Subscribe Now

Trending News

Τα cookies επιτρέπουν μια σειρά από λειτουργίες που ενισχύουν την εμπειρία σας στo now24.gr.
Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies, σύμφωνα με τις οδηγίες μας.
29 Μαρ 2024
Πολιτισμός

Κωνσταντίνα Μπάρλα: Ο φόβος και ο έρωτας είναι ορκισμένοι εχθροί και σύμμαχοι ταυτόχρονα

 

Απο τη Μαίρη Γκαζιάνη

H Κωνσταντίνα Μπάρλα γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1981. Ανήσυχο πνεύμα, από μικρή αγαπούσε την ενασχόληση με τις ξένες γλώσσες, τη λογοτεχνία, την ποίηση και τους πολιτισμούς του κόσμου. Σπούδασε Αγγλική φιλολογία και έχει εργαστεί διδάσκοντας την Αγγλική γλώσσα σε μαθητές όλων των ηλικιών. Κατοικεί μόνιμα στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας. Είναι παντρεμένη και έχει έναν γυιό. Το μεγαλύτερο πάθος της ζωής της είναι τα ταξίδια. Η συγγραφή πάντα ήταν ανάγκη και απελευθέρωση. Το Φόβος ή Έρωτας είναι το πρώτο μυθιστόρημα που αποφασίζει να εκδώσει.

ΕΡ. Κυρία Μπάρλα σπουδάσατε Αγγλική φιλολογία και ασχολείστε με τη συγγραφή. Οι σπουδές στη φιλολογία σας έτρεψαν προς τη συγγραφή ή η ανάγκη σας για συγγραφή σας οδήγησε στο δρόμο των σπουδών σας;

ΑΠ. Νομίζω ότι η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη επειδή θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι που αγαπούν τη λογοτεχνία και την τέχνη γενικότερα κρύβουν έναν επίδοξο συγγραφέα μέσα τους. Αρκεί να τον ξυπνήσουν και το γράψιμο τότε γίνεται λυτρωτική ανάγκη και μονόδρομος.  Η φιλολογία και η συγγραφή είναι συγκάτοικοι στην ίδια πολυκατοικία της κάθε γλώσσας.  Υπάρχει μια βαθειά εξάρτηση.  Μοιάζει με την σχέση ανάμεσα στη μουσική και στην κιθάρα, στη ζωγραφική και στα μολύβια, στη μαγειρική και στα μπαχαρικά.

ΕΡ. Διδάσκοντας την αγγλική γλώσσα ήρθατε σε επαφή με παιδιά και ενήλικες. Ποια εμπειρία αποκτήσατε από την επαφή σας με τα παιδιά;

ΑΠ. Είμαι ένας άνθρωπος που πραγματικά λατρεύω το επάγγελμά μου και ιδιαίτερα την δυνατότητα που μου δίνει να συναναστρέφομαι παιδιά πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κάθε φορά που δουλεύω με νεαρούς μαθητές θυμάμαι μια έκφραση που με συγκινεί ιδιαίτερα: «Ένας δάσκαλος αγγίζει το αύριο… σήμερα!» Αυτό ακριβώς μου δίνει η εμπειρία μου με τα παιδιά, την δυνατότητα να ανακαλύπτω φρέσκες ιδέες, να λαμβάνω θετική ενέργεια και μια απέραντη αισιοδοξία ότι όλα θα γίνουν καλύτερα! Εγώ τους διδάσκω να αγαπούν τη μάθηση και οι μαθητές μου μαθαίνουν να ελπίζω!

ΕΡ. Οι ενήλικες, ως συνειδητοποιημένοι μαθητές, ή τα παιδιά, που τις περισσότερες φορές ακολουθούν την απόφαση των γονιών για την εκμάθηση ξένης γλώσσας, είναι οι καλύτεροι αποδέκτες;

ΑΠ. Με βεβαιότητα σας λέω ότι τα παιδιά είναι οι καλύτεροι αποδέκτες της μαθησιακής διαδικασίας. Η εξήγηση είναι απλή. Μπορεί να ξεκινούν μια ξένη γλώσσα μετά από προτροπή και καθοδήγηση των μεγαλύτερων αλλά στην πορεία βρίσκουν μεγάλη απόλαυση γιατί το γλωσσικό επίπεδο που κατακτούν τους επιτρέπει να ανακαλύψουν καινούργιες δυνατότητες. Για παράδειγμα, μπορούν να μιλήσουν σε συνομήλικους τους στο εξωτερικό και να κάνουν νέες συναρπαστικές φιλίες, μπορούν να βλέπουν ταινίες και να αντιλαμβάνονται τους στίχους των τραγουδιών χωρίς τη βοήθεια της μετάφρασης. Μια ξένη γλώσσα τους ανοίγει την πόρτα σε έναν νέο συγκλονιστικό κόσμο. Συνήθως οι ενήλικες που μαθαίνουν ξένες γλώσσες έχουν ως κίνητρο μια εργασιακή τους ανάγκη ή την απόκτηση ενός πτυχίου για το βιογραφικό τους. Έτσι χάνουν το κίνητρο των παιδιών… την απόλαυση που σου δίνει η μάθηση!

ΕΡ. Όπως αναφέρετε στο βιογραφικό σας, το μεγαλύτερο πάθος σας είναι τα ταξίδια. Που οφείλεται αυτό το πάθος;

ΑΠ. Για μένα το ταξίδι είναι ο ορισμός της ίδιας της ζωής.  Νομίζω πως αν όλοι οι άνθρωποι αποφάσιζαν να ταξιδέψουν έστω και λίγο και να αφήσουν τα σύνορα της χώρας τους ώστε να βιώσουν πραγματικά μια άλλη κουλτούρα, ένα διαφορετικό πολιτισμό, τότε, ο κόσμος μας θα ήταν πολύ πιο ειρηνικός και η λέξη ρατσισμός ίσως να εξαφανιζόταν από το λεξιλόγιό μας. Ένα ταξίδι σου δίνει την ευκαιρία να ανοίξεις τους πνευματικούς ορίζοντες, να αντιληφθείς και να αποδεχτείς το διαφορετικό, να κάνεις φιλίες και να ανταλλάξεις ιδέες. Ένα ταξίδι, όπως ακριβώς και το διάβασμα, είναι εκπαίδευση αλλά και οδηγός αυτογνωσίας.

ΕΡ. Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; 

ΑΠ. Αυτή είναι μια κλασσική ερώτηση που μου την απευθύνουν οι αναγνώστες στις παρουσιάσεις του βιβλίου και σε κάθε ευκαιρία που μου δίνεται να επικοινωνήσω μαζί τους. Λέω χαρακτηριστικά ότι το αποφάσισα όταν κατάλαβα ότι οι λέξεις είναι πιο δυνατές από τις σκέψεις. Και πραγματικά έτσι είναι, γιατί η συγγραφή είναι το αποτύπωμα όλων των θεμάτων και των ιδεών που με απασχολούσαν ως τώρα και περίμεναν καρτερικά την σωστή ώρα για να αποκτήσουν λόγο και υπόσταση μέσω της πεζογραφίας.

ΕΡ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημά σας «Φόβος ή έρωτας». Θέτοντας το διαζευτικό ή ανάμεσα στις λέξεις σημαίνει ότι όπου υπάρχει το ένα δεν υπάρχει το άλλο;

ΑΠ. Επέλεξα αυτόν τον τίτλο επειδή οι ήρωες του βιβλίου βιώνουν έντονα και βασανιστικά αυτό το πανανθρώπινο δίλλημα, το βιώνουν από την πρώτη έως και την τελευταία σελίδα. Ο φόβος και ο έρωτας είναι ορκισμένοι εχθροί και σύμμαχοι ταυτόχρονα. Από την μία πλευρά, ο φόβος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του έρωτα. Ακριβώς όπως είναι και θεμελιώδες κομμάτι κάθε μεγάλης αλλαγής που σαρώνει τη ζωή μας. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ο φόβος αποτελεί το αντίπαλο δέος του έρωτα γιατί ο πρώτος πορεύεται με την σωφροσύνη και ο άλλος με την τρέλα και τον αυθορμητισμό. Ο φόβος σε κρατάει δέσμιο στον παλιό γνωστό σου εαυτό ενώ ο έρωτας θα σε ξεθεμελιώσει, θα σε στραγγίξει αλλά στο τέλος πάντα, με έναν μοναδικό τρόπο, θα σε ξαναγεννήσει. Θα σου δώσει φτερά ώστε να κοιτάς τον ήλιο χωρίς να καίγεσαι.

ΕΡ. «Πόση δύναμη και θάρρος πρέπει να έχεις για να πάρεις μια τελική απόφαση, να ξεπεράσεις τον εαυτό σου;» ρωτάτε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Σε ποιες περιπτώσεις συμβαίνει αυτό;

ΑΠ. Συμβαίνει στις περιπτώσεις που η τελική επιλογή για το μονοπάτι που θα διαβούμε στη ζωή  δεν είναι η πιο ταιριαστή, η πιο σύμφωνη με τα κοινωνικά πρότυπά ή με τις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από εμάς. Αν και θεωρητικά ζούμε σε μια κοινωνία που έχει αποτινάξει το αμαρτωλό, στενόμυαλο και κλειστοφοβικό τρόπο ζωής του παρελθόντος, πολύ συχνά βλέπουμε ανθρώπους να πολεμούν τα θέλω τους για να μην προδώσουν το κοινωνικό κατεστημένο. Διάβασα πρόσφατα ότι οι Έλληνες φοβόνται πιο πολύ την γνώμη του κόσμου από τον ίδιο τον θάνατο. Ως πολίτης μιας μικρής επαρχιακής πόλης θα σας πω ότι δυστυχώς, αυτή η ειρωνική φράση είναι εντελώς πραγματική. Και ναι, τελικά θέλουν δύναμη και θάρρος οι τελικές αποφάσεις… όποιες και να είναι… άλλες φορές θα προδώσουμε τον εαυτό μας και άλλες την κοινωνία.

ΕΡ. Στο βιβλίο σας αφηγείστε τις ερωτικές ιστορίες τριών ζευγαριών που συνδέονται μεταξύ τους στα φοιτητικά τους χρόνια. Υπάρχουν πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα από τα οποία εμπνευστήκατε ή όσα διηγείστε αφορούν εξ ολοκλήρου μυθοπλασία;

ΑΠ. Το μυθιστόρημα περιέχει γενναίες δόσεις αλήθειας αλλά και μυθοπλασίας ταυτόχρονα. Στην ουσία η έννοια του ταξιδιού με έσπρωξε να γράψω αυτό το βιβλίο, το οποίο είναι η αντανάκλαση πολλών ταξιδιωτικών εμπειριών μου σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Εκεί, σε εκείνα τα μέρη, είχα την τύχη να γνωρίσω φιγούρες ανθρώπων που μου κληροδότησαν με γενναιοδωρία μικρές δικές τους ιστορίες. Αυτές θέλησα να διασώσω και χρησιμοποιώντας αυτούς τους ανθρώπους ως πηγή έμπνευσης μαζί με τα τεχνάσματα της μυθοπλασίας γράφτηκε ένα βιβλίο για όλους εκείνους που αγαπούν έναν κόσμο χωρίς σύνορα και διχασμούς. Ένα βιβλίο που αρέσκεται στο διαφορετικό.

ΕΡ. Με ποιο σκεπτικό επιλέξατε τις εθνικότητες των ηρώων του βιβλίου σας (Ελληνίδα, Τούρκος, Γερμανίδα, Σέρβος, Γαλλίδα, Γαλλος-Μαλτέζος);

ΑΠ. Η επιλογή ήταν εύκολη γιατί ο κάθε ήρωας αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική χώρα που αφήνει ένα ιδιαίτερο στίγμα στη σημερινή Ευρώπη. Η Ελληνίδα με τον Τούρκο αγαπημένο της ανακαλύπτουν την σοκαριστική ομοιότητα των δύο αυτών λαών αλλά και ταυτόχρονα το χάσμα και την άγνοια που τους τυλίγει. Ο Σέρβος ήρωας ερωτεύεται μια Γερμανίδα. Η χώρα με την πιο ισχυρή οικονομία στην Ευρώπη απέχει τόσο πολύ από την ταλαιπωρημένη και πολύπαθη Σερβία. Οι αστικοί μύθοι τους παρελθόντος εμποδίζουν τους λαούς να έρθουν κοντά και οι ήρωες πρέπει να παλέψουν για τα δικαιώματά τους. Η Μάλτα πάλι είναι ένα μικρό κομμάτι γης αποκομμένο από την υπόλοιπη ήπειρο και φαντάζει τόση μικρή και ασήμαντη μπροστά στη Γαλλία που πάντα αρέσκεται να επιδεικνύει τα κατορθώματά της στις τέχνες και στον πολιτισμό. Όλοι οι ήρωες πασχίζουν  να κατακτήσουν την ιδιαίτερη Ευρωπαϊκή τους ταυτότητα. Όλοι είναι Ευρωπαίοι, είναι ίδιοι αλλά ταυτόχρονα και τόσο διαφορετικοί.

ΕΡ. «Άραγε αγαπάμε το πρόσωπο ή περισσότερο αγαπάμε αυτό που μας δίνει ο έρωτας;» ρωτάει ο Μάριος τον Βίκτωρα και το ίδιο σας ρωτάω κι εγώ.

ΑΠ. Πραγματικά δεν είμαι σίγουρη αν έχει ρεαλιστική απάντηση αυτό το ερώτημα. Ξέρετε, στη ζωή  μερικά πράγματα είναι αδύνατον να αποκτήσουν ορισμούς και ένα από αυτά είναι ο έρωτας. Μόνο ιδιότητες μπορείς να του προσάψεις. Ο έρωτας βιώνεται από κάθε άνθρωπο εντελώς διαφορετικά.  Για κάποιους είναι η κατάκτηση της ευτυχίας και για άλλους μια σαγήνη που σε βαλτώνει. Το τι θα αγαπήσει ο καθένας από εμάς είναι ζήτημα ατομικής ευθύνης νομίζω. Πάντως, οι αναγνώστες συνήθως μου σχολιάζουν την πρωτότυπη απάντηση που έδωσε ο Βίκτωρ στο βιβλίο και είναι ένα από τα θέματα που έχω συζητήσει μαζί τους διεξοδικά. Βέβαια, ποτέ δεν φτάσαμε με ασφαλή συμπεράσματα.

ΕΡ. «Είναι παράξενη αυτή η ανθρώπινη ικανότητα να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα κι εκούσια να εθελοτυφλεί» γράφετε σ΄ ένα σημείο του βιβλίου. Γιατί συμβαίνει αυτό;

ΑΠ. Νομίζω ότι είναι κομμάτι της ανθρώπινης ψυχολογίας. Δεν υπάρχει ουσιαστική εξήγηση. Είναι μέρος της ανθρώπινης ταυτότητας, είναι κι αυτό από εκείνα τα στοιχεία που μας παιδεύουν και μας δημιουργούν προβλήματα χωρίς εξήγηση. Το βλέπουμε παντού γύρω μας, άνθρωποι να επιλέγουν να ζουν με τις ψευδαισθήσεις τους ενώ η αλήθεια λάμπει μπροστά στα ματιά τους σαν το πιο δυνατό πυροτέχνημα. Άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων κοιμούνται αγκαλιά με την πλάνη…  Μην με ρωτάτε αν υπάρχει λύση, ίσως η αυτογνωσία να είναι η απάντηση.

ΕΡ. «Μόνο με τον έρωτα τρέφεται η μεγαλύτερη βία…» γράφετε σε κάποιο άλλο σημείο. Σε ποια περίπτωση ο έρωτας τρέφει τη βία;

ΑΠ. Η σχέση του έρωτα με τη βία έχει αναλυθεί από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες, φιλοσόφους και ψυχολόγους. Δεν αναφέρομαι βέβαια στη βία του αίματος και του πολέμου αλλά στη βία που υποθάλπει η σιγή, στη βία που δεν είναι ορατή με το ανθρώπινο μάτι.  Ο έρωτας και η βία πάντα είχαν μια σχέση πολυεπίπεδη κι έτσι ακριβώς αποτυπώνεται και στο βιβλίο. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, το απόσπασμα αφορά τη βία που ασκεί ο κάθε άνθρωπος στον ίδιο του τον εαυτό. Αφορά την τάση μας να απαρνιόμαστε την ταυτότητά μας, τα θέλω μας ή και τα όνειρά μας ακόμα θυσιάζοντάς τα όλα στον βωμό του έρωτα. Πολλές φορές η βία που μας ασκεί ο έρωτας μας κάνει να συρθούμε γυμνοί πίσω από το άρμα του. Μας κάνει έρμαια στις πικάντικες διαθέσεις του…

ΕΡ. «… ίσως δεν διαφέρει και πολύ το όνειρο από τον έρωτα» αναφέρετε. Τι θέλετε να τονίσετε;

ΑΠ. Θέλω να τονίσω την παροδικότητα του έρωτα, των ονείρων, της ευτυχίας, της δημιουργίας και εντέλει, την παροδικότητα της ίδιας της ζωής. Τίποτα δεν διαρκεί για πάντα, όμως αυτό το βάρβαρο συμπέρασμα ίσως είναι το μυστικό της απόλυτης γοητείας αυτού του κόσμου. Το γεγονός ότι όλα μια μέρα θα τελειώσουν τους δίνει μεγαλύτερη αξία!

ΕΡ. Ο Φερχάτ αναρωτιόταν «αν είναι όντως αλήθεια ότι κερδίζεις τη δύναμη με την αυταπάρνηση». Η αυταπάρνηση δηλώνει δύναμη ή αδυναμία;

ΑΠ. Αν εξετάζαμε το ζήτημα της αυταπάρνησης από τη θεολογική του διάσταση, όπως έκανε και ο ήρωας του βιβλίου, θα διαπιστώναμε ότι θεωρείται η άκρατη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής. Αν το εξετάσουμε από την ψυχολογική του διάσταση, η αυταπάρνηση είναι ένας βίαιος τρόπος καταπάτησης του εγώ σου. Ο κάθε άνθρωπος βλέπει την αυταπάρνηση με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τον βαθμό που έχει εξερευνήσει τον εαυτό του, τις αντοχές και τα όρια του.

ΕΡ. «Όμως αγνόησε την απειλή μιας αστάθμητης μεταβλητής του παρελθόντος, που έσκασε μπροστά του και διεκδικούσε να γίνει μέλλον». Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι το παρελθόν να γίνει μέλλον;

ΑΠ. Αν θεωρήσουμε ότι το μέλλον είναι ένα κτίσμα που έχει τα θεμέλιά του στο παρελθόν, τότε η απάντηση είναι θετική, θα μπορούσε το παρελθόν να γίνει μέλλον. Η ευκολία ή η δυσκολία αυτού του εγχειρήματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η πρώτη και βασικότερη συνισταμένη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και κατά πόσο έχει διδαχτεί από τα λάθη και τα πάθη των παρελθοντικών καιρών. Η γνώση του παρελθόντος και το βάθος των συναισθημάτων μας καθορίζει το μέλλον. Δεν υπονοώ πως δυο άνθρωποι που μοιράζονται μια ιστορία χρόνων θα είναι οι ίδιοι μετά από ένα μεγάλο κενό αλλά η αρμονία έρχεται μόνο μέσω της σοφίας. Έρχεται όταν αντιληφθούμε στον μέγιστο βαθμό την αξίας της ειλικρίνειας, και αν ξεπεράσουμε τους φόβους μας. Το μέλλον, άλλωστε, μοιάζει τόσο πολύ με τη νύχτα… κάθε μυστηριώδης ήχος ξυπνάει και μια αμφιβολία μας…

ΕΡ. Τι συμβολίζει η γυναίκα που βρίσκεται πίσω από τις «Τρεις ερωτικές ιστορίες άρρηκτες μεταξύ τους» όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο;

ΑΠ. Η γυναίκα αυτή δεν είναι άλλη από την αφηγήτρια του έργου η οποία παρουσιάζει τις ιστορίες με έναν μοναδικό, δικό της τρόπο, έναν τρόπο που θα πρέπει ο αναγνώστης να ανακαλύψει μόνος του. Η αφηγήτρια έχει κι αυτή να θυμηθεί τη μικρή της προσωπική ιστορία. Γίνεται και η ίδια ήρωας ενός δικού της «κάποτε». Συμβολίζει την απόλυτη πεποίθηση ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν αυτό που λέμε «το τρίτο μάτι» και μπορούν να βλέπουν τα πράγματα αλλιώς!

ΕΡ. Σας ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση της συνέντευξης και σας εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σας.

ΑΠ. Εγώ ευχαριστώ για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και την τόσο εποικοδομητική συζήτηση. Εύχομαι και ελπίζω να μας δίνονται συχνά ευκαιρίες να μιλάμε για λογοτεχνία και βιβλία.

*Το βιβλίο «Φόβος ή έρωτας» της Κωνσταντίνας Μπάρλα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός

Μαίρη Γκαζιάνη

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.

Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της ΑΛΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ από την Εμπειρία Εκδοτική.

Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από τριακόσιες συνεντεύξεις. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Το διάστημα Ιούλιος 2017 έως Μάρτιος 2018 υπήρξε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style.

Γράφει στίχους για τραγούδια ενώ μεγάλη της αγάπη είναι το θέατρο με το οποίο ασχολείται ερασιτεχνικά.

Related posts