Σε επτά ημέρες οι Έλληνες ψηφοφόροι καλούνται για δεύτερη φορά να προσέλθουν στις κάλπες. Στις 25 Ιουνίου η δύναμη του εκλογικού σώματος αποφασίζει για το ποιος θα είναι πρωθυπουργός την επόμενη τετραετία. Η νέα Βουλή είναι η ίδια με των εκλογών της 21ης Μαΐου, καθώς και αυτές διεξάγονται με βάση τους εκλογικούς καταλόγους, όπως οριστικοποιήθηκαν μετά την α΄ αναθεώρηση του 2023 και περιλαμβάνουν τις μεταβολές που συντελέστηκαν έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023.
Στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι 9.813.595 Έλληνες πολίτες εκ των οποίων άνδρες είναι οι 4.763.264 και γυναίκες οι 5.050.331. Αυτοί θα κληθούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε ένα από τα 21.634 εκλογικά τμήματα που έχουν συγκροτηθεί σε όλη τη χώρα. Από αυτά τα 21.163 είναι τα βασικά εκλογικά τμήματα, τα 335 τα αμιγή για τους ετεροδημότες, τα 101 τα μεικτά ετεροδημοτών και 35 που συστάθηκαν στις φυλακές.
Οι περισσότεροι εκλογείς το πιθανότερο είναι να ψηφίσουν στο ίδιο εκλογικό τμήμα όπου ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές. Ωστόσο για δύο λόγους συνιστάται η εκ νέου ενημέρωση από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Εσωτερικών (www.ypes.gr) «Μάθε πού Ψηφίζεις». Ο πρώτος σχετίζεται με τις πανελλαδικές εξετάσεις. Ορισμένες σχολικές μονάδες εξαιρέθηκαν από τον κατάλογο των καταστημάτων ψηφοφορίας επειδή έχουν οριστεί ως βαθμολογικά κέντρα και αντικαταστάθηκαν από άλλα. Στον Δήμο Περιστερίου, για παράδειγμα, αντί για το 3ο και το 5ο Γυμνάσιο, θα λειτουργήσουν το 1ο Δημοτικό και το 5ο Λύκειο αντίστοιχα.
Ο δεύτερος αφορά τους ετεροδημότες. Σε αυτές τις εκλογές θα ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους ως ετεροδημότες 146.000 πολίτες, των οποίων οι σχετικές αιτήσεις είχαν διεκπεραιωθεί έως και την 30η Απριλίου 2023, αντί για τα τέλη Φεβρουαρίου που ίσχυε στις προηγούμενες εκλογές. Σε αυτό το δίμηνο εγγράφηκαν στους σχετικούς ειδικούς εκλογικούς καταλόγους πάνω από 30.000 πολίτες με αποτέλεσμα να συγκροτηθούν επιπλέον 103 εκλογικά τμήματα.
Τα κόμματα είχαν προθεσμία έως την Παρασκευή (16/6) να παραδώσουν στους αντιπεριφερειάρχες της Περιφερειακής Ενότητας της έδρας κάθε νομού, επαρκή αριθμό ψηφοδελτίων τους, προκειμένου οι τελευταίοι να εφοδιάσουν τις εφορευτικές επιτροπές τού κάθε εκλογικού τμήματος. Σήμερα, εξάλλου, είναι η τελευταία ημέρα για την αποστολή των ψηφοδελτίων για τα εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών.
Τα ψηφοδέλτια δεν θα είναι τα ίδια με αυτά του Μαΐου, καθώς επειδή αυτές οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν με λίστα, τα ονόματα των βουλευτών δεν θα είναι με αλφαβητική σειρά, αφού εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξης τους στο ψηφοδέλτιο. Ως εκ τούτου, δεν απαιτείται να βάζουμε σταυρό προτίμησης – άλλωστε στα παραβάν δεν θα υπάρχουν στιλό.
Εκτός από τα ψηφοδέλτια, οι εκλογές της επόμενης Κυριακής διαφοροποιούνται και στο εκλογικό σύστημα, καθώς αντί της απλής αναλογικής του Μαΐου, θα ισχύσει η ενισχυμένη αναλογική που δίνει στο πρώτο κόμμα κλιμακωτό μπόνους έως 50 έδρες.
Οι Έλληνες του εξωτερικού
Μία ημέρα νωρίτερα, δηλαδή το Σάββατο 24 Ιουνίου, θα ψηφίσουν και πάλι οι Έλληνες του εξωτερικού που έχουν δικαίωμα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο διαμονής τους. Έως την περασμένη Παρασκευή το υπουργείο Εσωτερικών εφοδίασε με τον αναγκαίο αριθμό ψηφοδελτίων Επικρατείας τις ελληνικές διπλωματικές Αρχές σε 35 χώρες της υφηλίου, προκειμένου αυτές να τα διανείμουν στα 102 εκλογικά τμήματα που συστάθηκαν γι’ αυτό τον σκοπό.
Σε αυτά μπορούν να προσέλθουν για να ψηφίσουν 25.610 εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού, δηλαδή 2.755 περισσότεροι σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου. Ο συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός ψηφοφόρων του εξωτερικού είναι εγγεγραμμένος σε εκλογικά τμήματα ευρωπαϊκών πόλεων και συγκεκριμένα σε Λονδίνο (4.414), Βρυξέλλες (1.716), Άμστερνταμ (1.055), Βέρνη (1.008), Λευκωσία (893), Παρίσι (836), Βερολίνο (810), Μόναχο (731), Χάγη (715) και Λουξεμβούργο (665).
Αντίθετα, σε πόλεις με διαχρονική παρουσία του ελληνικού στοιχείου, η εκλογική δύναμη είναι αναντίστοιχη της τοπικής παροικίας, καθώς οι προϋποθέσεις που τέθηκαν ώστε οι απόδημοι να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους (διετής διαμονή στην Ελλάδα τα τελευταία 35 έτη, υποβολή φορολογικής δήλωσης το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος), απέκλεισε μεγάλο αριθμό αποδήμων από αυτή τη δυνατότητα. Ενδεικτικά, από τη Μελβούρνη, την πόλη με τους περισσότερους Έλληνες εκτός Ελλάδος και Κύπρου (173.598, με βάση την αυστραλιανή απογραφή του 2016), ο αριθμός των εκλογέων είναι μόλις 93. Από το Σίδνεϊ, την μεγαλύτερη πόλη της Αυστραλίας, από τους περίπου 150.000 κατοίκους ελληνικής καταγωγής θα ψηφίσουν μόνο οι 65, ενώ στο Τορόντο του Καναδά από τους 65.000 ελληνόφωνους θα ψηφίσουν οι 112.