Ρουμανία: Αναβρασμός πριν το δημοψήφισμα

Οι Ρουμάνοι αποφασίζουν την Κυριακή για την αποπομπή του Προέδρου Τ. Μπασέσκου. Η αντιπολίτευση καλεί τους πολίτες να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα, ενώ τα κοινωνικά προβλήματα της χώρας εντείνονται.

Στην κεντρική πλατεία της πόλης Κλουζ οι κάτοικοι διαμαρτύρονται για τις υψηλές τιμές των τροφίμων. Μια ηλικιωμένη κυρία που ζει από μια σύνταξη 140 ευρώ δήλωσε με αποστροφή στη DW: «Οι πολιτικοί είναι κλέφτες». Ένας δάσκαλος 52 ετών πιστεύει ότι το δημοψήφισμα είναι μόνο ένα ακόμη πολιτικό εργαλείο για αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης.

Το σκληρό πρόγραμμα λιτότητας των δύο τελευταίων χρόνων έχει επιβαρύνει οικονομικά μεγάλα τμήματα του ρουμανικού πληθυσμού. Το σύστημα υγείας έχει σοβαρές ελλείψεις και στους τομείς της εκπαίδευσης και της διοίκησης επικρατεί χάος. Η υπόθεση Μπασέσκου συμπίπτει με μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για τη χώρα.

Οι ιδιαιτερότητες του ρουμανικού πολιτικού συστήματος

Το δημοψήφισμα για την επικύρωση της αποπομπής του Ρουμάνου Προέδρου, μετά από σχετική απόφαση που είχε λάβει το Ρουμανικό Κοινοβούλιο στις αρχές Ιουλίου, έρχεται για να οξύνει την πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ της σοσιαλφιλελεύθερης κυβερνητικής πλειοψηφίας και των υποστηρικτών του Προέδρου. Όπως σημειώνει ο Ρουμάνος ιστορικός και αρθρογράφος Οβίντιου Πεκίκαν, πρόκειται για «μία μάχη των βαρόνων των δύο αντιπολιτευτικών στρατοπέδων».

Η πολιτική ατμόσφαιρα των ημερών παραπέμπει, σύμφωνα με τον Πεκίκαν, στην εποχή Τσαουσέσκου. Η συνεχής εναλλαγή κομμάτων στις εκλογές, καθώς και ο σχηματισμός ιδιότυπων, τυχοδιωκτικών κυβερνητικών συνασπισμών αποτελούν δύο προβληματικά συχνά χαρακτηριστικά του ρουμανικού πολιτικού συστήματος. Πολλοί βουλευτές «αλλάζουν» κόμμα από τη μέρα στην άλλη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει το δημοψήφισμα

Ο πρωθυπουργός της χώρας Βίκτορ Πόντα έχει πρόσφατα απασχολήσει έντονα τον εγχώριο και διεθνή τύπο. Η πρώτη αφορμή δόθηκε μετά από κατηγορίες εις βάρος του για λογοκλοπή στη διδακτορική του διατριβή. Ακολούθησε σειρά καταγγελιών για χειραγώγηση της δικαιοσύνης, καταπάτησης της ανεξαρτησίας της και γενικευμένη διαφθορά. Στο στόχαστρό του εδώ και λίγους μήνες βρίσκεται ο Πρόεδρος Τραϊάν Μπασέσκου, ο οποίος κατά τον Πόντα υποκίνησε την πολιτική του υπονόμευση. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αποφάσισε την καθαίρεσή του από το ύπατο αξίωμα με απόφασή της. Όλοι τώρα περιμένουν τη λαϊκή ετυμηγορία για την οριστικοποίησή της.

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει το δημοψήφισμα ως πολιτικό τέχνασμα. Μάλιστα σημειώνει αρχικά η κυβέρνηση προσπάθησε να τροποποιήσει με διάταγμα τους όρους διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, ώστε να εξασφαλίζει την εγκυρότητά του αποτελέσματός του με μια ελάχιστη συμμετοχή από τους πολίτες. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας έκρινε αυτή την τροποποίηση αντισυνταγματική και έτσι παραμένει ως κατώτατο όριο λαϊκής συμμετοχής το 50% των εγγεγραμμένων εκλογέων. Η αντιπολίτευση που έχει ταχθεί υπέρ του Μπασέσκου καλεί τους πολίτες σε αποχή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει τον έντονο προβληματισμό της για την πολιτική κατάσταση στη Ρουμανία. Έχει επανειλημμένα κατηγορήσει τον Βίκτορ Πόντα για αντιδημοκρατικές πρακτικές, καταπάτηση της θεμελιώδους αρχής του κράτους δικαίου αλλά και μη σεβασμό των κοινών, ευρωπαϊκών πολιτικών αξιών. Το δημοψήφισμα της Κυριακής μόνο σκεπτικισμό φαίνεται να προκαλεί, τόσο στους εγχώριους δημοκρατικούς κύκλους, όσο και στην ΕΕ. Κανείς δεν μπορεί να αξιολογήσει με σιγουριά apriori τις συνέπειες που θα επιφέρει η μια ή η άλλη επιλογή στον μετέπειτα πολιτικό βίο της χώρας.