«Η υπαρξιακή μοναξιά είναι συνυφασμένη με τον άνθρωπο» ισχυρίζεται η Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη και μέσα από το νέο βιβλίο της «Ένα γαλάζιο απόγευμα» προσφέρει στους αναγνώστες της 13 διηγήματα που μέσα από τη μυθοπλασία αντικατοπτρίζουν την αληθινή ζωή.
ΕΡ. Ειρήνη πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο σου με τίτλο «Ένα γαλάζιο απόγευμα». Σε τι αναφέρεται;
ΑΠ. Το βιβλίο μου « Ένα γαλάζιο απόγευμα » αποτελείται από δεκατρείς ιστορίες ζωής που μιλούν με τη δική τους γλώσσα για την κοινωνία και τον κόσμο που μας περιβάλλει. Καταγράφουν συναισθήματα έντονα και ξεδιπλώνουν πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Κυριαρχούνται από ψυχικές εντάσεις, εύθραυστες ισορροπίες, ατέρμονες αναζητήσεις, απατηλά όνειρα, απρόβλεπτες καταλήξεις. Προβάλλουν σκηνές και εικόνες που άλλοτε εκρήγνυνται και άλλοτε είναι σφραγισμένες από τρυφερότητα και έρωτα. Πανταχού παρούσα είναι η αίσθηση μιας πανίσχυρης μοναξιάς και όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, οι ιστορίες αυτές της ζωής, μοιάζουν με βότσαλα που πέφτουν στην ήρεμη επιφάνεια μιας λίμνης, την ταράζουν και κάτω από το εκτυφλωτικό φως μιας αμείλικτης αλήθειας, μπορείς να διακρίνεις το βυθό.
ΕΡ. Τι μπορεί να συμβεί σ΄ ένα γαλάζιο απόγευμα όπως είναι και το ομότιτλο πρώτο διήγημά σου;
ΑΠ. Σε ένα ανέφελο γαλάζιο απόγευμα, μπορείς συγκλονισμένος, να ανακαλύψεις την υπέρτατη αξία της ζωής και της αγάπης. Δεν δικαιολογείται η ύπαρξή μας χωρίς αγάπη.
ΕΡ. Πότε και πως μπορεί να προκληθεί «Ρωγμή στον χρόνο»;
ΑΠ. Όταν αναπόφευκτα οι πατημασιές του χρόνου βαριές, αφήσουν στο πέρασμά τους τα σημάδια τους, συχνά αθέατα από μας τους ίδιους όμως αισθητά ορατά για τους άλλους.
ΕΡ. «Δοθείσης ευκαιρίας» ακόμα και σ΄ έναν καλό άνθρωπο αναδεικνύεται πάντα η υστεροβουλία;
ΑΠ. Έντιμος ή και ανυστερόβουλος αποδεικνύεται κάποιος, μόνο όταν του δοθεί η ευκαιρία για να πράξει κάτι το ανέντιμο και δεν το πράττει. Και όχι μόνο αυτός που δεν έχει δοκιμαστεί και παραμένει άγνωστος ο τρόπος που θα επιλέξει να ενεργήσει.
ΑΠ. Είναι πιστεύω ίσως και παραπάνω από αρκετό, όταν το μερόνυχτο αυτό, αποτελέσει μια συγκλονιστική εμπειρία ζωής, ανθρώπων στιγματισμένων από το κοινωνικό σύνολο. Θεωρώ, θα επαναλάβω, ότι αρκεί για να ενεργοποιήσει τη σκέψη ενός πνευματικού ανθρώπου, όπως ο συγκεκριμένος ήρωας του διηγήματος.
ΕΡ. Τι εντυπώσεις μπορεί να προκαλέσεις ένα τηλεφώνημα από κάποιον που διστάζει να μιλήσει;
ΑΠ. Προκαλεί ποικίλες εντυπώσεις, διότι το άγνωστο είναι άρρηκτα δεμένο με το μυστήριο. Ισχυρός πόλος έλξης και αναζήτησης του ανθρώπου. Εν γένει ό,τι εκπίπτει στη σφαίρα του μυστηρίου και του αγνώστου, είναι γοητευτικό.
ΕΡ. Το διήγημά σας «Χωρίς επιλογή» μου θύμισε έντονα την συγκλονιστική ταινία «Η επιλογή της Σόφι» με την Μέριλ Στριπ. Ως που μπορεί να οδηγηθεί μια μάνα σε μια τέτοια περίπτωση επιλογής ανάμεσα στα παιδιά της;
ΑΠ. Σαφώς η κατάσταση μιας μάνας σε τέτοιου είδους επιλογή μπορεί να αποβεί τραγική. Ανατρέπονται και σημαδεύονται δια παντός τα δεδομένα, απειλώντας την ψυχική της υγεία, την ίδια τη ζωή της.
ΑΠ. Συμβολίζει τις ομιχλώδεις και προβληματικές σχέσεις εκείνων των ζευγαριών που ένα συμπτωματικό γεγονός είναι αρκετό ( στην περίπτωση της ιστορίας, ένα κίτρινο μπαλόνι), να αποκαλύψει τα κενά και το μέγεθος της απόστασης που χωρίζει τον έναν από τον άλλον.
ΕΡ. Πως μπορεί να ξαναλάμψει ο ήλιος μετά την θυσία δυο ερωτευμένων νέων παιδιών;
ΑΠ. Όταν οι άνθρωποι απελευθερωθούν και δεν είναι δέσμιοι των ταμπού και των προκαταλήψεων μιας κοινωνίας κλειστής και οπισθοδρομικής που δεν θα συνεχίζει να δημιουργεί ηττημένους ανθρώπους.
ΕΡ. Ποια θεωρείται αχίλλειος πτέρνα στο ομότιτλο διήγημά σου;
ΑΠ. Η αίσθηση της απόρριψης, είναι η αχίλλειος πτέρνα που αλλάζει άρδην τη συμπεριφορά της Έφης, με αποτέλεσμα την ανατροπή των γεγονότων της ιστορίας.
ΑΠ. Τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή των ανθρώπων. Για τα πάντα υπάρχει κάποιος λόγος. Η «τυχαία συνάντηση» που αναφέρεται σε τούτο το βιβλίο, είναι από εκείνες που ξεκινούν με σκοπό μια ανέμελη ερωτική νύχτα, για να αφήσει όμως ανεξίτηλα τα σημάδια της στον ήρωα.
ΕΡ. «Το χρέος» μπορεί να μετατραπεί σε «κέρδος»;
ΑΠ. Τούτο το «χρέος» ήταν χρέος ηθικό. Είχε ιδιαιτερότητα και ως εκ τούτου μπορούσε κάλλιστα να μετατραπεί σε «κέρδος» με οφέλη συναισθηματικά.
ΕΡ. «Ο βιαστής» έχει να κάνει με το σώμα, ο βιασμός όμως ως που μπορεί να φτάσει;
ΑΠ. Αυτή ακριβώς η απάντηση δίνεται ξεκάθαρα μέσα από τις σελίδες του διηγήματος, «ο βιαστής». Στο πλείστο των περιπτώσεων τα σημάδια στη ψυχή μένουν ανεξίτηλα.
ΕΡ. Πόσο κοντά στην απελπισία πρέπει να φτάσει κάποιος για να έρθει η «εξιλέωση»;
ΑΠ. Η εξιλέωση πιστεύω ότι μπορεί να έρθει όταν κάποιος ξεπεράσει το έσχατο όριο της απελπισίας και φτάσει στη βαθύτατη οδύνη. Ο ήρωας της ιστορίας μας, νοιώθει ότι αυτοτιμωρείται εάν χάσει το γιο του και η εξομολόγησή του αποτελεί για κείνον την κάθαρση.
ΕΡ. Ειρήνη, έχεις προσφέρει στο αναγνωστικό σου κοινό 13 εξαιρετικά διηγήματα. Υπάρχουν πραγματικά γεγονότα και καταστάσεις σε κάποια από αυτά ή αφορούν εξ ολοκλήρου μυθοπλασία;
ΑΠ. Δύο από τα διηγήματα, το «χωρίς επιλογή» και «αν ο ήλιος ξαναλάμψει» βασίζονται σε αληθινά γεγονότα. Τα υπόλοιπα είναι μυθοπλασία.
ΕΡ. Όλα τα διηγήματα είναι βουτηγμένα στη θλίψη και επενδεδυμένα με μοναξιά. Τι σε παρακίνησε να τα γράψεις;
ΑΠ. Η υπαρξιακή μοναξιά είναι συνυφασμένη με τον άνθρωπο. Είναι στοιχείο που τον οδηγεί στην αναζήτηση του μέσα κόσμου του, σε ένα βαθύτερο πνευματικό επίπεδο, έξω από την ύλη, με περισσότερο φως. Διεγείρει τη σκέψη, το συναίσθημα… και αποτελεί έναυσμα δημιουργίας.
ΑΠ. Ένας συγγραφέας ταυτίζεται με τα συναισθήματα των ηρώων του, μεταδίδοντας σ’ αυτούς τις σκέψεις και τις ιδέες του. Η πρώτη ύλη ενός συγγραφέα είναι ο εαυτός του. Μόνο έτσι ένα λογοτεχνικό έργο μπορεί να αποκτήσει αληθοφάνεια, να συγκινήσει και να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Γιατί όπως μας λέει και ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας Γκυ ντε Μωπασάν, « ηαξία ενός μυθιστορήματος έγκειται στο να δημιουργεί συναισθήματα και σκέψεις στον αναγνώστη».
ΕΡ. Αφού σ’ ευχαριστήσω και σου ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σου, θα σου ζητήσω να κλείσεις αυτή τη συνέντευξη με μια αγαπημένη σου φράση μέσα από το βιβλίο.
ΑΠ. Πολλές είναι οι αγαπημένες μου φράσεις… Αναφέρω ενδεικτικά μία από το διήγημα «το κίτρινο μπαλόνι» : «Σε ένα ανέλπιστο ταξίδι είδα τον εαυτό μου για μια στιγμή όμορφο και πληρώνω το τίμημα της ενοχής».
Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι πάντα επιτυχίες στο έργο σας.
*** Το βιβλίο «Ένα γαλάζιο απόγευμα» της Ειρήνης Νικολάκη-Καλαμάρη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ