Από την Εύη Φραγκάτου
Τον τελευταίο καιρό μας έχει αρκετές φορές απασχολήσει η δουλειά μιας νέας δημιουργού.. Άλλες φορές η ιστορία του ατελιέ της , άλλες φορές η δουλειά που παρουσιάζει με την ομάδα της και άλλες φορές η πρόσφατη αλλά ομολογουμένως πολύ ενδιαφέρουσα ενασχόληση της με την τέχνη .
– Μαρία, αισθάνομαι ότι τον όρο σχεδιάστρια μόδας τον έχεις εδώ και καιρό αποποιηθεί ωστόσο σχεδιάζεις και επιλεκτικά πουλάς ρούχα. Την ιδιότητα της δασκάλας μόδας την αγαπάς ιδιαίτερα , τώρα τελευταία όμως πειραματίζεσαι σε άλλα μονοπάτια – καινούρια για σένα – αυτά της τέχνης.. Ποια είσαι τελικά Μαρία Διαμάντη;
Η ιστορία έχει ως εξής: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο περιβάλλον μιας οικογενείας που το ένδυμα και η κατασκευή του ήταν το κυρίαρχο στοιχείο της καθημερινότητας μας και αυτό γιατί η συνονόματη γιαγιά μου – Μαρία Διαμάντη η μεγαλύτερη – διατηρούσε από το 1930 και μέχρι το πρόσφατο παρελθόν ένα από τα πιο παλιά ατελιέ – κλασσικό μοδιστράδικο της εποχής δηλαδή – και παράλληλα μια από τις μεγαλύτερες σχολές ραπτικής στην Αθήνα εκείνη την περίοδο, άρα αυτό που λέμε καλή αρχή είχε ήδη συμβεί. Μεγαλώνοντας επέλεξα να σπουδάσω σχέδιο μόδας και ενδυματολογία θεάτρου στην Ελλάδα και δίδαξα σε μερικές από τις πιο γνωστές σχολές μόδας..
Μη μπορώντας να διακρίνω μέχρι εκείνη τη στιγμή τη σχέση με τις οικογενειακές καταβολές και πόσο μεγάλο ρόλο είχε παίξει στο ποιά ήμουν αλλά και πόσα ήξερα να κάνω, η οικογενειακή μου ιστορία, αποφάσισα σύντομα να στεγάσω το oνειρό μου σε δικό μου χώρο..
Σχεδίασα ρούχα και ξεκίνησα παράλληλα να παραδίδω και μαθήματα δημιουργίας ενδυμάτων χωρίς να αισθάνομαι – η αλήθεια είναι – ότι αγαπώ περισσότερο κάποια από τις δυο ιδιότητες , είτε αυτή της σχεδιάστριας, είτε αυτή της δασκάλας.. Όμως η μόδα – αυτό που με την ευρέως διαδεδομένη έννοια περικλείει ο όρος, η συνεχής εναλλαγή των τάσεων δηλαδή, το εφήμερο, το προσωρινό , ήταν κάτι που δεν μου ταίριαζε και δεν με αφορούσε σαν φιλοσοφία ζωής. Προτιμώ να αντιμετωπίζω τα ρούχα σαν μοναδικά έργα τέχνης που κανείς με το ανάλογο τίμημα μπορεί να αποκτήσει με τη λογική όμως που θα συμπεριελάμβανε και έναν πίνακα ζωγραφικής στη συλλογή του.. όχι για μια σαιζόν, αλλά για πάντα και μάλιστα με την αξία του να ανεβαίνει διαρκώς αντί να μειώνεται.
Σχετικά τώρα με τα καινούρια μονοπάτια που αναφέρεσαι ναι υπάρχουν μέσα στη δουλειά μου – και κυρίως στο κομμάτι του έργου μου εκείνου που αναφέρεται στα γλυπτά φορέματα – στοιχεία τέχνης, ωστόσο δεν θεωρώ ότι αυτό είναι κάτι καινούριο.. ανέκαθεν η μόδα ήταν είδος τέχνης παράλληλα και εφόσον η μόδα έχει εδώ και πολλά χρόνια μπει στα μουσεία δεν νομίζω ότι μου ανήκει – τουλάχιστον γι αυτό – κανένα μερίδιο πρωτοτυπίας.
Εάν λοιπόν θέλεις να σου πω τι είναι αυτό που εγώ αισθάνομαι ότι είμαι τελικά θα σου έλεγα ότι είμαι ένας άνθρωπος όχι με πολλή αγάπη αλλά με μεγάλο έρωτα γι αυτό που κάνω και όπως ένας ερωτευμένος δε χορταίνει το αντικείμενο του πόθου του και το επιθυμεί με όλες του τις μορφές και σε όλες του τις εκφάνσεις έτσι κι εγώ το έργο που παράγεται με ύφασμα – το ένδυμα δηλαδή – θέλω να το χαρώ , να το μελετήσω , σε όλες του τις εκδοχές.. από την κατασκευή του .. ως τη διδασκαλία του και τέλος να το εκμεταλλευτώ και να το χρησιμοποιήσω ως μέσω για να εκφράσω μηνύματα και να δημιουργήσω συναισθήματα , ως έναν τρόπο για να πω αυτό που θέλω ή αυτό που εισπράττω από το περιβάλλον μου και αισθάνομαι ότι πρέπει να ακουστεί.. Άλλωστε ο έρωτας και η τέχνη έχουν ένα μεγάλο κοινό.. σε ταπεινώνουν και εν τέλει σε απελευθερώνουν .. ότι δε σε πονά, ότι δε σε μεταμορφώνει, ούτε έρωτας είναι ,ούτε τέχνη.
– Έχεις στο παρελθόν αποκαλέσει – και μάλιστα σε ηλεκτρονικό περιοδικό του εξωτερικού – τη μόδα ανήθικη.. μίλησε μας γι αυτή σου τη στάση..
Έχω πει – το 2014 .. και εξακολουθώ μέχρι σήμερα να το πιστεύω ,πως η φιλοσοφία μου είναι να μην ακολουθώ τις τάσεις της μόδας, πως για μένα δεν υπάρχουν καν.. ούτε σαιζόν , ούτε τάσεις.. υπάρχει μόνο έμπνευση , πειραματισμός, ωραία υφάσματα.. Κάθε ρούχο είναι ένα μοναδικό έργο τέχνης με πολλή εργασία χειρός κάτι το οποίο το καθιστά δημιουργία διαχρονική. Άλλωστε και η λέξη μόδα προέρχεται από το Λατινικό modus που σημαίνει τρόπος .Είναι λοιπόν ο τρόπος που επιλέγει ο καθένας μας να δώσει στο κοινωνικό σύνολο το στίγμα του εαυτού του. Σε έναν κόσμο που έχει διαμορφωθεί όπως ο σημερινός , όταν γνωρίζεις ότι κάπου εκεί έξω παιδιά σκοτώνονται καθημερινά στους πολέμους των μεγάλων, όταν βλέπεις όλο και πιο συχνά δίπλα σου ανθρώπους να πεινάνε μη μπορώντας να διασφαλίσουν ούτε το καθημερινό φαγητό, το να φτιάχνεις ωραία ρούχα γι αυτούς που μπορούν να τα πληρώσουν είναι ας πούμε επιτρεπτό. Το να επιβάλλεις όμως σε αυτούς – κάτι που η βιομηχανία της μόδας κατ’ εξοχήν κάνει – κάθε σαιζόν να τα αντικαθιστούν μέσο ενός παγκόσμιου μηχανισμού εξαναγκασμού που ονομάζεται διεθνείς τάσεις της μόδας , κατά πόσο είναι άραγε ηθικό..; Αυτό έχω πει.. Βεβαίως το εμπόριο και ο έρωτας ουδέποτε στηρίχθηκαν στην ηθική αλλά αυτός είναι και ο λόγος που καμιά φορά κ οι έμποροι και οι ερωτευμένοι, μεγαλουργούν.
Μίλησε μας για τους ανθρώπους που εκπαιδεύεις, την ομάδα σου δηλαδή και την πρόσφατη έκθεση σας. Στην προηγούμενη σας έκθεση, τον Απρίλιο του 2014 το θέμα σας ήταν ιδιαίτερα πρωτοποριακό.. ήταν το κοστούμι ως μορφή τέχνης με εναλλακτικές πρώτες ύλες και πέραν των συνηθισμένων τεχνικές κατασκευής.. Στη φετινή όμως αναφερθήκατε στο κοστούμι ως μορφή τέχνης στη μόδα και των κινηματογράφο περασμένων δεκαετιών κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερα γνωστό ότι οι τεχνικές που χρησιμοποιήσατε ήταν ακριβώς οι τεχνικές με τις οποίες τα πρωτότυπα ρούχα είχαν δημιουργηθεί. Πόσο εύκολο είναι για εσένα να διδάξεις και για την ομάδα σου να αφομοιώσει τόσο μεγάλο εύρος πληροφοριών και να αποδώσει σε τόσο διαφορετικά θέματα εξ ίσου καλά.
Στην ομάδα μου πρωταρχικός μου στόχος είναι να μεταδώσω τη φιλοσοφία μου, τη στάση μου απέναντι στο ρούχο. Όραμα μου είναι κάθε άνθρωπος που επιλέγω να συμμετέχει σε αυτή την ομάδα, να αλλάξει στάση απέναντι στο πως βλέπει, εκτιμά και χρησιμοποιεί το ένδυμα, είτε στην τέχνη του, είτε στην καθημερινότητα του. Το project ”180 minutes for 18 ideas” ήταν η πρώτη συμμετοχική έκθεση της ομάδας μου. Ως φόρμα εργασίας δόθηκε η εξής οδηγία : να αντιμετωπιστεί το κοστούμι ως μορφή τέχνης κατασκευάζοντας το μάλιστα με εναλλακτικές πρώτες ύλες. Στόχος μου ήταν όχι το αποτέλεσμα που ο κόσμος είδε αλλά ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία τα ίδια τα παιδιά ξέφυγαν από τα στενά πλαίσια που μέχρι τότε όριζαν το κοστούμι και περιπλανήθηκαν σε κάποιες επιπλέον περιοχές. Στη φετινή μας όμως έκθεση το ”FASHION REWIND” χρειάστηκε να γίνει μια αναδρομή στο στυλ, τη μόδα και τις δημιουργίες περασμένων δεκαετιών. Παρουσιάσαμε 14 έργα που κατά καιρούς είχαν πρωταγωνιστήσει σε θρυλικές κινηματογραφικές ταινίες ή που έχουν αφήσει ιστορία στη μόδα του ’50 και του ’60. Θέματα εκ διαμέτρου αντίθετα θα έλεγε κανείς με μια πρώτη ανάγνωση όμως για μας υπάρχει πάντα ένα σημαντικό στοιχείο που συνδέει όλες μας τις δουλειές. Το κοστούμι ως μορφή τέχνης .. Είτε στο σήμερα – αν μπορεί κανείς να προλάβει το σήμερα – είτε στο μέλλον , είτε στο παρελθόν το κοστούμι ως μορφή τέχνης είναι έτσι κι αλλιώς η φιλοσοφία πάνω στην οποία ακουμπάνε όλες οι παρουσιάσεις της ομάδας μου . Είτε χρειάζεται να κολλήσουμε πλαστικά και να ράψουμε κρικάκια αναψυκτικών, είτε χρειάζεται να καρικώσουμε στο χέρι, όσο παλιές ή νέες τεχνικές κι αν χρησιμοποιούμε, το κοστούμι δεν παύει ποτέ να είναι το έργο , το αριστούργημα εκείνο που δεν έχει σκοπό μόνο να φορεθεί αλλά και να περιγράψει , να εξηγήσει , να συγκινήσει, να προσβάλλει , να προκαλέσει .. να γεννήσει συναισθήματα δηλαδή όπως κάθε έργο τέχνης.. Και δεδομένου ότι η τέχνη είναι απέραντη , εμείς εκπαιδευόμαστε σε όλες τις τεχνικές της.
Πριν δυο χρόνια ξεκίνησες ένα project το dresses-light stories.. Μια σειρά φωτογραφιών στις οποίες χρησιμοποίησες δικά σου ρούχα , επιμελήθηκες την εικόνα του μοντέλου και φωτογράφισες επίσης. Μίλησε μας γι αυτό..
Το project dresses – light stories – ιστορίες από φως και φορέματα δηλαδή ήταν για μένα η πρώτη μου προσπάθεια να επικοινωνήσω την άποψη μου ότι τα ρούχα πρέπει ναι μεν να κατασκευάζονται για να φοριούνται, όταν όμως δείχνονται , πρέπει να δείχνονται για έναν λόγο, έναν σκοπό.. να εξυπηρετούν μια ιδέα. Ήταν ένας πειραματισμός να χρησιμοποιήσω το ρούχο όχι ως σκοπό αλλά ως μέσο μετάδοσης ενός μηνύματας όπως θα χρησιμοποιούσε ο ζωγράφος τα χρώματα και ο ποιητής τις λέξεις. Ήταν το πρώτο σκαλοπάτι για να αποσυνδέσω τη δουλειά μου από το εφήμερο, από την ταμπέλα του σχεδιαστή μόδας – όπως οι άλλοι κι όχι εγώ την έχουν στο μυαλό τους. Φωτογραφία μελετώ τα τρία τελευταία χρόνια και δεν τη διαχωρίζω από την τέχνη μου. Θεωρώ πως ένας καλλιτέχνης πρέπει να παράγει ολοκληρωμένο έργο και στη δική μου την περίπτωση θα πω πως το έχω πετύχει αυτό μόνο όταν φτάσω στο σημείο να φωτογραφίζω ή να σκηνοθετώ μόνη μου τα δικά μου έργα.
Τι είναι τα γλυπτά φορέματα , πως οδηγήθηκες στο να αρχίσεις να τα κατασκευάζεις και που αποσκοπείς
Τα γλυπτά φορέματα, η πιο πρόσφατη και ίσως και η πιο εξελιγμένη μορφή της δουλειάς μου, εκτός από έργα τέχνης είναι και ένα ολοκληρωμένο project στο επίπεδο της concept art μέσο του οποίου μελετώ και σχολιάζω βασικά συναισθήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η προσδοκία, η επιθυμία , η λαγνεία , ο φόβος , ο θυμός η αθωότητα , η εξουσία , η χαρά , η πειθαρχία είναι μερικά μόνο από τα συναισθήματα που μελετούνται και περιγράφονται / καταγράφονται στα γλυπτά φορέματα όπως βιώνονται από τις γυναίκες. Ο λόγος που φέρουν τον τίτλο γλυπτά είναι η ιδιαιτερότητα που έχουν να υπάρχουν στο χώρο χωρίς να χρειάζεται να τοποθετηθούν πάνω σε κάποια κούκλα για να στηριχθούν παρόλο που είναι κατασκευασμένα από ύφασμα και με αυστηρά παραδοσιακές μεθόδους ραφής. Όπως κάθε έργο τέχνης αποσκοπεί κυρίως στο να γεμίσει την ανάγκη μου να επικοινωνήσω αυτά που αισθάνομαι , τις πληροφορίες που εισπράττω από το περιβάλλον . Αν όμως με ρωτάς τι κέρδος έχω κατασκευάζοντας τα , έχω ήδη πει πως από το συγκεκριμένο project δεν επιθυμώ να έχω κανενός είδους οικονομικό όφελος. Άλλωστε δεν έχω αποφασίσει ακόμα να τα αποχωριστώ. Έχω όμως δηλώσει πως ευχαρίστως θα διέθετα ένα τέτοιο έργο προκειμένου να φιλοξενηθεί για συγκεκριμένου χρονικό διάστημα σε κάποια συλλογή με την προυπόθεση να αποδίδεται πάντα ένα ποσό σε κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα που δεν είναι υποχρεωτικό να επιλέξω εγώ. Έτσι όποιος να συμμετέχει σε αυτή την δράση που εμπνεύστηκα θα προσφέρει όχι σε εμένα αλλά κάπου που πραγματικά υπάρχει ανάγκη.
*** Στη βασική φωτογραφία: Η δημιουργός Μαρία Διαμάντη
Το ατελιέ της Μαρίας Διαμάντη βρίσκεται στην οδό Μαραθώνος 31 στον Κεραμεικό όπου και δέχεται μόνο κατόπιν ραντεβού.
Επιπλέον μπορείτε να ανακαλύψετε γι αυτήν στο www.mariadiamandi.com
στον λογαριασμό της στο instagram maria_diamandi
στην σελίδα της στο facebook: Maria Diamandi
και στο κανάλι της στο you tube: Maria DiamanDi
Επίσης μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της στο mdiamadi@yahoo.gr
