Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη
Η Εύη Πατσέλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, αν και κατάγεται από τη Λέσβο και την Αρκαδία. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου. Ακολούθησε σπουδές Δημοσιογραφίας-Κοινωνικής Επικοινωνίας στο δημοσιογραφικό εργαστήρι ΟΜΗΡΟΣ, Λογοθεραπείας – BachelorofScienceinspeechtherapy, HDNinspeechtherapy –UniversityofCambridge, Ψυχοπαθολογίας παιδιών-εφήβων-ενηλίκων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Είναι διπλωματούχος του προγράμματος «MAKATONCHARITYUK» στην Ελλάδα για παιδιά με δυσκολίες στην γλωσσική επικοινωνία, πιστοποιημένη σύμβουλος του «ΑΡΙΣΤΟΝ» Τεστ Επαγγελματικού Προσανατολισμού σε έφηβους και ενήλικες, καθώς και συνεργάτιδα της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας για τον Έλεγχο Σχολικής Ετοιμότητας παιδιών προσχολικής ηλικίας.
Η μετεκπαίδευσή της βασίστηκε στη διάγνωση και αποκατάσταση μαθησιακών δυσκολιών, στην αξιολόγηση παιδικού ιχνογραφήματος καθώς και στη Συμβουλευτική παιδιών κι ενηλίκων. Εργάζεται ως λογοπεδικός και σύμβουλος ψυχικής υγείας κι έχει γράψει παιδαγωγικά και επιστημονικά άρθρα σε περιοδικά κι εφημερίδες.
Διαμένει λίγο έξω από την πρωτεύουσα, στο βουνό το οποίο λατρεύει, παρέα με πέντε σκυλιά και δύο γάτες. Στον ελεύθερό της χρόνο ασχολείται με καλλιτεχνικές κατασκευές, διαβάζει μανιωδώς και γράφει μυθιστορήματα, αφού θεωρεί ότι η συγγραφή είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία.
Το μυθιστόρημά της «Ο κύκλος της λήθης» αποτελεί την πρώτη συγγραφική της προσπάθεια και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Κυρία Πατσέλη έχετε γεννηθεί στην Αθήνα αλλά η καταγωγή σας είναι από Λέσβο και Αρκαδία. Τι έχει επηρεάσει περισσότερο την ψυχοσύνθεσή σας τα βουνά της Αρκαδίας ή το γαλάζιο του Αιγαίου;
ΕΥΗ ΠΑΤΣΕΛΗ: Κουβαλάω στα γονίδιά μου αυτόν τον καταπληκτικό συνδυασμό. Το πάντρεμα της επιβλητικότητας του βουνού με τη δυναμική ενέργεια της θάλασσας. Σαφέστατα όμως βαθύτερες συναισθηματικές επιδράσεις έχω δεχτεί από τις ανατολίτικες ρίζες μου, το νησί μου και το ζωογόνο γαλάζιο του Αιγαίου. «Θάλασσα πλατιά σ’ αγαπώ γιατί μου μοιάζεις, θάλασσα βαθιά μια στιγμή δεν ησυχάζεις…».


Μ.Γ.: Έχετε σπουδάσει Δημοσιογραφία, Λογοθεραπεία, Ψυχοπαθολογία. Τι σας ώθησε προς διαφορετικά είδη σπουδών;
Ε.Π.: Η Ψυχοπαθολογία εντάσσεται στις ανθρωπιστικές – κοινωνικές επιστήμες διότι έχει άμεσο σκοπό την έρευνα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και της αλληλεπίδρασή της μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο. Η Λογοθεραπεία από την άλλη είναι η επιστήμη που έχει ως γνωστικό αντικείμενο τη μελέτη και εφαρμογή επιστημονικών γνώσεων γύρω από την επικοινωνία, λεκτική ή μη, ενώ η Δημοσιογραφία έχει σκοπό την αέναη επικαιροποίηση της γνώσης και τη διάδοσή της στον κοινωνικό ιστό. Βλέπουμε λοιπόν ότι και οι τρεις τομείς των σπουδών μου συγκλίνουν τελικά μεταξύ τους, έχοντας ως κοινή συνισταμένη τον άνθρωπο κι αποσκοπούν τελικά στην ωφέλεια της κοινωνίας.
Μ.Γ.: Παράλληλα ασχολείστε και με τη συγγραφή. Η συγγραφή δεν είναι μακριά από τη δημοσιογραφία, όμως ποια ανάγκη σας καλύπτετε μέσα από τη συγγραφή;
Ε.Π.: Η συγγραφή κατά βάση εμπεριέχει την ανάγκη επικοινωνίας πρώτα με τον εαυτό μας κι έπειτα με τους γύρω μας. Είναι ένας εσωτερικός μηχανισμός ανίχνευσης του είναι μας με κοινωνό τον αναγνώστη. Είναι θα έλεγα η ανάγκη μιας εξομολόγησης γι’ αυτό και δρα ψυχοθεραπευτικά στον συγγραφέα. Η καρδιά υπαγορεύει, η φαντασία γράφει και το πνεύμα διορθώνει.
Μ.Γ.: Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Ο κύκλος της λήθης». Τι κρύβεται πίσω από τον τίτλο;
Ε.Π.: Πρόκειται για την εξέλιξη της ζωής μέσω του κυκλικού χρόνου που ξεκινάει από τη λήθη και καταλήγει στη γνώση και στη σοφία.
Μ.Γ.: Αν για να επιτευχθεί η λήθη απαιτείται η ολοκλήρωση ενός κύκλου, τι είδους κύκλος είναι αυτός;
Ε.Π.: Ο κύκλος είναι το σύμβολο της ολότητας. Αντιπροσωπεύει το γύρο της ύπαρξης, την ασταμάτητη αλλαγή και την τελειοποίηση. Η ηρωίδα του βιβλίου μου μέσα από τη λήθη αρχικά, τις ψυχολογικές διαδρομές, τη συγχώρεση, θα καταλήξει στην αποδοχή του εαυτού της. Αυτό θα την οδηγήσει στην ολοκλήρωση και το κλείσιμο του δικού της κύκλου ζωής.
Ε.Π.: Η ιστορία του βιβλίου αφορά τη ζωή της κεντρικής ηρωίδα αλλά και της οικογένειάς της που έζησε τη σφαγή στο Αϊβαλί και τον βίαιο εκριζωμό από τα πάτρια εδάφη. Ο σταυρικός τους δρόμος, θα σκορπίσει τον καθένα τους σε άλλο τόπο, μέχρι να έρθει το πλήρωμα του χρόνου και να τους ενώσει ξανά. Ο κύριος ιστός του βιβλίου δηλαδή τα ιστορικά γεγονότα και κάποια από τα πρόσωπα έχουν πραγματική υπόσταση και βασίζονται στις αφηγήσεις φιλικού μου προσώπου. Για να υπάρχει όμως αλληλουχία και ροή στο κείμενο, προστέθηκαν κάποιες μυθοπλαστικές νότες.
Μ.Γ.: Στο βιβλίο παρακολουθούμε «τη ζωή της Ραφαέλας που ψάχνει την ταυτότητά της και προσπαθεί μέσα από δύσβατα μονοπάτια να φτάσει στη λύτρωση». Τι αφορούν αυτά τα δύσβατα μονοπάτια;
Ε.Π.: Η ζωή του ανθρώπου ορίζεται από τις επιλογές που έχει κάνει και από τις διαδρομές που κλήθηκε ν’ ακολουθήσει. Στη ζωή της δικής μου ηρωίδας, οι επιλογές δεν ήταν πάντοτε δικές της αλλά αναγκαστικές εκ των πραγμάτων κι οι δρόμοι της έκρυβαν επώδυνες εξελίξεις.
Μ.Γ.: Η Ραφαέλα μεγαλώνει σε ορφανοτροφείο και βιώνει σωματικό πόνο και θλίψη. Πώς αντιλαμβάνεται το πρώτο μητρικό χάδι που δέχεται στα 13 χρόνια της;
Ε.Π.: Η μετάβαση της ηρωίδας από τη δομή του ορφανοτροφείου έως την αποϊδρυματοποίηση έγινε προοδευτικά, με δισταγμό και καχυποψία. Η επανένταξη στο νέο μοντέλο οικογένειας συνοδεύτηκε από ανασφάλεια κι εκφράστηκε ως μία δυσκολία να συνάψει δεσμούς εμπιστοσύνης. Το «μητρικό χάδι» όμως απάλυνε τις μνήμες του εσώκλειστου και καθοδηγούμενου τρόπου ζωής, της έδωσε «ατομική ταυτότητα», ανεξαρτησία και την αίσθηση μιας σταδιακής ψυχικής ανάτασης.


Μ.Γ.: Μεγαλώνοντας γίνεται νοσοκόμα. Είναι τυχαία η επιλογή του επαγγέλματος ή προσπαθεί να γιατρέψει τις δικές της εσωτερικές πληγές;
Ε.Π.: Οπωσδήποτε δεν ήταν τυχαία η επιλογή της αυτή. Βέβαια ήταν μία επιλογή που έγινε ασυνείδητα. Η βαθύτερη ανάγκη της να επουλώσει τις δικές της πληγές, να χαϊδέψει τις ψυχικές γρατζουνιές της, την έκαναν πιο ευαίσθητη στο σωματικό πόνο των άλλων ανθρώπων.
Μ.Γ.: «Ήταν συναισθηματικά ανάπηρη» γράφετε. Ποιες ήταν οι συνέπειες της συναισθηματικής αναπηρίας της;
Ε.Π.: Οι συνέπειες της ιδρυματικής ανατροφής ενός παιδιού μπορεί να είναι μακροχρόνιες και να στιγματίσουν την μετέπειτα ενήλικη ζωή. Το ψυχολογικό υπόβαθρο της Ραφαέλας συμπληρώνεται από τον χαμό και των θετών γονιών της. Οι τραγικές απώλειες σημαδεύουν ανεξίτηλα τον ψυχισμό της εξαφανίζοντας το υγιές τριγωνικό μοντέλο (πατέρας-μητέρα-παιδί), καθιστώντας τη «συναισθηματικά ανάπηρη».
Μ.Γ.: Οι άντρες τι ρόλο έπαιξαν στη ζωή της Ραφαέλας;
Ε.Π.: Το αντρικό πρότυπο, ο δεύτερος και εξίσου σημαντικός πόλος μετά από αυτόν της μητέρας, παρέμεινε ατελής στη ζωή της Ραφαέλας. Δεν παραδέχτηκε ποτέ συνειδητά τον πόνο και τη θλίψη που της δημιούργησε η απουσία του, ούτε μπόρεσε να εκλογικεύσει όλα αυτά που αισθανόταν με αποτέλεσμα να λειτουργεί αυτοκαταστροφικά όσον αφορά τους άντρες. Το σχήμα αυτό καθόρισε τις υπόλοιπες σχέσεις σε όλη την ενήλικη ζωή της.
Μ.Γ.: «Ήταν σκληρή. Με όλους, αλλά πρωτίστως με τον εαυτό της» αναφέρετε σε άλλο σημείο. Πού οφειλόταν η σκληρότητα απέναντι στον εαυτό της;
Ε.Π.: Πολλές φορές παιδιά που έχουν βιώσει σκληρές καταστάσεις, όπως εγκατάλειψη και απώλεια, δημιουργούν αρχικά ενοχικά αισθήματα, τα οποία μετασχηματίζονται τελικά σε σκληρότητα αφού αυτή είναι η μοναδική τους άμυνα.
Ε.Π.: Η ενοχή είναι ένας ύπουλος εχθρός που καταφέρνει να κουκουλώσει όλες αυτές τις δύσκολες ψυχοσωματικές καταστάσεις που έχει βιώσει ένας άνθρωπος αμπαρώνοντάς τες βαθιά μέσα στην ψυχή του.
Μ.Γ.: «Κουβαλούσε τους δαίμονες τους παρελθόντος στις πλάτες της και χρειαζόταν μεγάλη προσπάθεια για να τους ξεφορτωθεί». Ήθελε να τους ξεφορτωθεί ή είχε μάθει να ζει με αυτούς;
Ε.Π.: Όχι, δεν είχε συμβιβαστεί με το παρελθόν και τους δαίμονές της. Μόνο όταν έκλεισε ο δικός της κύκλος της ταραγμένης ζωής, κατάφερε να τους κοιτάξει κατάματα, να τους ονοματίσει και τελικά να τους εξοστρακίσει για να βρει ψυχική ηρεμία.
Μ.Γ.: «Είναι στιγμές που με βαραίνει η ύπαρξη κι άλλου ανθρώπου στο πλάι μου» αναφέρει η Ραφαέλα στον Άρη. Η επιλογή της μοναξιάς της ήταν μονόδρομος;
Ε.Π.: Η μοναχικότητα είναι μια προσωπική επιλογή, η μοναξιά όμως όχι. Προκύπτει κατ’ ανάγκη και παρά τη θέληση κάποιου. Άρα δεν ήταν επιλογή της Ραφαέλας αυτή αλλά προέκυψε ως αποτέλεσμα των ακούσιων καταστάσεων που βίωσε.
Μ.Γ.: Η Ραφαέλα δεν είχε αποθέματα αγάπης και τρυφερότητας μέσα της ωστόσο λυπόταν για έναν άρρωστο ή κατατρεγμένο. Πώς συμβιβάζονταν αυτά μεταξύ τους;
Ε.Π.: Είναι οξύμωρο αυτό, ωστόσο συνέβη γιατί λειτούργησε καθρεπτικά. Η Ραφαέλα έβλεπε τον απροστάτευτο εαυτό της σε κάθε άρρωστο και κατατρεγμένο. Η αρωγή της αντανακλούσε βοήθεια προς τον ίδιο της τον εαυτό, μια βαθύτερη ανάγκη ν’ απαλύνει τις εσωτερικές πληγές της.
Ε.Π.: Αναμφισβήτητα ναι. Η αυτογνωσία, η λύτρωση και η ολοκλήρωση θα έρθουν για τη Ραφαέλα μέσα από τη δυσκολότερη άσκηση ζωής που είναι η συγχώρεση.
Μ.Γ.: Σας ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση της συνέντευξης και σας εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σας.
Ε.Π.: Σας ευχαριστώ πολύ.
*Το μυθιστόρημα «Ο κύκλος της λήθης» της Εύης Πατσέλη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε ως τραπεζοϋπάλληλος. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ τώρα ζωγραφίζει και παράλληλα γράφει. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.
Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο ΕΝΑ ΦΕΓΓΑΡΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της ΤΑ ΠΛΗΚΤΡΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της ΑΛΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ από την Εμπειρία Εκδοτική. Το 2019 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Ωκεανός.
Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από πεντακόσιες συνεντεύξεις. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή ΚΑΛΩΣ ΤΟΥΣ του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style από Ιούλιο 2017 έως Μάρτιο 2018 οπότε αποχώρησε οικειοθελώς.
Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά.