Subscribe Now
Trending News
Τα cookies επιτρέπουν μια σειρά από λειτουργίες που ενισχύουν την εμπειρία σας στo now24.gr. Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies, σύμφωνα με τις οδηγίες μας.
09 Φεβ 2025
Πολιτισμός

Λουκία Μανώκα : « Χωρίς όνειρα ο άνθρωπος δεν ζει»

 Η Λουκία Μανώκα και “Το κορίτσι και οι αριθμοί”
Συνέντευξη στη συγγραφέα  Μαίρη Γκαζιάνη
  
 
«Η φαντασία είναι η κινητήρια δύναμη των ονείρων. Και χωρίς όνειρα ο άνθρωπος δεν ζει» μας τονίζει η συγγραφέας Λουκία Μανώκα.
 
ΕΡ. Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Αθήνα. Πότε ανακαλύψατε την αγάπη σας για τα μαθηματικά;
ΑΠ. Σαν μαθήτρια αγαπούσα συγχρόνως και μελετούσα πολλά μαθήματα. Επομένως δεν ήταν ξεκάθαρο στο μυαλό μου αυτό που θα ακολουθούσα αργότερα επαγγελματικά. Άλλοτε ονειρευόμουν να γίνω αρχαιολόγος, άλλοτε γιατρός. Άλλοτε πάλι φανταζόμουν τον εαυτό μου να διδάσκει μαθηματικά. Ένα άλλο πάλι παιδικό μου όνειρο ήταν να γίνω συγγραφέας. Το τελευταίο συνειδητοποίησα πως έπρεπε να το αναβάλω και να επιλέξω κάποια άλλη πιο ρεαλιστική κατεύθυνση, ώστε να προσαρμοστώ στις απαιτήσεις της ζωής.
ΕΡ. Μεγαλώνοντας σπουδάσατε μαθηματικά και ειδικευτήκατε στον προγραμματισμό των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τι είναι για εσάς η επιστήμη σας;
ΑΠ. Στο Πανεπιστήμιο εισέβαλαν τα μαθηματικά στη ζωή μου δυναμικά. Και φυσικά δεν εννοώ αποκλειστικά τα μαθήματα της σχολής που ήμουν σαν φοιτήτρια υποχρεωμένη να διαβάσω για να περάσω στις εξετάσεις. Η μελέτη και η εξοικείωση με τις μαθηματικές έννοιες, με έκαναν να καταλάβω ότι οι αριθμοί ασκούσαν επάνω μου μια ιδιαίτερη γοητεία, που  ακόμα και σήμερα δεν έχει ξεθωριάσει. Η αναζήτηση και η εύρεση λύσεων των μαθηματικών προβλημάτων, όπως αργότερα και η σωστή επίλυση εργασιακών θεμάτων μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών μου έδινε ικανοποίηση και χαρά. Μαθηματικά και ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν ήταν για μένα ένας τρόπος βιοπορισμού, αλλά και ένας τρόπος ζωής, ένα μεράκι.
ΕΡ. Ως παιδί ποια ήταν η σχέση σας με τη λογοτεχνία;
ΑΠ. Από παιδί διάβαζα πολλά εξωσχολικά βιβλία. Τα περισσότερα από αυτά ήταν λογοτεχνικά. Το διάβασμα ήταν και είναι ακόμα μια από τις αγαπημένες μου ασχολίες. Αγαπώ τα βιβλία και δεν πρόκειται ποτέ να τα προδώσω παρόλο που ασχολούμαι με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μέσω των οποίων έχω την δυνατότητα να βρω σε ελάχιστα λεπτά οιαδήποτε πληροφορία χρειάζομαι.
ΕΡ. Εργαστήκατε για πολλά χρόνια σε τομέα άσχετο με τη λογοτεχνία. Πότε προέκυψε η ανάγκη σας να γράψετε και να εκδώστε δικό σας βιβλίο;
ΑΠ. Το παιδικό όνειρο όμως να γίνω συγγραφέας και να επικοινωνώ δημόσια με άλλους ανθρώπους μέσω των βιβλίων μου δεν είχε σβηστεί. Απλά είχε αναβληθεί για κάποια χρόνια. Πηγή έμπνευσης για το ξεκίνημα της συγγραφής αποτέλεσε για μένα η Ν. Μάκρη, όπου περνάω εδώ και πολλά χρόνια τα καλοκαίρια μαζί με την οικογένειά μου.  Η συναναστροφή μου, με τους κατοίκους της περιοχής που έχουν ρίζες είτε από τον Πόντο είτε από την Μ. Ασία ήταν το έναυσμα για την πρώτη συγγραφική μου απόπειρα με το βιβλίο «Η ζωή συνεχίζεται».
ΕΡ. Υπάρχει σχέση μεταξύ μαθηματικών και λογοτεχνίας;
ΑΠ. Τα μαθηματικά είναι ένα αυστηρό και λιτό γνωστικό αντικείμενο και δεν γοητεύει όσους ασχολούνται με την γλώσσα. Ωστόσο πρέπει να παραδεχτούμε ότι πολλοί διαπρεπείς μαθηματικοί και φυσικοί αποπειράθηκαν να ασχοληθούν με την λογοτεχνία και τα κατάφεραν με επιτυχία. Θα αναφέρω το κομψότατο ποίημα που έστειλε ο Αρχιμήδης στον Ερατοσθένη τον 3ον π.Χ. αιώνα που αρχίζει κάπως έτσι «Ξένε που περνιέσαι για σοφός και δυνατός στους γρίφους, λογάριασέ μου αν μπορείς του Ήλιου τα γελάδια… κ.λ.π. Και θα κλείσω με τον Ντένι Γκέτζ και το γνωστό βιβλίο του, «Το θεώρημα του παπαγάλου», όπου κάπου γράφει «Τα βιβλία είναι σαν τους ανθρώπους, απομονωμένοι δεν αντέχουν και στοιβαγμένοι δεν αντέχονται»!
ΕΡ. Το 2013 κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Η ζωή συνεχίζεται». Ποιο μήνυμα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες σας;
ΑΠ. Η πάλη των ηρώων του βιβλίου για επιβίωση και η αντιμετώπιση κινδύνων και συνεχών ανατροπών, είναι μια μικρογραφία του αγώνα, τον οποίον δίδει ο σύγχρονος Έλληνας, στην προσπάθειά του να επιβιώσει από τα δεινά της εποχής.
Γενικότερα για κάθε άνθρωπο, η ζωή συνεχίζεται, εφόσον το διεκδικήσει και αγωνιστεί για αυτό. Τίποτα δεν χαρίζεται,  ακόμα και χείρα βοηθείας να δοθεί σε κάποιον, δεν αρκεί χωρίς τον προσωπικό του μόχθο. Η συνέχεια στη ζωή κερδίζεται με αγώνα και προσπάθεια.  Αυτό είναι και το βασικό μήνυμα του βιβλίου.
ΕΡ. Το 2015 κυκλοφορεί το μυθιστόρημά σας «Το κορίτσι και οι αριθμοί». Πως εμπνευστήκατε το θέμα του βιβλίου;
ΑΠ. Με την βοήθεια της μαγείας των αριθμών, τη λογική συνέχεια της άλγεβρας και την αρμονία της γεωμετρίας, προσπάθησα να περιγράψω προβλήματα που απασχολούσαν ανέκαθεν τους συνηθισμένους ανθρώπους σε όλες τις κοινωνίες, όπως τον εξαναγκασμό τους να ακολουθήσουν λάθος δρόμο στη ζωή για κάποια αιτία, την πίκρα τους για τα ανεκπλήρωτα όνειρα και την καταπίεση. Ακόμα την αποξένωσή τους από το κοινωνικό σύνολο με όλες τις δυσμενείς συνέπειές της, στους ίδιους και στα άτομα της οικογένειάς τους.
ΕΡ. Κατά πόσο υπάρχετε στην ηρωίδα σας Αριστέα;
ΑΠ. Όλοι οι ήρωες και ηρωίδες των βιβλίων μου, «κουβαλάνε» και κάποια στοιχεία από τον χαρακτήρα μου. Όμως δεν ταυτίζομαι απόλυτα με κανέναν. Θα με κούραζε να περιγράφω τον εαυτό μου κατ’ επανάληψη, πολύ περισσότερο από ότι θα κούραζε τον αναγνώστη ένα ανιαρό βιβλίο.
ΕΡ. Η ηρωίδα σας έχει «εξάρτηση» από τους αριθμούς. Κάποιος ψυχολόγος θα έλεγε ότι είναι ψυχαναγκασμός. Εσείς πως το κρίνετε;
ΑΠ. Μιας και εγώ δεν είμαι ψυχολόγος, αλλά λάτρης των αριθμών, έχω διαφορετική άποψη. Κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει καταφύγιο και παρηγοριά στη ζωή σε κάτι που αγαπάει ιδιαίτερα. Η Αριστέα βρήκε στα μαθηματικά. Δεν θεωρώ την φαντασία ψυχαναγκασμό. Η φαντασία είναι η κινητήρια δύναμη των ονείρων. Και χωρίς όνειρα ο άνθρωπος δεν ζει.
ΕΡ. Ο Τέλης, γιος της ηρωίδας, κουβαλάει ένα διαφορετικό «ψυχαναγκασμό». Τι θέλατε να τονίσετε περισσότερο, την κληρονομικότητα ή την οικογενειακή αντιμετώπισή του;
ΑΠ. Δεν τίθεται θέμα κληρονομικότητας. Ο Τέλης είναι ένα πλάσμα με μεγάλη ευαισθησία και υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Από πολύ μικρός καταλαβαίνει δυστυχώς, πως οι σχέσεις των γονέων του δεν είναι και οι καλύτερες. Επίσης αντιλαμβάνεται τον χαρακτήρα των μεγάλων, κάτι που είναι αδιανόητο για  παιδιά της ηλικίας του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικρατήσουν πολλές αρνητικές τάσεις που υπάρχουν στον δικό του χαρακτήρα. Διαμορφώνει μια προσωπικότητα με ιδιαιτερότητες και εκδηλώνει επιθετική και αλλόκοτη συμπεριφορά. Η έλλειψη στοργής και η απόρριψη μέσα στο ίδιο του το σπίτι, επιδεινώνουν την κατάσταση και αναγκαστικά οδηγείται από τους δικούς του στην ψυχοθεραπεία. Όμως στο τέλος η αγάπη και το αληθινό ενδιαφέρον μέσα στην οικογένεια από την ηλικιωμένη Μαλβίνα αποδεικνύεται η καταλληλότερη μέθοδος θεραπείας και γιατρειάς.
ΕΡ. Οι αριθμοί και γενικότερα τα μαθηματικά, είναι το καταφύγιο της Αριστέας που αποδεικνύονται και η λύτρωσή της. Η ζωή είναι, κατά κάποιο τρόπο, μαθηματικές πράξεις;
ΑΠ. Οι αριθμοί είναι από τις πρωταρχικές έννοιες που συνέλαβε ο άνθρωπος, μόλις συνειδητοποίησε την ύπαρξή του. Τα παιδιά από πολύ μικρά αρχίζουν να μετρούν. Μετρούν τα μέρη του σώματός τους, μάτια, μύτη αυτιά, χέρια πόδια, δάχτυλα. Αργότερα μετρούν τα διακεκριμένα αντικείμενα του οπτικού τους πεδίου, έμψυχα και άψυχα. Μαθαίνουν να προσθέτουν και να αφαιρούν και όσο ωριμάζουν και μορφώνονται να κάνουν πιο δύσκολους μαθηματικούς υπολογισμούς, ανάλογα με τις περιστάσεις και τις εργασιακές απαιτήσεις της ζωής, από τα απλά ψώνια για το σπίτι μέχρι την ανέγερση μιας οικοδομής και την κατασκευή αεροπλάνων. Γενικά οι αριθμοί είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την διαχείριση της καθημερινότητας του ανθρώπου, από την πρωτόγονη κοινωνία μέχρι την σημερινή. Είναι έννοιες παγκόσμιες, κοινές και κατανοητές από όλους τους ανθρώπους. Το μόνο που μεταβλήθηκε με την πάροδο των αιώνων είναι το σύστημα αρίθμησης και ο συμβολισμός τους.
ΕΡ. «Το άρμα της φαντασίας αρνήθηκε να την ταξιδέψει. Άραγε πως γίνεται να παγιδεύεται ακόμα και η φαντασία;» γράφετε σ΄ ένα σημείο του βιβλίου. Μπορεί να παγιδευτεί η φαντασία;
ΑΠ. Η φαντασία είναι μια δημιουργική ικανότητα του πνεύματος ή διαφορετικά η ικανότητα της ανθρώπινης ψυχής να δημιουργεί νέες παραστάσεις. Αν λοιπόν διαταραχθεί ένα από τα δύο έντονα από στενοχώρια ή από αγωνία, είναι επόμενο να παγιδευτεί η φαντασία και «το άρμα της να αρνείται να ταξιδέψει».
ΕΡ. «Πάντα υπάρχει μια εξήγηση εκτός των ορίων της δικής μας κοινής λογικής» αναφέρετε σε κάποιο άλλο σημείο. Υπάρχει πράγματι ή το λέμε απλά για ν΄ αποφύγουμε ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε;
ΑΠ. Οι άνθρωποι συνήθως απαριθμούν τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή τους δίχως να τα κατανοούν, διότι τους πιέζει πάντα ο χρόνος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μένουν από τα γεγονότα αυτά, σκοτεινά σημεία στη μνήμη τους, τα οποία είτε από φόβο αποφεύγουν, είτε πραγματικά δεν προλαβαίνουν να ερμηνεύσουν εντός των ορίων της κοινής ανθρώπινης λογικής.
ΕΡ. Μπορεί μια καλή ανάμνηση να «εγκλωβιστεί» στην αμνησία προκειμένου να διασωθεί ακέραια;
ΑΠ. «Η καλή ανάμνηση» δεν εγκλωβίστηκε στην αμνησία. Ο Τέλης που είναι άτομο προικισμένο με μεγάλη αντίληψη υποθέτει πως η καλή ανάμνηση της αγάπης της Αριστέας για τον Πέτρο είναι πολύ καλά φυλαγμένη στον ιδεατό κόσμο της, τον κόσμο των μαθηματικών, προκειμένου να διασωθεί ακέραια, μακριά από την μικροψυχία των ανθρώπων(σελ 389).
ΕΡ. «Η ευτυχία όταν είναι δίπλα μας δεν τη βλέπουμε». Η Αριστέα διαθέτει τη λογική των μαθηματικών και την ευαισθησία του συναισθήματος. Ποιο από τα δυο την κατευθύνει;
ΑΠ. Όπως σε όλους τους ανθρώπους έτσι και στην Αριστέα, άλλοτε επικρατεί η λογική και ενεργεί με ηρεμία και σύνεση, ενώ άλλοτε την κατευθύνει το συναίσθημα και βγαίνουν στην επιφάνεια τα πάθη και οι αδυναμίες της.
ΕΡ. Η ηρωίδα σας ταξιδεύει με τη φαντασία της στον πλανήτη Ανδρομέδα. Ποια είναι η δική σας σχέση με τα ταξίδια;
ΑΠ. Οι σχέσεις μου με τα ταξίδια είναι άριστες. Δεν τα φοβάμαι. Ταξιδεύω σε κοντινούς και μακρινούς προορισμούς, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο όπως αυτοκίνητο, πλοίο, αεροπλάνο.  Δεν διστάζω επίσης να χρησιμοποιήσω και το άρμα της φαντασίας για να ταξιδέψω μέχρι τον γαλαξία της Ανδρομέδας σαν την Αριστέα αλλά και σε άλλους, ακόμα πιο μακρινούς και άγνωστους προορισμούς!
ΕΡ. Τελικά, ποιες λύσεις χρειάζονται στη ζωή;
ΑΠ. Οι λύσεις που μας δημιουργούν λιγότερο πόνο. Συνήθως αυτές, είναι και οι πιο απλές.
ΕΡ. Στο βιβλίο σας χρησιμοποιείτε αφηγητή εκτός από την εισαγωγή και τα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου όπου η πένα σας ακολουθεί πρώτο πρόσωπο. Γιατί επιλέξατε αυτό τον τρόπο γραφής;
ΑΠ. Δεν υπάρχει εξήγηση για όλα όσα ακολουθεί η πένα κάποιου που γράφει ένα μυθιστόρημα. Δεν μπορώ να απαντήσω με βεβαιότητα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, ξεκινάω με πρώτο πρόσωπο στην εισαγωγή και κλείνω με πρώτο πρόσωπο στον επίλογο, πιθανά για να φτάσω στο σημείο από το οποίο ξεκίνησα, ώστε να μπορέσω  απεικονίσω την ιστορία με ένα γεωμετρικό σύμβολο, το σύμβολο του κύκλου.
ΕΡ. Μπαίνω στον πειρασμό να σας ζητήσω να ορίσετε τον εαυτό σας με κάποιον αριθμό ή μαθηματική πράξη. Ποιον θα επιλέγατε;
ΑΠ. Θα επέλεγα τον χώρο των φανταστικών αριθμών. Ας πούμε τον «7i +7».
ΕΡ. Τι θα θέλατε να πείτε ως επίλογο της κουβέντας μας;
ΑΠ. Η ζωή και η δημιουργία είναι θεία δώρα, που ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται και να αισθάνεται ευγνώμων που τα απολαμβάνει. ( Το κορίτσι και οι  αριθμοί σελ. 404)
*** Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος 
 

Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα. 
Γράφει στίχους για τραγούδια, με τελευταίο το «Μαζί μου σε θέλω» (οι στίχοι περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ) σε μουσική και ερμηνεία Χλόης Λάμπρου. Υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά.