Subscribe Now

Trending News

Τα cookies επιτρέπουν μια σειρά από λειτουργίες που ενισχύουν την εμπειρία σας στo now24.gr.
Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies, σύμφωνα με τις οδηγίες μας.
29 Μαρ 2024
Πολιτισμός

Η “εξομολόγηση” του δεσμοφύλακα με τις καλλιτεχνικές ανησυχίες

 
 

Από τη Μαίρη Γκαζιάνη
 
 
 
 
Πως γίνεται στον ίδιο άνθρωπο να βρίσκουν ανταπόκριση η αυστηρότητα και η ευαισθησία; Πως γίνεται, στο ίδιο 24ωρο, άλλοτε να επικρατεί ο αυστηρός δεσμοφύλακας και άλλοτε ο ευαίσθητος καλλιτέχνης; Ο Γιάννης Κούτρας μας εξηγεί τις καλλιτεχνικές ανησυχίες του και μας περιγράφει τις δύσκολες ώρες  της ζωής ενός δεσμοφύλακα.   
 
ΕΡ. Γιάννη γεννήθηκες στην Αθήνα αλλά μεγάλωσες στην Ελαία Ν. Φωκίδος απ΄ όπου κατάγεσαι. Πως ήσουν σαν παιδί;
ΑΠ. Ναι γεννήθηκα στην Αθήνα και κατάγομαι από την Ελαία, το μικρό Παρίσι, όπως έχω ονομάσει το χωριό μου, αφού βρίσκεται σε μια γεωγραφική θέση με πάρα πολύ καλή θέα. Σαν παιδί, έζησα πολύ περιπετειώδεις στιγμές που κινδύνεψε η ζωή μου, αλλά δόξα τον Θεό κατάφερα να είμαι απόλυτα υγιής. Ήμουν αρκετά ντροπαλός, πάρα πολύ ευαίσθητος, ονειροπόλος και αρκετά περίεργος, ήθελα από περιέργεια να παρακολουθώ και να μαθαίνω τα πάντα.
ΕΡ. Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες σου πότε αφυπνίστηκαν;
ΑΠ. Προσπαθώντας να μαθαίνω, να φτιάχνω και να δημιουργώ διάφορα πράγματα, αφού πίστευα, και πιστεύω ακόμα, ότι μπορώ να φτιάξω και να δημιουργήσω πάρα πολλά πράγματα, ακόμα και πράγματα που καταστρέφονται, που για κάποιον είναι για πέταμα, εγώ τα επισκευάζω, για μένα όλα επισκευάζονται.
 
ΕΡ.  Πότε άρχισες ν΄ ασχολείσαι με τη ζωγραφική;
ΑΠ. Από παιδί, όταν έβλεπα ζωγραφιές φίλων μου στο σχολείο, ήθελα να ζωγραφίσω κι εγώ. Όμως, άρχισα ν΄ ασχολούμαι με την ζωγραφική γύρω στην ηλικία των 19 ετών. Τα πρώτα μου έργα ήταν με μολύβι και στυλό, άρεσαν σε πολλούς και με παρότρυναν να ζωγραφίσω με χρώματα και με πινέλα. Το ίδιο διάστημα,, κι αφού εργαζόμουν ως βοηθός υδραυλικού, μαθαίνοντας να κολλάω χαλκοσωλήνες, σκέφτηκα πως θα μπορούσα να κάνω διάφορες κατασκευές – δημιουργίες και με χαλκό. Τα πρώτα μου έργα από χαλκό ήταν ένας καθρέπτης και ένα φωτιστικό.
ΕΡ. Συνέχισες και με τον πηλό, τι είδους έργα κατασκεύασες;
ΑΠ. τα πρώτα μου έργα ήταν ένα ημίγυμνο κορμί (που παρίστανε την αναγέννηση της φύσης) πάνω σε έναν πίνακα κι ένα καραβάκι από πηλό (κάτι σαν τριήρης).
 
ΕΡ. Από τι εμπνέεσαι κυρίως;
ΑΠ. Εμπνέομαι από τη φύση και δημιουργώ χρησιμοποιώντας πολλές τεχνικές από πάρα πολλά γήινα υλικά.
 
ΕΡ. Γνωρίζω ότι κατασκευάζεις και κοσμήματα. Τι σε ώθησε και προς την κατασκευή κοσμημάτων;
ΑΠ. Μου άρεσαν πάντα τα ωραία κομπολόγια, έτσι πήρα χάντρες από ημιπολύτιμους λίθους και έφτιαξα μερικά για μένα. Βλέποντάς τα, κάποιοι συνάδελφοί μου ζήτησαν να φτιάξω και γι΄ αυτούς. Κατόπιν, έφτιαχνα (με χάντρες από ημιπολύτιμους λίθους στην τότε κοπέλα μου, βραχιόλια και κολιέ, κι αφού τα είδαν κάποιες φίλες της, άρχισαν να μου παραγγέλνουν, οπότε αποφάσισα να ασχοληθώ φτιάχνοντας κομπολόγια και κοσμήματα με ημιπολύτιμους λίθους, (ροζ χαλαζία, αμέθυστο, αιματίτη, κοράλλια, μαργαριτάρια, χρυσόλιθους, νεφρίτες, φεγγαρόπετρες, αχάτες φθορίτη, ουνακίτη, σοδαλίτης και πολλές άλλες πέτρες).
 
ΕΡ. Έχεις κάνει κάποιες σχετικές σπουδές ή είσαι αυτοδίδακτος;
ΑΠ. Είμαι αυτοδίδακτος και προσπαθώ να κρατήσω το ταλέντο μου χωρίς να εκπαιδευτώ για να δω μέχρι τι μπορώ να δημιουργήσω από μόνος μου … Νομίζω ότι αν δημιουργείς κάτι καλό από μόνο σου (έστω και μέτριο) έχει περισσότερη αξία για μένα που το δημιουργώ και γι’ αυτόν που θα το επιλέξει.
 
ΕΡ. Τα έργα σου από τη πρώτη στιγμή προκάλεσαν θετικές εντυπώσεις. Πότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική έκθεσή σου και πως υποδέχθηκε τα έργα σου το φιλότεχνο κοινό;
ΑΠ. Μετά από πολύ κοπιαστική δουλειά, με μεράκι και υπομονή, έκανα την πρώτη μου έκθεση στην Ναύπακτο. Αν και ήμουν πρωτοεμφανιζόμενος, ο κόσμος που ήρθε στην έκθεση (και οι συγγενείς, φίλοι) εντυπωσιάστηκαν με τα έργα μου. Αυτό μου έδωσε αέρα και ζήλο για να συνεχίσω.
 
ΕΡ. Τι είναι για σένα η δημιουργία;
ΑΠ. Η δημιουργία είναι διαφυγή από τις δυσκολίες της ζωής και τα καθημερινά αδιέξοδα, είναι γνωριμίες, κοινωνικότητα, αισιοδοξία και επιβράβευση όταν το αποτέλεσμα είναι το προσδοκώμενο και αρέσει σε κάποιους ανθρώπους.

Η Μαίρη Γκαζιάνη με τον Γιάννη Κούτρα

ΕΡ. Γνωρίζω ότι το επάγγελμά σου είναι εντελώς διαφορετικό από τις καλλιτεχνικές ανησυχίες σου. Είσαι δεσμοφύλακας σε κάποιες φυλακές. Πως συνδυάζεται η αυστηρότητα του δεσμοφύλακα με την ευαισθησία του καλλιτέχνη;
ΑΠ. Ναι, υπηρετώ εδώ και 15 χρόνια στις φυλακές, σε ένα δύσκολο χώρο με δύσκολες συνθήκες. Συναναστρέφομαι καθημερινά με πολλές διαφορετικές κοινωνικές ομάδες (όσον αφορά τη νοοτροπία και το χαρακτήρα των φυλακισμένων) αφού οι περισσότεροι άνθρωποι (περίπου το 70% των κρατουμένων) προέρχονται από πολλά και διαφορετικά κράτη, με διαφορετικές νοοτροπίες. όχι πώς το υπόλοιπο 30% (των Ελλήνων κρατούμενων) είναι και τα καλύτερα παιδιά.
Υπάρχουν όμως και αρκετοί κρατούμενοι που είναι πολύ καλά παιδιά και ξεχωρίζουν από το σύνολο. Πολλές φορές, έρχομαι σε πολύ δύσκολη θέση από τα πάμπολλα οικογενειακά, οικονομικά, ψυχικά, κοινωνικά, αντιεξουσιαστικά προβλήματα των φυλακισμένων που καλούμε ν΄ αντιμετωπίσω. Πρέπει όμως να προσαρμοστείς και να ανταπεξέλθεις στις δυσκολίες, με ψυχραιμία και λύσεις, έτσι ώστε να μην κάνεις τα πράγματα χειρότερα.
Προσπαθώ κάθε φορά να παίξω διάφορους ρόλους, να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου, σε ότι μου ανατίθεται, σε ότι αναλαμβάνω και πρέπει να διαχειριστώ, να προσφέρω τον καλύτερο εαυτό μου, με γνώμονα πάντα το σωστό και δίκαιο, με ισονομία και χωρίς διακρίσεις, με σεβασμό στους νόμους και στους κανόνες του κράτους, τηρώντας τον όρκο που έδωσα κατά τον διορισμό μου.
Κάποιες φορές, όμως (έχεις να κάνεις με υπόκοσμο), θέλουν και απαιτούν να περάσουν τους δικούς τους νόμους και κανόνες (μιας και τα τελευταία περίπου 7 χρόνια έχουν πάρει τον έλεγχο και το πάνω χέρι μέσα στην φυλακή) απειλώντας ακόμα και την ίδια σου την ζωή.
Νομίζω πώς γι’ αυτό ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό και η ελαστικότητα, αντισυναδελφικότητα, ό φόβος, o τρόμος των περισσοτέρων συναδέλφων, ακόμα και η παραβατικότητα μερικών απ΄ αυτούς, έτσι, κάποιες φορές έρχεσαι σε σύγκρουση, όταν προσπαθείς να είσαι νομοταγής και να τηρήσεις τους κανόνες της φυλακής (τους υπηρεσιακούς κανονισμούς), και μένεις κάποιες φορές ξεκρέμαστος (αφού ξεχωρίζεις από το σύνολο για την τυπικότητα σου στους κανόνες) και τότε τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα, και προσπαθείς με τα λίγα στηρίγματα να αντιμετωπίσεις τις πάρα πολλές και μεγάλες δυσκολίες.
Όμως, πάντα υπάρχουν οι (λίγοι) καλοί και ψύχραιμοι άνθρωποι (φύλακες και κρατούμενοι) που κρίνουν δίκαια και ψύχραιμα τις δυσκολίες και με αμοιβαίο σεβασμό επικρατεί η ψυχραιμία και τα προβλήματα λύνονται με νόμιμες λύσεις. Κάπως έτσι κυλάει η καθημερινότητα, βάζοντας στη ζωή μου και την τέχνη, σαν ένα τρόπο διαφυγής από τις εργασιακές δυσκολίες. Βρίσκω την χαρά, την ηρεμία και την αισιοδοξία δημιουργώντας…
 
ΕΡ. Υπήρξε κάποιο περιστατικό που σε τρόμαξε ιδιαίτερα στο χώρο εργασία σου;
ΑΠ. Ναι, υπήρξαν πάρα πολλά περιστατικά που συνέβησαν μπροστά στα μάτια μου και με τρόμαξαν, όπως θάνατοι κάποιων κρατουμένων από προβλήματα υγείας (καρδιά) , ναρκωτικά, από αυτοκτονίες, αλλά περισσότερο απ΄ όλα με σόκαρε και με συγκλόνισε ο θάνατος ενός συναδέλφου μου οικογενειάρχη που μπήκε μέσα σε ένα κελί, για να κάνει την προγραμματισμένη καταμέτρηση των κρατουμένων και τον έσφαξε ένας κρατούμενος, δύο λεπτά πριν φθάσω στην πτέρυγα για να μπούμε μαζί μέσα στο κελί για την καταμέτρηση. Δεν ξέρω αν θα τον έσωζα ή αν τη γλίτωσα και είμαι τυχερός που δεν βρέθηκα εκείνη την ώρα στη θέση του, αλλά ξέρω ότι χωρίς λόγο και πολύ άδικα έχασε τη ζωή του ένας οικογενειάρχης που ερχόταν στην υπηρεσία για ένα μεροκάματο του τρόμου. Δύο λεπτά μετά το συμβάν, ήμουν ο πρώτος που βρέθηκα στο σημείο και προσπαθούσα να σταματήσω το αίμα από την κομμένη αρτηρία στο λαιμό του και βλέποντας έναν άνθρωπο να αιμορραγεί στα χέρια μου, μη μπορώντας να τον σώσω, ήταν από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές που έχω ζήσει και μου είναι αδύνατον να το σβήσω από την μνήμη μου. Όμως, έχω ζήσει και πολύ ευχάριστες στιγμές σώζοντας ανθρώπους (με την έγκαιρη μεταφορά τους στο ιατρείο της φυλακής) από βέβαιο θάνατο, μετά από αυτοκτονικές καταστάσεις (πνιγμούς), αλλά έχω έρθει και σε δύσκολη ψυχολογική και συναισθηματική φόρτιση, βλέποντας άπορους ανθρώπους (να μην έχουν από κανένα μια βοήθεια) και με ανθρώπους που έχουν οικογενειακά προβλήματα ή προβλήματα υγείας να κλαίνε μπροστά μου ή να έχουν αυτοκτονικές τάσεις (να κόβονται, να ράβουν το στόμα τους ή να σπάνε τα πάντα γύρω τους), εκείνη την ώρα προσπαθώ να είμαι ψύχραιμος και ήρεμος και να μην δείχνω τα φυσιολογικά συναισθήματα του κάθε ανθρώπου, που θα ήταν στη θέση μου. Μία στιγμή ανταμοιβής, για την προσφορά μου, είναι όταν κάποιοι από όλους αυτούς αποφυλακίζονται και με συγχαίρουν και με ευχαριστούν.
 
ΕΡ. Πως αντιμετωπίζεις τους φυλακισμένους και πως σε βλέπουν εκείνοι;
ΑΠ. Τους αντιμετωπίζω με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, με γνώμονα την ίση και δίκαιη μεταχείριση, σεβόμενος και τηρώντας τους υπηρεσιακούς κανόνες και τους νόμους του κράτους, σεβόμενος πάντα τα λιγοστά, ίσως, χρήματα γι’ αυτή την επικίνδυνη δουλειά, που μας δίνει το κράτος για να επιβιώσουμε… Οι κρατούμενοι γενικότερα με αντιμετωπίζουν με σεβασμό κι υπακοή, υπάρχουν όμως και κάποιοι που δεν σέβονται τίποτα και κανέναν. Τότε αναλαμβάνουν τα ανώτερα όργανα της υπηρεσίας μου και ο εισαγγελέας.
 
ΕΡ. Πως μπορεί κάποιος να δει τις δημιουργίες σου;
ΑΠ. Μπορεί να τις δει στη σελίδα μου στο Facebook «Giannhs Koytras» ή στο You Tube με την ονομασία «Χαλκογραφίες του Γιάννη Κούτρα», στις επόμενες εκθέσεις μου που θα πραγματοποιηθούν Ελλάδα και εξωτερικό κι από κοντά κατόπιν ραντεβού.
ΕΡ. Στην Αθήνα θα δούμε κάποια έκθεση με τα έργα σου;
ΑΠ. Ήδη, προσπαθώ να βρω έναν κατάλληλο χώρο, για ατομική έκθεση ή με μια ομάδα καλλιτεχνών. Για τις επόμενες δράσεις και εκθέσεις μου, μπορεί να ενημερώνεται κάποιος από την σελίδα μου στο Facebook.
 
ΕΡ. Τι θα ήθελες να πεις ως επίλογο της κουβέντας μας;
ΑΠ. Όλοι μας έχουμε κάποια ταλέντα, τα οποία δεν τα έχουμε ανακαλύψει, ας ψαχτούμε μέσα μας, γιατί κάποιοι από εμάς μπορεί να είμαστε σημαντικοί καλλιτέχνες και να μην το γνωρίζουμε. Μέσα στα προβλήματα της καθημερινότητας, η τέχνη είναι διαφυγή, είναι ένα στοίχημα με τον εαυτό σου για το τι μπορείς να φτιάξεις, είναι επικοινωνία, περισσότερη κοινωνικοποίηση, είναι ένα ταξίδι, γιατί ζωγραφίζεις και ταξιδεύεις, αφού σε ταξιδεύει αυτό που δημιουργείς και σε κάνει να ονειρεύεσαι, μια πινελιά μπορεί να σου γαληνέψει την ψυχή. Γι’ αυτό, πρέπει όλοι μας να ψαχτούμε μέσα μας, να πάρουμε το πινέλο και να ξεκινήσουμε το ταξίδι. Μπορεί, ο καθένας από εμάς, να είναι μεγάλο ταλέντο, να είναι ο καλύτερος καλλιτέχνης του κόσμου και να μην το ξέρει ακόμα… Δεν είναι κρίμα να μην έχει δοκιμάσει; Μην αφήνετε την κατάθλιψη να γίνει μεταδοτική και μάστιγα, κάντε την τέχνη μόδα, μεταδώστε την και εθιστείτε με κάτι τόσο καλό… Πάρτε στυλό, μολύβι, χρώματα και το πινέλο και ζωγραφίστε, δημιουργήστε, ταξιδέψτε την ψυχή σας και σίγουρα δεν θα είστε ποτέ μόνοι σε αυτό το ταξίδι, γιατί θα έχετε πάντα και συνεπιβάτες!
 

Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. 
Γράφει στίχους για τραγούδια, με τελευταίο «Το λάθος» το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο CD «Με τον άνεμο της Όστρια» σε μουσική Ελένης Μπελιμπασάκη και ερμηνεία Βασίλης Διαμάντης. Υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός ενώ μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία ασχολείται ερασιτεχνικά.

 

Related posts