Η Βασιλική Αποστολοπούλου μιλάει για το νέο βιβλίο της «Δωροθέα»

Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη

Η Βασιλική Αποστολοπούλου γεννήθηκε στη Βέροια, όπου τελείωσε το Δημοτικό. Αυτή είναι η πατρίδα της καρδιάς της, παρότι κατάγεται από την Πελοπόννησο και μετέπειτα έζησε στην Αθήνα. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε  ως γιατρός στο Εθνικό Σύστημα Υγείας έως τον Δεκέμβρη του 2013, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Είναι παντρεμένη με τον γιατρό Μανώλη Αναστασίου και έχουν αποκτήσει δύο γιους. Σήμερα ζει μόνιμα με τον άντρα της στο Λαγονήσι και μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στο γράψιμο, τη φροντίδα του κήπου και των αγαπημένων της τετράποδων, τη θάλασσα που λατρεύει και τα ταξίδια σε Ελβετία και Αγγλία όπου ζουν και εργάζονται τα παιδιά της. 

ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Βασιλική πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σου με τίτλο «Δωροθέα» και υπότιτλο «Σε κινούμενη άμμο». Τι πραγματεύεται η ιστορία που αφηγείσαι;

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ: Η «Δωροθέα» πραγματεύεται το μεγάλο δίλημμα ανάμεσα στα «θέλω» και τα «πρέπει» –  δίλημμα που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αντιμετωπίσει κάποια στιγμή της ζωής μας σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Πρόκειται για μια γυναίκα εγκλωβισμένη σε μια οικογενειακή κατάσταση που η ίδια δημιούργησε για να διαπιστώσει κάποια στιγμή με πανικό ότι δεν την καλύπτει, ότι την κάνει να ασφυκτιά, να θέλει να αποδράσει.

Μ.Γ.: Δωροθέα σημαίνει δώρο θεού. Είναι τυχαίο το όνομα που επέλεξες για την ηρωίδα σου;

Β.Α.: Καθόλου τυχαίο. Είναι πολύ κοντά στο πραγματικό όνομα της ηρωίδας μιας και η ιστορία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στη ζωή μου κατά τα πρώτα νεανικά μου χρόνια και υπήρξε (στην αφήγηση) πραγματικά «δώρο Θεού» για τους γονείς της.

Μ.Γ.: Ποια είναι η κινούμενη άμμος στην οποία κινείται η Δωροθέα;

Β.Α.: Η έντονη διαμάχη ανάμεσα στο συνειδητό και το υποσυνείδητό της, ανάμεσα σε όσα διδάχθηκε από τους γονείς, το σχολείο και την κοινωνία να θεωρεί ορθά και σ’ εκείνα που η ίδια επιθυμεί διακαώς να πετύχει σε προσωπικό επίπεδο, δημιουργεί μια κατάσταση αφόρητης συναισθηματικής φόρτισης την οποία -από ένα σημείο και μετά- δεν μπορεί ούτε να ελέγξει ούτε να αντιμετωπίσει. Αυτή ακριβώς είναι η κινούμενη άμμος μέσα στην οποία βλέπει να βυθίζεται στους εφιάλτες της.

Μ.Γ.: Μπορείς να μας συστήσεις την ηρωίδα σου;

Β.Α.: Η Δωροθέα είναι μια νέα γυναίκα γύρω στα 25 παντρεμένη από πολύ μικρή, έφηβη σχεδόν,  με τον άντρα που αγάπησε και με τον οποίο απόκτησε δυο κόρες ηλικίας δύο και πέντε χρόνων την εποχή που εκτυλίσσεται η ιστορία της. Έχει μια ζωή ευτυχισμένη – φαινομενικά, δεδομένου ότι τόσο τα όνειρα που είχε να σπουδάσει όσο και οι ανεκπλήρωτες προσωπικές της φιλοδοξίες υποβόσκουν και καραδοκούν σαν βόμβα εν υπνώσει. Και δεν χρειάζεται παρά μια αφορμή, μια σπίθα να ανάψει η θρυαλλίδα και να πυροδοτήσει διαδοχικές εκρήξεις που απειλούν να καταστρέψουν την οικογενειακή της ευτυχία, την γαλήνη των παιδιών της, ακόμη και την ίδια της τη ζωή.

Μ.Γ.: Η ηρωίδα σου βρίσκεται εγκλωβισμένη σε καταστάσεις που η ίδια επέλεξε. Τι είναι αυτό που την κάνει ν’ ασφυκτιά;

Β.Α.: Η Δωροθέα μεγάλωσε σαν μοναχοπαίδι σε ένα ιδιαίτερα αυστηρό οικογενειακό περιβάλλον με πολλές απαγορεύσεις και κανόνες. Ούσα η ίδια ένα πλάσμα ατίθασο και με έντονη προσωπικότητα είχε βάλει σαν στόχο να σπουδάσει και να ξεφύγει από την καταπίεση του πατέρα της. Η γνωριμία της με τον Θεόφιλο, τον άντρα της, λίγο πριν τελειώσει το λύκειο και η πρότασή του να την παντρευτεί της φάνηκε σαν το κλειδί στην πόρτα της «φυλακής» της και δέχτηκε με ενθουσιασμό διαγράφοντας τα όνειρά της για σπουδές, επάγγελμα, καριέρα – για να ανακαλύψει με τρόμο, λίγα χρόνια αργότερα, ότι το τρίπτυχο «σύζυγος-νοικοκυρά-μητέρα» δεν της ήταν αρκετό και ότι απλά αντάλλαξε την μια φυλακή με μια άλλη που ή ίδια επέλεξε και δημιούργησε.

Μ.Γ.: Η Δωροθέα διχάζεται ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω. Έχει τη δύναμη να κρατήσει τις ισορροπίες ανάμεσα σ΄ αυτά τα δυο;

Β.Α.: Για ένα μεγάλο διάστημα ναι. Δεν κρατά ακριβώς τις ισορροπίες – απλά έχει κλειδώσει σε ένα συρτάρι του μυαλού και της ψυχής της τις προσωπικές της επιθυμίες και επιδιώξεις και δεν τους επιτρέπει να αναδυθούν, ζώντας έτσι μια καθημερινότητα που θεωρεί πως την καλύπτει. Μέχρι που ένα τυχαίο γεγονός έρχεται να τα ανατρέψει όλα αυτά και να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου.

Μ.Γ.: Γάμος, οικογένεια αλλά και απιστία. Ποια ανάγκη ωθεί έναν άνθρωπο, άντρα ή γυναίκα, προς την απιστία;

Β.Α.: Πολλοί είναι οι λόγοι, όσοι ίσως και οι άνθρωποι που προχωρούν σ’ αυτήν την κίνηση. Θεωρώ ωστόσο πως όλοι ξεκινούν από την ίδια αφετηρία – το ανικανοποίητο, το ανεκπλήρωτο που υποβόσκει και καραδοκεί.

Μ.Γ.: Πότε ένας από τους δυο συζύγους αισθάνεται εγκλωβισμένος και καταφεύγει στην απιστία για διέξοδο από τις ευθύνες του/της;

Β.Α.: Μεγάλο θέμα συζήτησης, τεράστιο, και πολλαπλές οι απαντήσεις. Δεν θεωρώ πως η απιστία είναι διέξοδος από ευθύνες, αντίθετα δημιουργεί περισσότερες και πιο οδυνηρές- ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά. Πιστεύω πως είναι απατηλή διέξοδος από προσωπικά προβλήματα, απόρροια εν πολλοίς προβλημάτων στην σχέση -κίνηση άλλοτε ενστικτώδης και αυθόρμητη κι άλλοτε καλά υπολογισμένη και προγραμματισμένη μιας και φαίνεται σαν λύση σε αδιέξοδες καταστάσεις. Που δεν είναι, φυσικά.

Μ.Γ.: Τι μπορεί να σημαίνει το τρίτο πρόσωπο για τον/την σύζυγο;

Β.Α.: Εξαρτάται από την σχέση και από τα αισθήματα που (αν) τρέφει ακόμη για τον/την  σύντροφό του/της. Μπορεί να θεωρηθεί εχθρός θανάσιμος, απειλή για την σχέση και την οικογένεια, εισβολέας επικίνδυνος, πλήγμα στον εγωισμό ή, αντίθετα και πιο σπάνια, ένας αδιάφορος ξένος που έτυχε να παίξει κάποιο ρόλο σε μια ιστορία τελειωμένη από καιρό.

Μ.Γ.: Τι είναι η «διασπαστική καταστολή» που αναφέρεις στο βιβλίο;

Β.Α.: Θα αναφέρω κατά λέξη την απάντηση που «έδωσε» στο βιβλίο ο ψυχίατρος και που είναι ο ακριβής επιστημονικός ορισμός αυτής της μάλλον σπάνιας ψυχικής διαταραχής.

«Το λογικό και συνειδησιακό κομμάτι, το “εγώ”,  συνυπάρχει σε όλους μας με ένα πολύ δυνατό, ενίοτε, “υποσυνείδητο”. Κάποιες λοιπόν υπερφορτισμένες φορές το “εγώ” και το “υποσυνείδητο” πλησιάζουν το ένα με το άλλο και η αντίδραση μπορεί να είναι τόσο δυνατή, που μοιάζει με έναν διαφορετικό εαυτό. Δημιουργείται δηλαδή μια διάσπαση του χαρακτήρα. Δεν είναι περίπτωση διπλής ή πολλαπλής προσωπικότητας – αυτή είναι μια πάθηση ιδιαίτερα σοβαρή και σπάνια».

Μ.Γ.: Δεδομένου ότι είσαι γιατρός, μπορείς να μας πληροφορήσεις πώς μπορεί κάποιος να καταλάβει ότι πάσχει από τη συγκεκριμένη πάθηση ώστε ν΄ απευθυνθεί στον αρμόδιο γιατρό;

Β.Α.: Δεν θα διακινδυνεύσω μια κατηγορηματική απάντηση, δεν έχω το δικαίωμα και τις εξειδικευμένες γνώσεις μιας και η δική μου ειδικότητα ως γιατρού δεν έχει καμία σχέση με την ψυχολογία/ψυχιατρική. Στο συγκεκριμένο θέμα του βιβλίου -και για να αποδώσω σωστά και με επιστημονικούς όρους την ιδιότυπη κατάσταση της Δωροθέας- ζήτησα την αρωγή και επαγγελματική άποψη της Φώφης Walter-Κυρλίδου, αγαπημένης φίλης και εξαιρετικής ψυχολόγου, την οποία και ευχαριστώ θερμά για την πολύτιμη βοήθεια. Ωστόσο μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι κάθε έντονη ψυχική μας διαταραχή, κάθε τι που μας αναστατώνει, μας καταθλίβει και μας αποσυντονίζει, πρέπει να γίνεται αφορμή να καταφύγουμε στην γνώμη και την βοήθεια των ειδικών.

Μ.Γ.: Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Λίνας στη ζωή της Δωροθέας;

Β.Α.: Σημαντικός στο πραγματικό κομμάτι, αυτό της ιστορίας της «Δωροθέας» (το βιβλίο είναι μυθιστόρημα, μύθος και ιστορία, αφήγηση πραγματικών γεγονότων μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο) και καταλυτικός στο άλλο κομμάτι, εκείνο  του μύθου, που αναπτύσσει πλέον η συγγραφική φαντασία.

Μ.Γ.: Στις ευχαριστίες αναφέρεις ότι είσαι η Λίνα του βιβλίου. Υπάρχουν βιογραφικά ή βιωματικά γεγονότα στο βιβλίο σου;

Β.Α.: Η «Λίνα» είμαι πράγματι εγώ μιας και η «Δωροθέα» έχει έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα μέχρι κάποιο σημείο. Το βιβλίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στη ζωή μου κατά τα πρώτα νεανικά μου χρόνια και περιγράφει καταστάσεις και εξελίξεις εν πολλοίς πραγματικές και οι οποίες  σταματούν στο σημείο που η ηρωίδα προχωρά στην κίνηση που ανατρέπει την ζωή όλων. Από εκεί και μετά, και δεδομένου ότι η οικογένεια της πραγματικής Δωροθέας «χάθηκε» ξαφνικά από την ζωή μου, η συνέχεια είναι απόλυτη συγγραφική μυθοπλασία.

Μ.Γ.: Ποιες επιπτώσεις έχουν στα δυο μικρά παιδιά, δεδομένου και ότι η μικρή κόρη της Δωροθέας έχει κάποιο είδος αυτισμού, στις αντιδράσεις που προκαλούνται μετά την απιστία της Δωροθέας;

Β.Α.: Πιστεύω ότι τα παιδιά είναι πάντα τα μεγάλα, τραγικά θύματα της διάλυσης μιας οικογένειας σε όποια ηλικία κι αν βρίσκονται. Ειδικά τα μικρότερα που δεν μπορούν να καταλάβουν τι συμβαίνει, που αναρωτιούνται γιατί γκρεμίζεται ο προστατευτικός και καθησυχαστικός τους μικρόκοσμος κι ακόμα ειδικότερα παιδιά που έχουν προσωπικά προβλήματα, αυτισμού όπως η μικρή Άννα της ιστορίας μου, ή άλλου είδους.

 Μ.Γ.: Τι χρειάζεται να κάνει η Δωροθέα για να κυνηγήσει τα παλιά, ξεχασμένα της όνειρα που είχε πριν το γάμο της;

Β.Α.: Πρώτα πρέπει να κάνει μια αυστηρή και ειλικρινή συζήτηση με τον εαυτό της. Να καταγράψει  τα δεδομένα της ζωής της, να αξιολογήσει τις καταστάσεις που έχουν ήδη δημιουργηθεί και παγιωθεί, να αξιολογήσει τη σχέση της με τον άντρα της και, κυρίως, να αξιολογήσει τα παιδιά της – τα παιδιά μας πρώτη μας προτεραιότητα πάνω από κάθε προσωπική φιλοδοξία και/ή διαπροσωπική σχέση.

Αν αυτή η αξιολόγηση καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μπορεί να συνδυάσει την καινούργια πραγματικότητα  που έχει προκύψει στη ζωή της  με τα παλιά εφηβικά της όνειρα (εφ’ όσον εξακολουθεί να τα επιδιώκει), δεν μένει παρά να έρθει σε συνεννόηση με τον άντρα της για υποστήριξη και να αποδυθεί στον αγώνα κατάκτησής τους.

Σε αντίθετη περίπτωση, αν δεν μπορεί ή δεν θέλει πλέον, τα κλειδώνει στο μυστικό συρτάρι του μυαλού της και πετάει το κλειδί.

Μ.Γ.: Ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση της συνέντευξης και σου εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σου.

Β.Α.: Εγώ ευχαριστώ θερμά – τόσο για τις ευχές όσο και για την δυνατότητα να εκθέσω σκέψεις και απόψεις σχετικά με την «Δωροθέα» μου.

*Το βιβλίο «Δωροθέα» της Βασιλικής Αποστολοπούλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.

 Μαίρη Γκαζιάνη

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.

Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ  από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της ΑΛΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ από την Εμπειρία Εκδοτική. Το 2019 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Ωκεανός.

Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από πεντακόσιες συνεντεύξεις. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style από Ιούλιο 2017 έως Μάρτιο 2018 οπότε αποχώρησε οικειοθελώς.

Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά.