Από την Μαίρη Γκαζιάνη
Η Μαρία Σκαμάγκα γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Σπούδασε διαφήμιση και δημόσιες σχέσεις. Ζωγραφίζει και γράφει, ως μέσο έκφρασης και αναζήτησής της που έχει πάντα επίκεντρο τον άνθρωπο, και ελπίζει κάποτε να βάλει σε τάξη όλες τις εικόνες και τις ιστορίες που έχει στον νου της. Ζει με τον σύζυγο και τον γιο της στην Καισαριανή (από το βιογραφικό της Μαρίας Σκαμάγκα)
ΕΡ. Μαρία γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Αθήνα. Ποια ήταν τα πρώτα λογοτεχνικά σου αναγνώσματα;
ΑΠ. Τα πρώτα βιβλία που διάβασα ήτανε γενεθλιάτικα δώρα των φίλων μου. Τα ασημένια πατίνια, το σπίτι με τα περιστέρια, οι άθλιοι, ένα παιδί μετράει τ΄ άστρα, αστραδενή, τα παιδιά της ζωής και διάφορα άλλα εφηβικά μυθιστορήματα. Διάβαζα και διαβάζω ακόμα ότι πέφτει στα χέρια μου, από άρλεκιν μέχρι κλασσικούς συγγραφείς. Ένα βιβλίο για όσο το διαβάζω γίνεται το σπίτι μου και δεν είναι λίγες οι φορές που θα γυρίσω και πάλι σ’ αυτό για να βρω τα συναισθήματα που μου δημιούργησε.
ΕΡ. Μεγαλώνοντας σπούδασες διαφήμιση και δημόσιες σχέσεις. Τι σε ώθησε προς αυτή την κατεύθυνση;
ΑΠ. Οι σπουδές στην διαφήμιση και τις δημόσιες σχέσεις ήτανε η μόδα της εποχής. Ήθελα από πάντα να ασχοληθώ με την ζωγραφική, αλλά όπως είπε κάποτε και ο μεγάλος μας ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης… καλά είναι όποιος ασχολείται με τις τέχνες να έχει και ένα χωραφάκι για να μπορεί να επιβιώσει. Κάπως έτσι με συμβούλεψαν και οι γονείς μου.
ΕΡ. Οι καλλιτεχνικές και συγγραφικές ανησυχίες σου πότε άρχισαν;
ΑΠ. Γεννήθηκα μ’ αυτές, όπως όλοι μας. Πάντα κάτι με κατατρώει, είμαι γεμάτη απορίες και ενοχές, πάθη και λάθη.
ΕΡ. Τι είναι για σένα η ζωγραφική και τι η συγγραφή;
ΑΠ. Η ζωγραφική είναι μια εικόνα χίλιες λέξεις. Μια εικόνα που με χτύπησε κατακούτελα με την ασχήμια της ή την ομορφιά της. Δεν θα φύγει από μέσα μου αν δεν της δώσω μορφή. Μετά αρχίζει η αργή διαδικασία της συγγραφής. Είναι σα’ να διηγούμαι την ιστορία της εικόνας με λέξεις. Πάντα ζωγραφίζω αυτό που γράφω ή και το αντίθετο.
ΕΡ. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ωκεανός το βιβλίο σου «Πληγές στο δειλινό». Σε ποιο δειλινό παραπέμπει ο τίτλος;
ΑΠ. Στο δειλινό της κάθε μιας μέρας. Στο δειλινό της ζωής μας. Στα δειλινά που σαν πληγές βάφουν μελαγχολικά τον πληγωμένο ουρανό. Τα δειλινά είναι ένας μικρός θάνατος.
ΕΡ. «Αν ο Θεός ήξερε ότι οι περισσότεροι θα πηγαίναμε στην κόλαση, γιατί μας έπλασε;» αναφέρεται στο εξώφυλλο του βιβλίου. Τι ήθελες να τονίσεις με αυτά τα λόγια;
ΑΠ. Η σοφή αυτή φράση, είναι γραμμένη σε μια έκθεση ενός παιδιού της τετάρτης δημοτικού, στην ερώτηση, γιατί μας έπλασε ο Θεός; Με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη, αφού Θεός με την σοφία του γνωρίζει ότι λόγω της φύσης μας όλοι αμαρτάνουμε πολύ ή πάρα πολύ… ελπίζω ότι δεν θα είναι πολύ αυστηρός μαζί μας.
ΕΡ. Η ιστορία του βιβλίου σου ακολουθεί τις ζωές των ηρώων, χωρίς να ξεχωρίζει κάποιον/α ως πρωταγωνιστή. Έχουν όλοι, σχεδόν, ίσο μερίδιο στην αφήγησή σου. Οι ήρωές σου υπήρξαν ή είναι όλοι φανταστικοί;
ΑΠ. Οι ήρωές μου υπήρξαν και είναι όλοι τους πραγματικοί, παππούδες και γιαγιάδες μου, ίσως γι’ αυτό τους συμπεριφέρθηκα με τόση αγάπη.
ΕΡ. «Καθόλου ο πόλεμος δεν είχε αλλάξει το φτωχό σκεπτικό των ανθρώπων» αναφέρεις σε κάποιο σημείο του βιβλίου. Που πιστεύεις ότι οφείλεται αυτό;
ΑΠ. Από την προσωπική ευτυχία μας, το παιδικό γέλιο, την μιζέρια, τον έρωτα , την ζήλεια… τίποτα από αυτά που αισθάνονται οι άνθρωποι δεν σταματά να ισχύει στον πόλεμο που είναι μια εξωτερική κατάσταση. Πάρτε για παράδειγμα την σημερινή κατάσταση με τους πρόσφυγες. Πόσο μπορεί να αλλάξει το μίζερο σκεπτικό μας βλέποντας την φωτογραφία ενός πατέρα που κρατάει στην αγκαλιά του το πεθαμένο αγόρι του μέσα στα συντρίμμια; Απ’ ότι βλέπω πολύ λίγο.
ΕΡ. «Ο έρωτας μετριέται με το βάρος του πόνου που μας δίνει» γράφεις σε κάποιο άλλο σημείο. Αυτό ισχύει στην περίπτωση του Ηλία και της Μαρίας. Στην περίπτωση του Δημήτρη και της Καλλιόπης τι ισχύει;
ΑΠ. Στην περίπτωση του Δημήτρη και της Καλλιόπης μιλάμε για τον δύσκολο δρόμο της αγάπης που δοκιμάστηκε στα αληθινά προβλήματα της ζωής, πάλεψε και έφτασε στο τέρμα νικητής.
ΕΡ. Σύμφωνα με την δεδομένη κατάσταση, υπήρχαν περιθώρια επιλογής διαφορετικής εξέλιξης στον απαγορευμένο έρωτα του Ηλία και της Μαρίας;
ΑΠ. Είναι θέμα χαρακτήρα. Το πόσο φοβάται κανείς να ζήσει τους απαγορευμένους έρωτες. Στην περίπτωση του Ηλία δεν υπήρχαν περιθώρια επιλογής. Ο έρωτας τον είχε ντύσει με τόση ψυχική ομορφιά, που πάντα θα φοβότανε μήπως χάσει αυτό το συναίσθημα.
ΕΡ. «Ποιος μπορεί να σταματήσει την άνοιξη να έρχεται μετά τον χειμώνα;» αναρωτιέσαι. Τελικά, όσο δύσκολος κι αν είναι ο χειμώνας της ζωής, η άνοιξη έρχεται πάντα;
ΑΠ. Επειδή ο άνθρωπος επηρεάζεται από τα στοιχεία της φύσης, πιστεύω ότι η άνοιξη θα τον βρει ακόμα κι αν χωθεί μέσα σε λαγούμι και δεν τον βλέπει ο ήλιος. Είναι όμως και το αναπόφευκτο του θανάτου, που μας αφήνει δυστυχώς σε μόνιμο χειμώνα.
ΕΡ. «Τίποτα δεν είναι γραμμένο. Μονάχοι φτιάχνουμε το μέλλον μας» αναφέρεις. Υπάρχει συμμετοχή της μοίρας με τις επιλογές μας;
ΑΠ. Τίποτα δεν είναι γραμμένο…Είναι φορές που το πιστεύω σε βάθος, αλλά θα υπάρχουν πάντα πράγματα που με κάνουν να αναρωτιέμαι το ίδιο και το ίδιο ξανά. Μόνοι γράφουμε την μοίρα μας ή εμείς είμαστε οι αφηγητές της ιστορίας μας; Να ,αυτό παθαίνω, και βρίσκομαι με μόνιμα αναπάντητα ερωτήματα.
ΕΡ. «Τα λάθη με τον χρόνο τρέφονται» σκέφτεται η Πέρσα. Υπάρχουν λάθη που παραγράφονται ή όχι;
ΑΠ. Όχι. Τα λάθη δεν παραγράφονται. Υπάρχουν πάντα εκεί, τρέφονται με τον χρόνο και μας θυμίζουν τι είμαστε.
ΕΡ. «Όταν γεννάμε ένα μυστικό, πρέπει να ξέρουμε ότι θα το διαφυλάξουμε μέχρι τέλους» σκέφτεται η Μαρία. Η Πέρσα και η Ουρανία έκαναν διαφορετικές επιλογές σε σχέση με το μυστικό. Ποια πιστεύεις ότι είχε δίκιο;
ΑΠ. Όχι μόνον αυτός που φτιάχνει το μυστικό, αλλά κι αυτός που το γνωρίζει, είναι καλύτερα να το κρατούν για τον εαυτό τους. Η Ουρανία θεωρώ πως πήρε την καλύτερη και πιο δύσκολη απόφαση.
ΕΡ. Η Μαρία γνώρισε ένα έρωτα που «Δεν τον χάρηκε κι όμως τον χόρτασε». Πως γίνεται να συμβαίνει αυτό;
ΑΠ. Είναι αυτό που λέμε ότι έχει να κάνει με την ποιότητα κι όχι με την ποσότητα. Ήταν πολύ φλογερός, αλλά κατέληξε και τόσο μαρτυρικός που της έφτανε για μια ζωή.
ΕΡ. «Να φοβάται πως η απουσία του νικάει τη θύμησή του σιγά-σιγά» μια εξαιρετική φράση. Αν δεν συνέβαινε αυτό, θα μπορούσε ο άνθρωπος να προχωρήσει τη ζωή του;
ΑΠ. Είναι εξίσου οδυνηρό με την θύμηση κάποιου που χάσαμε ή απώλεια της μορφής του και της ανάμνησής του. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος μπορεί να προχωράει στην ζωή του δίχως να ξεχνά το παρελθόν του.
ΕΡ. Αγώνες, φιλίες, πάθη, έρωτες, γάμοι, θάνατοι, γεννητούρια κι ενδιάμεσά τους προσφυγιά, πόλεμος, κατοχή, εμφύλιος. Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε να γράψεις για όλα αυτά;
ΑΠ. Ήταν η πραγματική εποχή που συνέβησαν και όταν κι εγώ τα άκουγα στις διηγήσεις των προγόνων μου με εντυπωσίαζε αυτό ακριβώς. Πως μπορούν να συμβαίνουν όλα αυτά εν καιρώ πολέμου;
ΕΡ. Μέσα από τις ζωές των ηρώων σου, περιγράφεις κάποια δύσκολα χρόνια της Ελλάδας. Υπάρχει κάποιος συσχετισμός με τα σημερινά δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης;
ΑΠ. Ας μην ξεχνάμε ότι τότε όλα ήτανε ζήτημα ζωής ή θανάτου. Ναι, είναι δύσκολα τα χρόνια που ζούμε τώρα, αλλά δεν υπάρχει συσχετισμός. Τώρα πρέπει να ξεμάθουμε να ζούμε με όλες εκείνες τις ωραίες τις δυτικές ανέσεις που μας μάθανε, ενώ τότε έπρεπε να μάθουν οι άνθρωποι πως δεν υπάρχουν ούτε σκουπίδια για να φάνε. Υπήρχε στέρηση ελευθερίας, γινόταν πόλεμος. Το ίδιο είμαστε εμείς και το ίδιο οι άνθρωποι που ζουν στην Συρία τώρα ; Θαρρώ πως όχι.
ΕΡ. Τι θα ήθελες να πεις ως επίλογο της κουβέντας μας;
ΑΠ. Στο ίδιο ερώτημα, γιατί μας έπλασε ο Θεός; Καλά έκανε ο θεός που μας έπλασε, μόνο που το παράκανε λιγάκι! Χα χα χα… (Από το κατά τους μαθητές του Αρζανο Ευαγγέλιο). Με εκτίμηση.
*** Το βιβλίο «Πληγές στο δειλινό» της Μαρίας Σκαμάγκα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ
 Μαίρη ΓκαζιάνηΓεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Γράφει στίχους για τραγούδια, με τελευταίο «Το λάθος» το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο CD «Με τον άνεμο της Όστρια» σε μουσική Ελένης Μπελιμπασάκη και ερμηνεία Βασίλης Διαμάντης. Υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά. |
