«Μείνε μαζί μου» της πρωτοεμφανιζόμενης Νιγηριανής συγγραφέα Αγιομπάμι Αντεμπάγιο

Γράφει η Μαίρη Γκαζιάνη 

Η Νιγηριανή συγγραφέας Αγιομπάμι Αντεμπάγιο γράφει το πρώτο της μυθιστόρημα «Μείνε μαζί μου» και κατακτά με άνεση το αναγνωστικό κοινό. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο που οι New York Times το χαρακτήρισαν βιβλίο της χρονιάς. Επίσης, ήταν υποψήφιο στα Wellcome Book Prize και Baileys Women ΄s Prize for Fiction.

Αν και τα ήθη και έθιμα της Νιγηρίας απέχουν πολύ από τα δικά μας, τα συναισθήματα που κυριαρχούν στο βιβλίο είναι συνώνυμα. Ο έρωτας, η αγάπη, η ζήλεια, ο θυμός, η οργή, η λύπη, η απελπισία είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν γεννήθηκαν.

Το «Μείνε μαζί μου» αφορά έναν γάμο. Δυο νέοι άνθρωποι, ο Ακίν και η Γετζιντέ γνωρίζονται τυχαία, ερωτεύονται και σύντομα παντρεύονται. Πέντε χρόνια περνάνε δίχως να έχουν αποκτήσει παιδί οπότε αρχίζει η πίεση από τον περίγυρο. Σε μια χώρα όπου τα πολλά παιδιά χαρακτηρίζουν την ευτυχία της οικογένειας και η πολυγαμία επιτρέπεται, αυτό αποτελεί αγκάθι στη σχέση τους. Ο έρωτας μπαίνει σε δεύτερη μοίρα καθώς στη σκέψη τους, ειδικά στης Γετζιντέ κυριαρχεί η απόκτηση ενός παιδιού σε σημείο που να βιώνει όλα τα σημάδια μιας (ανύπαρκτης) εγκυμοσύνης. Η οικογένεια θεωρείται κάτι πολύ ιερό με την έννοια ότι κανένας δεν πρέπει να μένει μόνος τους. Αυτός που δεν έχει παιδιά θεωρείται μόνος του.

Ο Ακίν υποχρεώνεται να παντρευτεί μια δεύτερη σύζυγο χωρίς να είναι δική του επιθυμία, δίχως να την αγαπά και κυρίως χωρίς να την θέλει. Οι κοινωνικές αντιλήψεις και η μητέρα του τον ωθούν σε μια πράξη που υποκύπτει αλλά αρνείται να συμμετέχει ως σύζυγος.

Η Γετζιντέ είναι ορφανή από μητέρα, πέθανε τη στιγμή της γέννησής της. Τα πολλά ετεροθαλή αδέρφια και οι μητριές (σύζυγοι του πατέρα της) δεν συμπληρώνουν το κενό της οικογένειας στη ζωή της κι όσο το παιδί δεν έρχεται το κενό παραμένει ασυμπλήρωτο.

Η ιστορία αρχίζει την δεκαετία του ΄80, σε μια περίοδο κοινωνικοπολιτικών αναταραχών, όπου η Νιγηρία παλεύει να ορθοποδήσει μετά την ανεξαρτητοποίησή της από τους Άγγλους, και εξελίσσεται για δέκα πέντε χρόνια.

Η συγγραφέας επιλέγει να γράψει στο πρώτο πρόσωπο, καθώς η ίδια η Γετζιντέ μιλάει για τη ζωή της ενώ σε κάποια κεφάλαια η διήγηση αφήνεται στον Ακίν. Μ΄ αυτό  τον τρόπο καταφέρνει να περάσει κάθε είδους συναίσθημα από τη γυναικεία ή την αντρική πλευρά βυθίζοντας τη συγγραφική της πένα στην ψυχοσύνθεσή τους.

Ο Ακίν αναλαμβάνει μια πρωτοβουλία για τεκνοποίηση, δίχως να ενημερώσει τη Γετζιντέ κι από εκεί αρχίζει μια περιπέτεια που φέρνει το ζευγάρι αντιμέτωπο με ψέματα, με ζήλεια, με φόβο, με λάθη, με πάθη, με εκδίκηση.

Η Γετζιντέ έρχεται δυο φορές αντιμέτωπη με την απώλεια του θανάτου κι αυτό ραγίζει τη μητρική καρδιά της και στιγματίζει τη σκέψη και το συναίσθημά της.

Όταν κρυμμένες αλήθειες έρχονται στο φως, οι συγκρούσεις είναι επόμενες και η παραίτηση από τον έρωτα επακόλουθο. Μια θύελλα θα ξεσπάσει στις σχέσεις που πιέζονται από τα ανείπωτα που μεταμορφώνονται σε πράξεις.

Η Αγιομπάμι Αντεμπάγιο γράφει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα αναδεικνύοντας τις αξίες της χώρας της που κάποιες φορές διακατέχονται από προλήψεις και  δεισιδαιμονίες. Η γραφή της είναι τόσο παραστατική που αβίαστα μεταφέρει τους αναγνώστες σ΄ έναν κόσμο άγνωστο, και οικείο ταυτοχρόνως, μέσα από τα συναισθήματα που τον περιβάλλει.

Η οικογένεια, η θρησκεία, το κοινωνικό και πολιτισμικό σύστημα είναι τα κυρίαρχα σημεία που κατευθύνουν τη συγγραφέα σ΄ ένα βιβλίο που περιλαμβάνει πολλές παραμέτρους. Η ατεκνία έρχεται πρωταρχική για να οδηγήσει στις επιλογές, αποφάσεις, πράξεις που προκαλούν ανατροπές στις σχέσεις και καλλιεργούν αποστάσεις χώρου και συναισθήματος.

«Οι λόγοι που κάνουμε τα πράγματα που κάνουμε δεν είναι πάντα οι λόγοι που θυμούνται οι άλλοι» γράφει σε κάποιο σημείο η συγγραφέας. Καθένας μπορεί να δει τα πράγματα αλλά τα καταγράφει με τον τρόπο που ο ίδιος  τα ερμηνεύει κι έτσι παραμένουν στο μυαλό του. Μπορεί να ανατραπεί; «Όπως κανείς δεν μπορεί να σκεπάσει τον ήλιο με τα χέρια του, έτσι δεν μπορεί να σκεπάσει και την αλήθεια» γράφει σε άλλο σημείο. Κι είναι αυτή η αλήθεια που μπορεί να καταδικάσει ή να προκαλέσει τη λύτρωση εφόσον αποκαλυφθεί και γίνει αποδεκτή.

«Γετζιντέ, η αγάπη είναι μια δοκιμασία» της έλεγε ο πατέρας της.

Το θέμα είναι πόσοι και με ποιον τρόπο μπορούν να βγούνε αλώβητοι. Η Γετζιντέ δοκιμάζεται σκληρά από τον θάνατο, ο Ακίν δοκιμάζεται σκληρά από τη φύση. Μπορούν τα θαύματα να έρθουν;

Ένα μυθιστόρημα πολύ δυνατό, με συναισθηματικές προσεγγίσεις καθώς ο αγώνας της τεκνοποίησης παραμένει σταθερός σε κάθε μέρος του κόσμου. Αλλά το μυθιστόρημα δεν μένει σ΄ αυτό. Η συγγραφέας το χρησιμοποιεί ως σημείο εκκίνησης για να υφάνει μια ιστορία που συγκεντρώνει υπαρξιακά ερωτήματα γύρω από τις σχέσεις του ζευγαριού, της οικογένειας, των παιδιών, της ασθένειας, του θανάτου.

Δεν ξέρω πόσο δύσκολη ήταν η συγγραφική διαδρομή για τη συγγραφέα, ξέρω όμως ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να το διαβάσετε.

 Το βιβλίο «Μείνε μαζί  μου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Floral Books