονται σε αντιστοιχία με το κοινωνικό οικοδόμημα». Πως βλέπετε τις ανθρώπινες σχέσεις στη σημερινή εποχή της οικονομικής κρίσης;
Ν.Κ.: Η οικονομική κρίση που πλήττει την Ελλάδα αποτελεί παράγοντα πολλών ανατροπών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο . Η ζωή όπως και η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου είναι δομημένες πάνω στην εργασία και την οικονομική επιφάνεια, που προσδιορίζει την εικόνα και την ταυτότητα του. Οι συνέπειες της μείωσης του εισοδήματος και η αύξηση της ανεργίας, προκαλεί οικονομικά και ψυχολογικά προβλήματα με συνέπεια την αύξηση των σωματικών και ψυχικών διαταραχών. Αυτές οι ατομικές διαταραχές δημιουργούν ενδοοικογενειακή βία, κοινωνικές εντάσεις, εμφάνιση ακραίων κοινωνικών και πολιτικών συμπεριφορών, αμφισβήτηση των κεκτημένων της φιλελεύθερος δημοκρατίας .
Μ.Γ.: Με το βιβλίο σας δίνεται το στίγμα μιας ολόκληρης εποχής. Ποια είναι το απόσταγμα της δική σας γεύσης από εκείνη την περίοδο;
Ν.Κ.: Ανήκω στη γενιά του Πολυτεχνείου που από αρκετούς έχει λοιδορηθεί. Ανήκω στη γενιά που ανδρώθηκε και έζησε την μεταπολίτευση. Η γεύση από αυτή την εποχή είναι γλυκόπικρη. Παρά τα προβλήματα – τρομοκρατία, φαινόμενα διαφθοράς –νομίζω πως η δημοκρατία και η Ελληνική κοινωνία έχουν να δείξουν επιτυχίες, και επειδή θέλω να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο παραμένω αισιόδοξος.
*Το βιβλίο «Βεβαιότητες και ψευδαισθήσεις» του Νίκου Καζατζόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός.
Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.
Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της ΑΛΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ από την Εμπειρία Εκδοτική. Το 2019 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Ωκεανός.
Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από πεντακόσιες συνεντεύξεις. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style από Ιούλιο 2017 έως Μάρτιο 2018 οπότε αποχώρησε οικειοθελώς.
Μεγάλη της αγάπη είναι το θέατρο με το οποίο ασχολείται ερασιτεχνικά.
