Ξεκινά η αξιολόγηση δασκάλων και καθηγητών – Έρχεται ο ατομικός φάκελος

Ο στόχος της κυβέρνησης ήταν ξεκάθαρος ήδη από το 2019. «Εμπιστοσύνη στο δημόσιο σχολείο» ήταν η σημείωση για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση πάνω στον μπλε φάκελο που είχε παραδοθεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Και οριζόταν τότε ως κυβερνητική προτεραιότητα, κάπως οραματικά, η «μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον διευθυντή και στους εκπαιδευτικούς».

Ακριβώς ο ίδιος στόχος πέρασε αυτούσιος στον αναθεωρημένο φάκελο που η Νίκη Κεραμέως έβαλε φέτος στο συρτάρι της. Μόνο που αυτή τη φορά η πιο λεπτομερής εξειδίκευση των άμεσων προτεραιοτήτων – ως μία από τις βασικές μεταρρυθμίσεις του 2021 – περιλαμβάνει τη φράση «αξιολόγηση εκπαιδευτικών, αυτονομία, νέο σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης» και μάλιστα με εμπροσθοβαρές χρονοδιάγραμμα πρώτου τριμήνου. Ο σχεδιασμός δεν είναι καινούργιος, αντιθέτως «ωριμάζει» στο παρασκήνιο από πέρυσι. Γιατί, όπως αναγνωρίζουν στο πρωθυπουργικό γραφείο, και μόνο η λέξη «αξιολόγηση» είτε ατομικά των εκπαιδευτικών είτε των σχολείων, κουβαλάει τα… βάρη του πολιτικού κόστους και της απειλής για γενικευμένο συγκρουσιακό κλίμα, ως πυροκροτητής αντιδράσεων δηλαδή ακόμα και από την κυβερνητική παράταξη των καθηγητών ΔΑΚΕ.

Σύμφωνα με τα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», σε αυτό το φόντο και με ανοιχτά από τη μία το μέτωπο των πανεπιστημίων και από την άλλη το θέμα της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, που το υπουργείο άνοιξε επισήμως, βρίσκεται στα σκαριά το επόμενο νομοθετικό βήμα. Το Μαξίμου προγραμματίζει συγκεκριμένα να «ξεκλειδώσει» εντός του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, τη συζήτηση για την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, με στρατηγικό στόχο να εφαρμόζεται το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο στο επόμενο σχολικό έτος.

Συνθήκες αξιοκρατίας

Το σήμα αποφασιστικότητας – όπως θέλουν να το εκπέμπουν από τα «κεντρικά» της κυβέρνησης – ώστε τρέξει η διαδικασία με σαφές χρονοδιάγραμμα και αυτή τη φορά χωρίς αναβολές, συνοδεύεται από εκτιμήσεις για «έκρηξη» της έντασης με τις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών, τις συνδικαλιστικές παρατάξεις αλλά και στο πολιτικό πεδίο εντός και εκτός Βουλής. Είναι ενδεικτική η αποστροφή κορυφαίου κυβερνητικού παράγοντα ο οποίος μιλά για «μάχη των μαχών», ενόσω από το Μαξίμου θα επιδιώξουν να στείλουν προς την κοινωνία το μήνυμα ότι «διαμορφώνουμε συνθήκες αξιοκρατίας». Ενα μήνυμα που συνδέεται με την κυρίαρχη εκτίμηση στο πρωθυπουργικό περιβάλλον ότι η πλειονότητα της κοινωνίας – κατά το μότο του Κυριάκου Μητσοτάκη –«είναι πλέον ώριμη για αλλαγές». Οπως αναγράφεται συγκεκριμένα στον «οδηγό» διακυβέρνησης, το ενιαίο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής για το 2021, «προωθούνται μεταρρυθμίσεις για τη δημιουργία μιας κουλτούρας αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας στην εκπαιδευτική κοινότητα…». Εξού και, εφόσον δεν σημειωθούν καθυστερήσεις ή τυχόν… οπισθοχώρηση στον κυβερνητικό σχεδιασμό, αναμένεται στις επόμενες εβδομάδες να ανοίξουν δύο κεφάλαια: το ένα αφορά ξεχωριστά την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και το δεύτερο την αυτονομία των σχολικών μονάδων.

Σε θέσεις μάχης οι «πολέμιοι»

Το στίγμα έχει ήδη δοθεί δια στόματος της υπουργού φέρνοντας μπροστά το δόγμα «όποιος αξιολογεί, αξιολογείται», που εμφανίζεται εκ διαμέτρου αντίθετο με εκείνο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνέχεια της πολιτικής έντασης στα θέματα της Παιδείας, και κρατά σε θέση μάχης το κίνημα των εκπαιδευτικών. Οι πολέμιοι της αξιολόγησης δεν αμφισβητούν μόνο τον τρόπο αλλά κυρίως τους σκοπούς του μέτρου, το οποίο καμία κυβέρνηση δεν το έχει φτάσει μέσα στους κόλπους των δασκάλων και των καθηγητών (με εξαίρεση μία περιορισμένου εύρους διαδικασία για τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία).

Οι αλλαγές

Ενόψει της εκτεταμένης συζήτησης εντός Μαξίμου πια και σύμφωνα με την μέχρι στιγμής προετοιμασία και όσες «μετρημένες» προαναγγελίες έχουν γίνει από την ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, μεταξύ άλλων έρχονται ο ηλεκτρονικός φάκελος ατομικά για κάθε δάσκαλο και καθηγητή, η καθιέρωση συνέντευξης μεταξύ αξιολογητή και αξιολογούμενου, το μοντέλο των δύο – ή και περισσότερων – αξιολογητών για κάθε εκπαιδευτικό καθώς και προκαθορισμένες παρατηρήσεις του εκπαιδευτικού επί το έργον, δηλαδή στη διάρκεια της διδασκαλίας. Η ατομική αξιολόγηση, κατά τον σχεδιασμό, θα έχει δύο διακριτές κατευθύνσεις: από τη μία θα αφορά το έργο εντός σχολείου, από την άλλη θα εκτείνεται στο ευρύτερο προφίλ του εκπαιδευτικού σχετικά με τις επιμορφώσεις στις οποίες έχει συμμετάσχει, τα πτυχία του, τις μεθόδους διδασκαλίας που προτιμά (χρήση τεχνολογιών, καινοτομίες κ.ά.), την ερευνητική δραστηριότητά του κ.ο.κ. Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο «κουμπώνει» με τον προκαθορισμένο από το 2019 στόχο της κυβέρνησης περί «εμπιστοσύνης στους διευθυντές» αφού εκείνοι μαζί με τους σχολικούς συμβούλους είναι αυτοί που προδιαγράφεται πως θα βρεθούν στο προσκήνιο με ενισχυμένο ρόλο.

Τα σχολεία

Είναι σαφές ότι τα επόμενα βήματα (το πώς αλλά πρωτίστως το πότε θα γίνουν τελικά) περνούν και μέσα από την εξέλιξη του κεφαλαίου «αξιολόγηση των σχολικών μονάδων», το οποίο άνοιξε εσχάτως υπουργική απόφαση, για πρώτη φορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το πλάνο προβλέπει να υπάρξουν εντός του Φεβρουαρίου υποστηρικτικές καταρτίσεις προς τα αρμόδια στελέχη εκπαίδευσης από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ενώ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο κηρύσσοντας την έναρξη των διαδικασιών, την εσωτερική αξιολόγηση αναλαμβάνει ο Σύλλογος Διδασκόντων και την εξωτερική οι Συντονιστές Εκπαιδευτικού Εργου και τα Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού.